پایان ۴۰ سال انتظار برای «بردک‌سیاه»

، یغمایی در کاوش‌های خود که در نهایت به چاپ این کتاب منجر شد، اطلاعات متفاوتی از دوره هخامنشیان به دست می‌آورد. تاریخ هخامنشیان هنوز آمیخته با سوالات و ابهامات بسیاری است. یکی از مهمترین این سوال‌ها شاید این باشد که خاستگاه هخامنشیان کجاست؟ یغمایی در این کتاب فرضیه جدیدی درباره خاستگاه هخامنشیان با اتکا به یافته‌های باستان‌شناسی مطرح می‌کند.

او برای نخستین بار در سال ۵۵ محوطه‌ تاریخی را در دل نخلستان‌های دشتستان کشف کرد که این محوطه اسرار مگویی از دوران هخامنشیان را افشا می‌کرد، بر اساس این یافته‌ها «هخامنشیان بومی‌های ایران بودند نه اینکه از دریای اورال به ایران مهاجرت کرده باشند.»

با وجود اهمیت بسیار این محوطه تاریخی، بخت یارِ «بردک سیاه» نبود و بعد از انقلاب به فراموشی سپرده شد تا اینکه سرانجام فصل دوم کاوش آغاز شد و امروز این محوطه تاریخی حال و روز خوشی ندارد و چاپ کتاب هم تا مدت‌ها به دلایل مختلف که یکی از آن‌ها نبود حمایت مسئولان میراث‌فرهنگی برای چاپ آن بود به تاخیر افتاد.

این باستان‌شناس توانست شهر افسانه‌ای «تموکن» را در دشستان پیدا کند، اما متاسفانه نبود حفاظت‌های لازم از سوی مسئولان میراث فرهنگی بوشهر این شهر تاریخی را در معرض تخریب و ویرانی قرار داد.

یافته‌های یغمایی حکایت از آن دارد که «کاخ بردک سیاه» کاخ زمستانی داریوش اول هخامنشی است. در این منطقه همچنین دو کاخ «چرخاب» و کاخ «سنگ سیاه» هم از دوره هخامنشی وجود دارد. هر چند به اعتقاد یغمایی تعداد این کاخ‌ها بیشتر بوده که به دلیل بی‌توجهی‌ها از بین رفته است.

این باستان‌شناس معتقد است که «دشتستان سرزمین مادری هخامنشیان بوده و نقش نخل‌هایی که بر سکه‌های هخامنشی حک شده دلالت بر استناد آن‌ها بر سرزمین مادری‌شان دارد.

در کاخ بردک سیاه باستان‌شناسان علاوه بر بقایای کاخ اشیایی همچون یک خنجر زنانه از عاج و چند قطعه ابزار تزیینی برخوردند که نشان از سکونت زنان در کاخ است. از سوی دیگر علاوه بر آن چهار قطعه سنگین طلا بالای سه کیلوگرم که به نظر می‌رسد از مصالح در یا سنگ بنای کاخ بوده کشف شده است. در سال ۸۴ هم نقش برجسته حکاکی شده از داریوش اول با سنگ نوشته‌ای با خط میخی و زبان بابلی نو کشف شد.

به گفته‌ی «یغمایی» این کتاب چهار بار سانسور شده تا به چاپ رسیده است. در حالی که گزارش آن سال‌های قبل به اداره میراث فرهنگی بوشهر تحویل داده شده بود و این کتاب در کتابخانه قرار گرفته و ورق ورق شد.

اطلاعات دقیق این یافته‌ها حالا در کتاب بردک سیاه چاپ شده و دریچه‌ جدیدی به روی تایخ هخامنشیان گشوده شد.

این کتاب که در هشت بخش «چشم‌اندازی چند به دشتستان»، «کاوش»، «سفالینه‌ها»، «گاهنگاری و نخستین سنجش‌ها»، «بررسی محوطه ده کهنه شهرستان شبان‌کاره»، «شناسایی و آزمایش میکروسکوپی» و «ماکروسکوپی کانسار باستانی پوزه پلنگی» ، پیوست و چکیده انگلیسی ترجمه کوروش روستایی، به همراه تصاویر رنگی و سیاه و سفید چاپ شده است.

اسماعیل یغمایی نویسنده این کتاب در بخش «کاوش» آورده است: «بردک سیاه یکی از چند محوطه انگشت شماری است که پیش از دستیابی باستان‌شناسان بیگانه، خاک‌برداران غیر مجاز یا آشکار شدن آثار آن در راه‌سازی، سدسازی، آب‌رسانی، کشاورزی و خانه‌سازی یا دیگر ساخت‌وسازها، نخست یک باستان‌شناس ایرانی به آن گام نهاده، شناسایی و بررسی کرده، کلنگ زده و به کاوش آن پرداخته است. متأسفانه این گونه محوطه‌ها در ایران تعدادشان حتی به اندازه انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.»

انتهای پیام