پیام تبریکی که برای سرزمین کلیساهای ایران فرستاده شد

، محمد مهدی شهریاری در پیامی به هموطنان عزیز مسیحی استان فرا رسیدن سالروز فرخنده میلاد حضرت عیسی بن مریم (ع) و آغاز سال 2019 میلادی را تبریک گفت.

در بخشی از پیام استاندار آذربایجان غربی آمده است:" فرا رسیدن سالروز فرخنده میلاد حضرت عیسی بن مریم ( ع ) و آغاز سال 2019 میلادی را از صمیم قلب تبریک و تهنیت عرض کرده، سلامتی و موفقیت همه شما عزیزان را از پیشگاه خداوند متعال خواهانم.

اکنون که صدای خوش آمدن نگاری نازنین به گوش می رسد، سزاوار است خانه و جانمان را مزین و متبرک به پذیرش انفاس قدسی بشارت دهنده رحمت الهی نموده و با تاسی از فرامین نجات بخش آن منادی مقرب، چنین مناسبت خجسته ای را، چون عیدی بزرگ گرامی بداریم. 

جای خوشبختی است که آذربایجان غربی در جهان چون رنگین کمانی زیبا، به محل شکل گیری تمدن و زندگی آسوده پیروان ادیان الهی از جمله اسلام و مسیحیت که دارای نژاد، مذهب و قومیت های مختلف هستند شناخته می‌شود.

شکی نیست با پیروی از آموزه های اصیل پیامبران و پیشوایان دینی و همچنین بهره مندی از ظرفیت مدارای توده مردم واهتمام دلسوزانه فرهیختگان، می‌توان به ره آورد شگرف فرهنگی - اجتماعی چنین جامعه متکثر به عنوان فرصتی مغتنم و موهبتی الهی امیدوار بود. خدشه به این فرصت و موهبت، دقیقا همان چیزی است که مورد طمع و هدف بدخواهان و دشمنان دین و کشور نیز هست.

بنابراین بر همه ما فرض است که در حفظ و نگهداری این میراث گرانبهای معنوی کوشا بوده و بر غنای آن بیفزاییم. در این باره سخنی زیبا و شیرینی که در انجیل آمده است می تواند سرمشق زندگی همه انسانهای خیرخواه باشد آنگاه که خداوند می فرماید: " همسایه خویش را همچون جان خویش دوست بدارید "

در خاتمه یاد و خاطره همه شهیدان و جانبازان والامقام جامعه مسیحیان آذربایجان غربی و خانواده محترم آنان و همچنین مسیحیان هم استانی را که اکنون در سایر شهرهای ایران و یا کشورهای دیگر زندگی می کنند گرامی می داریم."

قره کلیسا؛ اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت در دنیا

، قره کلیسا در آذربایجان غربی که به عنوان اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت در دنیا شناخته می‌شود، همه ساله میزبان ارمنی‌های سراسر دنیا برای برگزاری مراسم عشای ربانی است.

قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس (به ارمنی:Սուրբ Թադէոսի վանք - به انگلیسی St. Thaddeus Monastery)، نام کلیسایی تاریخی در ایران است که در استان آذربایجان غربی و در جنوب ماکو و ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده ‌است. این کلیسا در سطحی به مساحت ۱۵۰×۲۰۰ متر ساخته شده‌است و با دیوارهای بلند محصور گشته و تاکنون بیش از ده قرن عمر کرده است. این کلیسا در کنار روستایی به همین نام قرار دارد و در دره که به آن مشرف است، درخت‌هایی چنار و تبریزی کاشته‌اند.

در زبان ارمنی به این بنای سپید رنگ «سورپ تادئوسی وانک» می‌گویند که به معنی «کلیسای جامع تادئوس مقدس» است؛ "تادئوس مقدس"، از حواریون حضرت مسیح (ع) است که برای تبلیغ دین به منطقه‌ای که امروز ارمنستان نامیده می‌شود، آمد. در آنجا عاشق «سن»  دختر حاکم منطقه شد و او را هم به دین مسیحیت در آورد،‌ اما حاکم منطقه با او مهربان نبود. خودش و پیروانش،‌ مانند دیگر مبلغان هم عصرش دستگیر و شکنجه شدند و در دیری به خاک سپردند که بعدها کلیسای سنت تادئوس بر آن بنا شد.

عده‌ای فکر می‌کنند نام «قره کلیسا»،‌ از کلمه ترکی «قرا» به معنی سیاه گرفته شده است. بخش شرقی کلیسا با سنگ سیاه ساخته شده است که باعث می‌شود برخی به اشتباه معنی آن را کلیسای سیاه بدانند اما ریشه کلمه «قره» در « قره کلیسا» واژه‌ی «کارا» در زبان باستانی مردم منطقه آذربایجان به معنی بزرگ و سنگین است و با کلمه «وانک» که برای کلیسای جامع به کار می‌رود هم‌خوانی دارد.

بیست‌وسه کلیسای تاریخی معروف کشور در آذربایجان غربی است

استان آذربایجان غربی جزیی از سرزمین کهنسالی به شمار می‌رود که از هزاره سوم پیش از میلاد، آثار تمدنی قابل اهمیتی در آن وجود دارد.

، ناحیه غرب ایران، به خصوص آذربایجان غربی، از گذشته یکی از مراکز کهن مسیحیت بوده است که نشانه آن وجود بیش از 100 کلیسای کوچک و بزرگ است که تعداد 32 فقره از این کلیساها از شهرت جهانی برخوردارند.

در شهرهای شمالی آذربایجان غربی شامل ماکو، چالدران، خوی و سلماس 8 کلیسای مهم وجود دارد و ارومیه نیز به تنهایی دارای 15 کلیسای مهم و تاریخی است.

کلیساهای پطروس و پولوس، کنیسه کلیمیان، مارگیورکیس، سه کلیسا به اسم حضرت مریم، مارتوما، مارسیرکیس، ماریوخسا، ماردانیال، مارصیریشوع، مارگیودکیس، ماریوحنا و مارت خنه، از جمله کلیساهای ارومیه و کلیسای هفتوان و مارگیوکیس از کلیساهای سلماس، قره‌باغ ، سورپ سرکیس، فنایی، مهلذان و قریس از کلیساهای خوی و کلیسای مریم مقدس و طاطائوس مقدس از کلیساهای ماکو هستند.

 برخی از کلیساهای استان آذربایجان غربی ازجمله دو کلیسا در ارومیه، به طور دایم باز بوده و پذیرای مسیحیان هستند اما برخی از کلیساها ازجمله سه کلیسای مهم در روستای ساعتلو در سال یکبار و هنگام حضور میهمانان مسیحی خارجی باز می‌شوند و برخی دیگر مثل کلیسای طاطائوس ماکو علاوه بر آنکه در ایام خاص پذیرای نمایندگان مسیحیان جهان هستند و در طول سال برای بازدید عموم جهانگردان و ایرانگردان بازند.

مسافرانی که مسیر گردشگری آذربایجان غربی را انتخاب کرده اند، علاوه بر زیبایی‌های طبیعی و فرهنگی و تاریخی می توانند با قدیمی ترین کلیساها و همچنین سبک زندگی مسیحیان ایران آشنا شوند.

آذربایجان غربی سرزمین احترام به ادیان، باورها و آئین های گوناگون در برگیرده آثار و بقایای تاریخی از زرتشت که نخستین آیین یکتاپرستی جهان تا مسیحیت و اسلام بوده و هم اکنون نیز با گذشت هزاران سال در تضارب اندیشه‌ها، تعامل ادیان و مذاهب نقش محوری ایفا می کند.

کلیسای ننه مریم قدیمی ترین کلیسای ایران

کلیساهای ارومیه بیشتر شامل کلیساهای آشوری‌هاست، البته کلیسای مربوط به ارامنه (کلیسای قره باغ) هم در نزدیکی این شهر دیده می‌شود و مهم‌ترین کلیساهای ارومیه شامل کلیسای حضرت مریم معروف به ننه مریم است. این کلیسا در مرکز شهر ارومیه و در خیابان خیام قرار گرفته و بنای اولیه آن مربوط به قرن اول میلادی است و از آن به عنوان کهن‌ترین کلیسای ایران یاد می‌شود، برای مسافری که قصدش سفر در مسیر کلیساهاست، دیدار از نخستین کلیسای ایران، جذابیتی خاص دارد.

از دیگر کلیساهای شهرستان ارومیه مربوط به آشوری‌ها شامل کلیسای ماریوحنا در 24 کیلومتری شمال ارومیه است که در داخل روستای آده واقع شده و ساختمان آن در سال 1901 میلادی بر بقایای کلیسایی از دوران ایلخانی بنا شده است. کلیسای دیگری به نام کلیسای ماریوحنا در 40 کیلومتری شمال ارومیه بر بلندترین نقطه کوه و مشرف بر روستای گویلان ساخته شده است.

کلیسای ماردانیال متعلق به دوران ساسانیان در 25 کیلومتری شمال ارومیه و بر بالای یک تپه باستانی متعلق به هزاره اول قبل از میلاد بر ساحل رودخانه نازلوچای بنا شده است. همچنین کلیسای مارصبر یشوع در 30 کیلومتری شمال ارومیه و در روستای موشی‌آباد در ساحل دریاچه ارومیه است.

کلیسای مارگیور کیس در 35 کیلومتری شمال ارومیه در روستای سپرغان قرار دارد و در نزدیکی این کلیسا، کلیسای حضرت مریم و کلیسای حضرت سرکیس نیز قرار دارند. همچنین کلیسای دیگری نیز به نام کلیسای مارگیور کیس در هشت کیلومتری شرق ارومیه و در روستای گلپاشین دیده می‌شود.کلیسای مارت خنه نیز در 45 کیلومتری شمال ارومیه کلیسای مارت خنه در روستای جمال‌آباد واقع شده و متعلق به دوره ساسانیان است.

کلیسای پطروسوپولس در در 10 کیلومتری جاده ارومیه ـ بندر گلمخانه واقع شده و قدمت آن به قرن هشتم میلادی می‌رسد که توسط مربختیشوع، از پزشکان معروف هارون‌الرشید، خلیفه عباسی، بنا شده است. کلیسای مار سرکیس نیز در پنج کیلومتری جنوب شهر ارومیه و در روستای کلیسا کندی قرار دارد.

کلیسای مارتوما در 30 کیلومتری غرب شهر ارومیه در روستای بالولان واقع شده و تاریخ آن مربوط به دوران ساسانیان است. کلیسای حضرت مریم، کلیسای دیگری است که در 32 کیلومتری غرب شهر ارومیه در روستای موانا قرار دارد، کتیبه ای به خط آرامی، تاریخ بنای این کلیسا را به سال 1879 میلادی نسبت می‌دهد.

تنها کنیسه (کنیسه کلیمیان) استان آذربایجان غربی نیز در محله نجاران شهر ارومیه و در کنار بازار قدیمی واقع شده که دیدارش خالی از لطف نیست.

کلیسای هفتوان در مسیر ارومیه به سلماس می توان از برخی از کلیساهایی که در شمال شهر ارومیه قرار دارند؛ در سه کیلومتری جنوب شهر سلماس و در داخل روستای هفتوان، کلیسایی به همین نام قرار دارد که این کلیسای ارامنه در زلزله سال 1930 میلادی خسارات سنگینی دید و پس از این تاریخ بازسازی شد.

کلیسای آشوری‌های سلماس به نام کلیسای مارگیور کیس در 6 کیلومتری غرب شهر و در روستای خسروآباد واقع شده و بنای اولیه آن مربوط به دوره ساسانیان است و برخی عقیده دارند که صلیب مقدس حضرت مسیح که توسط خسرو پرویز از اورشلیم آورده شده بود، در این کلیسا نگهداری می‌شد.

یکی از دلایل اهمیت شهر خوی برای کسانی که به این شهر سفر می‌کنند، وجود مقبره منسوب به شمس تبریزی و همچنین میل شمس است اما وجود کلیسای ارامنه سورپ سرکیس که در محله قدیمی شهر خوی، معروف به کهنه محله قرار دارد و قدمت آن به قرن 12 میلادی می‌رسد، برای مسافر مسیر سفر بسیار حایز اهمیت است. سه کلیسای دیگر در خوی وجود دارند که همگی از کلیساهای ارامنه به شمار می‌روند؛ کلیسای فنایی مربوط به دوران صفویه است و در حومه شهر خوی قرار دارد.

کلیسای مهلذان در 10 کیلومتری جاده خوی ـ ایواوغلی در روستایی به نام مهلذان واقع شده است. مسافری که قصد دارد از خوی به سمت چالدران برود، می‌تواند از کلیسای قریس در 40 کیلومتری جاده خوی ـ فیرورق ـ چالدران، واقع شده در روستای قریس دیدار کند.

انتهای پیام