پنج‌گانه برتر سیما در نوروز ۹۸

افزون بر این بسیاری از بینندگان و پیگیران برنامه‌های سیما خرده می‌گرفتند که این رسانه چرا در بازتاب خبرهای مربوط به سیل اخیر چنان که باید و شاید کار نکرده و در میان شبکه‌های سراسری آن، تنها شبکه خبر به شیوه‌ای ویژه به چنین موضوعی پرداخته است. این نقد البته پاسخ‌های بسیاری هم داشته است و بسیاری از کارشناسان نیز از کارآمدی تلویزیون در خبررسانی سیلاب‌ها تمجید کرده‌اند. سوای این موضوع، ویژه‌برنامه‌های نوروزی سیما، بازخوردهای گوناگونی در میان گستره وسیع بینندگانش داشته است.  تلویزیون امسال از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب را عمدتا استراحت می‌کرد و زمانش را به برنامه‌های خبری و تکرار سریال‌ها و.. اختصاص می‌داد اما از ۸ شب تا حدود ساعت یک بامداد، ترافیک برنامه‌های نوروزی‌اش آغاز می‌شد. در میان ویژه‌برنامه‌های نوروزی سیما، پنج برنامه بیش از دیگر برنامه‌ها مورد توجه قرار گرفتند. استقبال بیشتری هم از آنها شد و انتقادهای زیادی را نیز برانگیختند. با همه حرف و حدیث‌ها اما امسال برنامه‌های نوروزی تلویزیون نسبت به سال‌های گذشته موفق‌تر بود و مخاطبان بیشتری ترغیب شدند تا پای گیرنده‌ها بنشینند.

نون. خ

این سریال که از شبکه اول سیما پخش می‌شد توانست رضایت بسیاری از مخاطبان را جلب کند. جسارت سازندگان این سریال در ساخت سریالی کمدی با محوریت حضور اقوام و در این مورد مردم کردزبان، بسیاری از هموطنانمان را در شهرها و مناطق کردنشین پای قصه‌اش نشاند و اوقات بسیاری دیگر از هموطنانمان را در دیگر استان‌ها نیز خوش کرد. علی صادقی یکی از بازیگران این سریال در نشستی خبری که پس از پخش سریال برگزار شد، با تقدیر از هموطنان کرد که با سعه‌صدر این سریال را تماشا کردند، گفت: اقوام باید با طنز کنار بیایند.

این سریال البته با توجه به بافت فرهنگی خود که نمایانگر فرهنگ مردم کرد است و همچنین حضور یک روحانی در فیلم که کمتر چنین شخصیت‌پردازی شده بود، انتظار می‌رفت با انتقادهایی مواجه باشد، با این همه استقبال از سریال بیش از انتقادها و اعتراض‌ها بود. هوشنگ صدفی منتقد سینما و تلویزیون، درباره‌ «نون.خ» می‌گوید: ‌«استفاده خوب از کمدی موقعیت و خلق تکیه‌کلام‌های آقاخانی، لحظات فرح‌بخشی را ایجاد کرد. همچنین استفاده مثبت از وقوع حوادث در فضای روستای کُردنشین با گریزی به آیین‌ها و مراسم آنان، توانست نقبی به مردم‌شناسی از مناطق کردنشین بزند.» وی در عین حال بار اصلی قصه و خلق موقعیت‌های کمیک را بیشتر بر دوش کارگردان و بازیگر اصلی مجموعه تلویزیونی «نون.خ» دانست و گفت: این اتفاق شاید نکته منفی کار محسوب می‌شد؛ چرا که کارگردان نخواست یا نتوانست حین کارگردانی از قابلیت خلاقانه سایر بازیگران به نحو موثر استفاده کند.

این منتقد با بیان اینکه ناهمگونی مشهود در گویش فارسی بازیگران در سریال «نون.خ» تا حدی آزاردهنده بوده است، گفت: ‌ای کاش نویسنده یا کارگردان، با گریز به زبان کردی برخی بازیگران، گیرایی لحن و آوای آنان را به تصویر می‌کشید و در مواقعی با زیرنویس کردن دیالوگ‌های بازیگران همزبانی را در بین مخاطبان کردزبان تقویت می‌کرد. با وجود پخش مجموعه‌های تلویزیونی «بر سر دوراهی» و «زوج یا فرد» از دو شبکه دیگر، شاید در نظرسنجی مردمی، مجموعه «نون. خ» که تا حدودی به مسائل روز جامعه پرداخته بود، بتواند اقبال مخاطبان را کسب کند. هر چند معلوم نیست جام جهان‌بین، چه سرنوشتی را برای سایر مجموعه‌های تلویزیونی و آرای مردمی رقم زند چون در امانتداری آرای جشنواره جام‌جم کارنامه خوبی از خود به جا نگذاشت!

عصر جدید

در میان برنامه‌هایی که نوروز امسال از تلویزیون پخش شد، برنامه عصر جدید که گونه‌ای گرته‌برداری از برنامه‌های معروف خارجی است، مخاطبان را راضی نگاه داشت. شیوه اجرای این برنامه با تنوع و گونه‌گونی شرکت‌کنندگان در آن، دقایقی از شب‌های نوروزی مخاطبان تلویزیون را به خود اختصاص داد. این برنامه اگرچه با استقبال مخاطبان روبه‌رو بود اما انتقادهایی را نیز در پی داشت. برخی از منتقدان این برنامه بر فقدان افراد صاحب‌نام حوزه‌هایی غیر از بازیگری، موسیقی و ارتباطات در میان داوران تاکید می‌کردند. برخی دیگر نیز ترکیب داوران را از جهتی دیگر مورد انتقاد قرار می‌دادند. از این جهت که دو بازیگر در ترکیب داوران ضرورتی ندارد و حضور یک مدرس دانشگاه که از قضا در دانشکده صدا وسیما تدریس می‌کند و چندان به اجرای شرکت‌کنندگان مسلط نیست،‌ غیرقابل توجیه است. با این حال عصر جدید از برنامه‌های نوروزی امسال بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت و هرشب چشمان تعداد زیادی از بینندگان را به دنبال خود کشاند.

خندوانه

خندوانه را همه می‌شناسند. برنامه‌ای که نوروز امسال هم روی آنتن رفت و مخاطبانش را سرگرم کرد. این برنامه به روال سابق روی آنتن رفت و تغییر ساختاری چندانی نداشت. صدفی درباره این برنامه نوشته است: «خندوانه هم‌چنان به‌عنوان برنامه خلاق رامبد جوان توانسته جایگاه خود را در بین برنامه‌های دیگر سرگرمی حفظ کند با وجود آنکه دچار کاستی‌هایی است اما چون این برنامه از ذهن خلاق و توانای گروه وطنی «خندوانه» تراوش کرده، می‌توان این نقدها را در فرصتی دیگر برای هم‌افزایی آن ارائه کرد. یافتن سوژه‌های خلاقانه در فضای تقلیدی رسانه ملی، خود ارزش و اعتبار دیگری دارد اما به رامبد جوان پیشنهاد می‌کنم با بازنگری در قالب و محتوای آن بتواند برنامه وطنی را هم چنان در اوج حفظ کند. طبعا روتین بودن برنامه تلویزیونی، همیشه سم مهلکی برای برنامه‌های خلاقانه است.»

برنده باش

برنامه رقابتی برنده باش با اجرای محمدرضا گلزار، به رغم همه انتقادهایی که پیش از این به شیوه اجرا و اهدای جوایزش وجود داشت، در نوروز امسال بسیار مورد توجه قرار گرفت. این برنامه که بلافاصله پس از برنامه عصر جدید از شبکه سوم سیما روی آنتن می‌رفت، آخرین ساعت‌های روز را پوشش می‌داد و میهمان خانه‌های مردم می‌شد. شاید این موضوع کمک می‌کرد تا مخاطبان، زمان بیشتری برای تماشای آن داشته باشند. همچنین حضور شرکت‌کنندگانی از قومیت‌های مختلف در برنامه جذابیت آن را برای مخاطبان کشور در نقاط مختلف بیشتر می‌کرد. به نظر می‌رسد که گلزار هم در این برنامه بیش از پیش توانسته با فرآیند مجری گری هماهنگ شود.

دورهمی

ویژه برنامه دورهمی که در یک قسمت و به مناسبت سیزده‌بدر با حضور مهران مدیری روی آنتن رفت، از برنامه‌هایی بود که بیشترین انتقادها را در پی داشت. مهران مدیری، با نخستین برنامه تولیدی در سال ۹۸ رکورد نقادی دولت را زد. او در یکی از برنامه‌‌های این مجموعه با اشاره به گرانی‌ها، گفت: احتمالا سال آینده «تبلت می‌دهیم به قیمت ۱۹ میلیارد تومان.» سپس به کنایه در مورد تزریق امید در جامعه صحبت کرد و با اشاره به گرانی، ترافیک و... به طنز پیشنهاد کرد مردم عطر گل رازقی استشمام کنند و به پرواز بادبادک‌ها بنگرند! اما در ادامه لحن او جدی‌تر شد. او که ادعا می‌کرد به او گفته شده در مورد مشکلات کشور چیزی نگوید، ادامه داد: «واقعا نمی‌دانم چه بگویم. سال گذشته، همین موقع‌ها بود که دورهمی تمام شد. من هرچه بلد بودم آن دوره درباره مشکلات و اتفاقات کشور گفتم، با زبان تندی هم گفتم، اما الان انگار همه ما می‌گوییم‌ای کاش پارسال بود.»

مدیری ادامه داد: «سال ۹۷ دیگر شاهکار کردید. این وضعیت اقتصاد است، این وضعیت معیشت مردم است، این وضعیت قیمت ارز است و این وضعیت زلزله و جدیدا سیل است و این وضعیت هزار تا چیز دیگر است. چه کار می‌کنید با خودتان، چه‌کار می‌کنید با ما.» البته با دقت به ویدئوی منتشر شده به نظر می‌رسد در مدت یک دقیقه‌ای که مدیری این حرف‌ها را می‌زد، فیلم چند بار کات شده است. همچنین در بازپخش دورهمی که روز بعد اتفاق افتاد، بخش انتقادات از دولت و شرایط کشور کاملا حذف شد. در اولین واکنش به این بخش از صحبت‌های مدیری، علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت، در حساب توییتری خود نوشت: «مدیران رسانه ملی صریح و شفاف بگویند که این ذبح و استهزای امید، در غوغای تحریم و قهر طبیعت، شبی چند تمام می‌شود از جیب این ملت گرفتار؟ دولت به کنار، حداقل مروت را در حق امدادرسانان و هزاران نفر که در کنار سیل زدگان ایستاده‌اند، مراعات کنید.» سپس وزیر کشور نیز در جریان نشست‌های ستاد بحران به این سخنان مدیری واکنش نشان داد و آن را غیرقابل بخشش خواند. روابط عمومی سیما هم به دنبال این انتقادها اعلام کرد که به مدیری تذکر داده است.