گول فیلم «متری شش و نیم» را نخوریم!

۱. فیلم متری شش و نیم دومین کار بلند سعید روستایی کارگردان جوان ایرانی است. این فیلم برخلاف اولین ساخته «سعید روستایی» یعنی فیلم «ابد و یک روز» نتوانست در جشنواره‌های فیلم ایرانی جوایز متعددی را دشت کند و حتی به عنوان نماینده ایران به اسکار نیز انتخاب نشد. 

۲.فیلم به موقعیت‌های سخت و دشواری از اعتیاد در ایران می‌پردازد که در آن چند ضلع درگیر این آسیب اجتماعی، یعنی نیروی انتظامی و پلیس، تولیدکنندگان مواد مخدر، توزیع‌کنندگان و حلقه نهایی یعنی مصرف‌کنندگان و آسیب‌دیدگان را به تصویر می‌کشد. در فیلم سینمایی متری شیش و نیم، نوید محمد زاده در نقش یکی از سرکردگان توزیع مواد مخدر ایفای نقش می‌کند. در این فیلم پیمان معادی در نقش پلیس نقش آفرینی می‌کند. پریناز ایزدیار در این فیلم در نقش همسر سابق نوید محمد زاده نقش آفرینی می‌کند.

۳.متری شش و نیم در روزهای اکران خود در سینمای ایران آمار بالایی از فروش را تجربه کرد و توانست ۲۷ میلیارد تومان فروش داشته باشد و حالا وارد شبکه نمایش خانگی شده است. 

۴. اما یکی از مهم‌ترین نقدهایی که نه از سوی منتقدان تخصصی سینما بلکه از سوی متخصصان مسائل اجتماعی ایران و کارشناسان حوزه اعتیاد به این فیلم وارد است، شکل بزرگ‌نمایی شده و نمایش بی‌پرده یک آسیب اجتماعی به اسم اعتیاد است. شاید این سوال برای شما ایجاد شود که مگر ما در ایران معتادانی به این شکل نداریم؟ 

۵. سعید روستایی در این فیلم مانند فیلم «سنتوری» داریوش مهرجویی از هنرورهای معتاد استفاده کرده و کسانی که در این فیلم می‌بینید همگی جز معتادان متجاهر شناخته می‌شود. در تعریف‌های مطرح شده «درصورتی‌که فرد معتاد با وجود بستر مناسب برای درمان و وجود همه امکانات حاضر نشد برای ترک اقدام کند، متجاهر شناخته شده و در چنین شرایطی ناگزیر باید او را به مراکز درمان اجباری ارجاع داد.»

۶. اما چند درصد از جمعیت معتادان ایرانی را معتادان متجاهر تشکیل می‌دهد؟

۷. یکی از نقاطی که محل انتقاد به فیلم متری شش و نیم شده، این است که سعید روستایی در این فیلم تصویر کلیشه‌ای از اعتیاد در جامعه ایران را به نمایش می‌گذارد. ارائه این تصویر عموما در سال‌های اخیر در ایران باعث شده، افکار عمومی و عموم مردم فرد معتاد را فردی دارای لباس‌های ژوریده و کثیف، با ظاهر نامرتب، ضعیف و خموده و در حال مصرف مواد مخدر بدانند. 

۸. در صورتی که این تصور از اساس غلط است. تا جایی که درمان‌گران اعتیاد می‌گویند تنها ۳درصد از معتادان، اعتیادشان از روی ظاهر و صورت‌شان قابل تشخیص است و بالای ۹۰ درصد از جمعیت دارای اعتیاد در ایران دارای زندگی و شمایل عادی هستند و نشانه‌هایی مانند نشانه‌های معتادان متجاهر را ندارند. 

۹.در واقع فیلم متری شش و نیم قدم در مسیری گذاشته که سال‌ها سینما و تلویزیون در آن مشغول انگ‌سازی برای معتادان هستند. آنطور که معتادان را صرفا انسان‌هایی با چهره‌ و قیافه تابلو به تصویر می‌کشند و این اتفاق باعث شده تصور جامعه از اعتیاد یک تصور دور باشد. به این معنا که ممکن است خانواده‌ها بروز اعتیاد در میان اعضای خانواده‌ خود را بعید و غیر قابل ممکن بدانند و بعضا در مراکز درمانی اعتیاد، خانواده‌ها به دلیل همین کلیشه‌های مرسوم، به اعتیاد اعضای خانواده خود باور نداشته باشند. 

۱۰. فیلم متری شش و نیم در واقع جمعیت دو درصدی از معتادان ایرانی را نشان می‌دهد و بالای ۹۰ درصد جمعیت ایران را در تصویرگری رها کرده است. معتادانی که ممکن است ظاهری عادی، زندگی عادی و شرایطی مانند شرایط بسیاری از شهروندان را داشته باشند اما گرفتار این بیماری شده اند. اینکه سینما و تلویزیون دائما در موضوع اعتیاد، سراغ معتادان متجاهر را می‌گیرد، باعث شده تصور از اعتیاد محدود به آدم‌هایی با قیافه‌های تابلو شود. فارغ از اینکه واقعیت چیز دیگری است.