مسجد جامع بافق؛ فراموش‌شده یا در حال مرمت؟

، مسجد جامع بافق که از بناهای شاخص تاریخی و قدیمی این شهرستان با عنوان محلی «مسجد جمعه» محسوب می‌شود، متعلق به دوره قاجاریه است و علاوه بر مسجد، کاربری مدرسه علمیه نیز داشته است.

این بنای قدیمی که بین حسینیه‌ی میانگاه و میدان‌خان در شهر بافق قرار گرفته، توسط شخصی به نام «ملأ محمد باقر» به عنوان مشهورترین بانی و مؤسس آن، ایجاد شده است.

مسجد جامع بافق دو قسمت تابستانه و زمستانه دارد که قسمت تابستانه‌ی آن دارای شبستانی با بادگیرهای بزرگ به سبک مسجد جامع کبیر یزد و پایه‌های محکم دردرون شبستان است.

البته قبل از ورود به صحن اصلی مسجد، حیاطی مشجر قرار دارد که معروف به مدرسه علمیه است، در وسط حیاط درختان خرمایی وجود دارد و حجره‌ها، کلاس‌ها و کتابخانه نیز پیرامون حیاط واقع شده است.

هشتی بزرگی نیز در ابتدای در ورودی مسجد قرار گرفته که در کنار آن سقاخانه‌ای برای استفاده رهگذران و نمازگزاران ایجاد شده است.

از جمله آثار قابل توجه این مسجد، سنگ مرمری با کتیبه به خط نسخ است که در محراب شبستان تابستانی نصب شده و سنگ مرمر دیگری نیز در محراب زیر بادگیر و متصل به شبستان قرار دارد. یک قطعه سنگ وقفی هم در بدنه هشتی مدرسه نصب شده که به خط نسخ بر آن نوشته‌اند و همگی از آثار قدیمی و ارزشمند این مسجد هستند.

این مسجد تاریخی و زیبا طی چند سال اخیر مورد توجه اداره کل میراث فرهنگی استان قرار گرفته و اعتباری نیز برای مرمت آن تخصیص شده تا بنا بر وعده‌ها، مرمت آن در سال گذشته پایان پذیرد.

اگر به تحقق نیافتن وعده مسئولان برای پایان مرمت بنا نیز بی‌اعتنا باشیم اما این سوال پیش می‌آید که چرا چنین بنای تاریخی در یکی از شهرهای پررونق گردشگری کشور بیشتر به یک انبار شباهت دارد تا مسجدی با هویت قاجاری؟

گچ‌کاری‌های زیبای هشتی و بادگیرهای پیش روی ورودی مسجد که باید چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره کند، اکنون از میان داربست‌های زنگ زده و شلنگ‌ها و دیگر وسایل قابل مشاهده است و انسان را به یاد این ضرب‌المثل که «ظاهر هر کسی از سر درونش خبر می‌دهد»، می‌اندازد.

کمی جلوتر در مقابل محراب و معماری جالب توجهی که از شاهکارهای دوره قاجار است، فرش‌های خاک گرفته‌ای به چشم می‌آیند و میزی که درست روی محراب قرار گرفته و در زیر همین معماری زیبا انباری که از شیشه‌ای شکسته‌ی آن می‌توان وسایل خاک گرفته درونش را دید.

مسجد جامع این شهر در هنگام برآمدن بانگ اذان مانند خانه‌ای سوت و کور در تعطیلی به سر می‌برد و راهی برای دسترسی نمازگزاران به داخل مسجد ندارد، حتی گردشگران نیز به رغم تعاریف متعددی که از این مسجد شنیده‌اند باید به همین نگاه مختصر از بنای بیرونی مسجد بسنده کند چرا که باز شدن در مسجد، دور از انتظار به نظر می‌رسد.

تأسیسات قدیمی و وسایل انباشته در محوطه باز مسجد جامع نیز حکایت از بی‌توجهی به این بنای تاریخی دارد. البته در مجاور مسجد نیز ساختمان نیمه‌ساز سیمانی دیگری قرار دارد که به نظر قرار است به این مسجد گلین بپیوندد.

این در حالی است که به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، بخشی از مرمت مسجد انجام شده ولی به دلیل عدم تأمین بخشی از اعتبار آن، هنوز بخشی از آن باقی مانده است.

سید مصطفی فاطمی به خبرنگار ایسنا می‌گوید: مسجد جامع بافق فراموش نشده و در حال مرمت است و در واقع در حال حاضر یک کارگاه مرمتی است.

وی با بیان این که فقط استحکام‌بخشی و قسمتی از مرمت‌های مسجد انجام شده و بازپیرایی آن باقی مانده است، اضافه می‌کند: یک کارگاه مرمتی که در حال کار باشد، قطعاً چنین ظاهری خواهد داشت.

فاطمی، تنها دلیل توقف عملیات مرمت را تأمین نشدن بخشی از اعتبارات مورد نیاز آن می‌داند و یادآور می‌شود: البته گاهاً مرمت‌هایی جزئی نیز در حال انجام است و قطعاً مسجد مورد بی‌توجهی قرار نگرفته است.

لیلی رنجبر، مدیر میراث فرهنگی بافق نیز با اشاره به این که طرح ساختمان مجاور این مسجد حدود ۱۰ سال پیش انجام شده است، به خبرنگار ایسنای یزد می‌گوید: آغاز این طرح در گذشته بوده ولی از نظر ظاهری متناسب با معماری و نمای مسجد جامع خواهد شد.

وی یادآور می‌شود: مسجد جامع بافق بنای ارزشمندی است که مرمت و استحکام بخشی آن به پایان رسیده است.

انتهای پیام