کتابی که میراثِ دیده‌نشده ایران و چین را ثبت کرد

، علی شهیدی پنج‌شنبه (پنجم اردیبهشت) در غرفه چین و در نشست بررسی کتاب «میراث دریانوردان ایرانی در بنادر چین» نوشته محمدباقر وثوقی، با بیان این‌که این نویسنده علاوه بر استفاده از منابع چینی، فارسی، عربی و اروپایی از متون کتیبه‌های مساجد و مقبره‌ها نیز استفاده کرده است، افزود: در دوران مختلف کتیبه‌ها، نسخ خطی و آرامگاه‌هایی که کتیبه‌های فارسی روی آن‌ها ثبت شده، وجود دارند، در واقع این کتاب آثار و میراث ملموس و دیده‌نشده مشترک بین ایران و چین را که در شهرها و بنادر مختلف پراکنده شده‌اند و بناها و مساجدی که آداب مختلف مخصوص به خود را معرفی می‌کنند، نشان می‌دهد.

او در توضیح وجه تمایز کتاب «میراث دریانوردان ایرانی در بنادر چین» گفت: آن‌ها قصد داشتند آداب و مناسک دینی خود را دقیق اجرا کنند، مساجدی را احداث کردند که کتیبه‌های این مساجد هم یکی دیگر از منابع مورد استفاده در کتاب است، بنابراین تمام این موارد در کار وثوقی بازتاب دارد. ادبیات بسیار جالبی در این متون وجود دارد، شعرهای فارسی که هیچ ادیبی در ایران نشنیده است. در واقع یک محتوای دیده‌نشده و شنیده‌نشده برای محققان ایرانی است.

او با بیان این‌که مناسبات ایران و چین از دوره پیش از اسلام و دوره اشکانی آغاز شده، به روند تألیف این کتاب توسط نویسنده اشاره کرد که بر مبنای آن وثوقی مروری بر این مناسبات از همان دوران کرده و به همین ترتیب دوره‌های تاریخی را ثبت کرده است و افزود: مؤلف با استفاده از منابع چینی به عنوان چیزی که معمولاً محققان ما امکان استفاده از آن را ندارند، توانسته اطلاعات خوبی را به دست بیاورد، چون نویسنده سال‌های زیادی را در دانشگاه‌های چین گذرانده و زمان زیادی را برای این کار گذاشته است.

این مدرس دانشگاه تاکید کرد: تجار و دریانوردان ایرانی که به چین سفر می‌کردند، در ابتدا فقط برای تجارت به چین می‌رفتند و در ادامه به ایران برمی‌گشتند، اما به مرور آن‌ها ترجیح می‌دهند تا در چین ماندگار شوند و به جای اینکه با یک شریک چینی کار کنند خودشان به عنوان نماینده شرکت به صورت دائم در این کشور حضور داشته باشند.

به گفته‌ این پژوهشگر، این اتفاق باعث شد تا بسیاری از مهاجرت‌های تجار و دریانوردان ایرانی به چین مادام‌العمر شود. آن‌ها در چین علاوه بر پرداختن به حرفه خود تشکیل زندگی می‌دادند و همان‌جا به خاک سپرده می‌شدند، برخی از آرامگاه‌ها و سنگ قبرهای این افراد که باقی‌ مانده‌اند، به‌عنوان یک منبع مهم مطالعاتی در اثر وثوقی استفاده شده‌اند.

شهیدی همچنین با بیان این‌که محمدباقر وثوقی، مؤلف کتاب «میراث دریانوردان ایرانی در بنادر چین»، در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برای استفاده از فرصت مطالعاتی در چین به‌سر می‌برد، افزود: نسخه فارسی این کتاب در سال ۹۶ از سوی انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی منتشر شد. اما امسال ترجمه چینی این کتاب در کشور چین به چاپ رسید.

در منابع تاریخی چینی، اطلاعات زیادی از ایران ثبت شده

موهانگ یان - مترجم کتاب به زبان چینی - نیز در این نشست علاقه‌اش به ایران‌شناسی را یکی از عوامل ترجمه‌ این کتاب دانست و افزود: در مدارک و منابع تاریخی چینی، موارد زیادی درباره‌ ایران ثبت و ضبط شده است، اما چون یادگرفتن زبان چینی بسیار مشکل است، منابع کمی برای استفاده از آن‌ها در این زمینه وجود دارد.

ظرف‌های چینی‌ آبی و سفید؛ نشانگر مبادلات دو کشور

گه جیانگ شیونگ - پژوهشگر آثار باستانی در راه ابریشم دریایی - نیز با بیان این‌که جاده ابریشم از قرن دوم قبل از میلاد باز شد، گفت: سفر به شرق چین نه برای کارهای تجاری بلکه برای انجام مراودات سیاسی آغاز شد، اما به مرور این کارهای سیاسی به فعالیت‌های تجاری تبدیل شد.

به گفته‌ او، مسیر زمینی جاده ابریشم گاهی اوقات امن و گاهی اوقات ناامن بوده است.

این پژوهشگر همچنین به بازدید چند روز گذشته خود از موزه ملی ایران اشاره کرد و گفت: در این موزه ظروف و کاسه‌های آبی و سفید چینی بسیار زیاد بود، از این اتفاق تعجب کردم چون در موزه‌های چین این تعداد از این اثر را نداریم، این اتفاق نشان‌دهنده‌ مبادلات بین دو کشور در گذشته‌های دور بوده است.

او توضیح داد: در گذشته بیشتر چینی‌های آبی و سفید را به بخش غربی جاده ابریشم می‌فرستادند، این اقدامات نشان‌دهنده‌ مراودات فرهنگ و تمدن و تاریخ این دو کشور است.

انتهای پیام