روند صعودی قیمت‌ها در بازار کتاب

در این میان هزینه چاپ، دستمزدهای طراحی تا اجرا، کرایه حمل و نقل و... که ظاهرا نوسان قیمت دلار نباید روی آنها تاثیر بگذارد هم با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند و در نتیجه قیمت تولید را بسیار بالا برده است. ناشران و کتابفروشان در ماه‌های اخیر هشدارهای زیادی درباره گرانی کاغذ داده بودند. اکنون انتشار کتاب‌های جدید این وضعیت را آشکار می‌کند که قیمت‌های پشت جلد نسبت به گذشته از ۱۲ تا ۵۳ درصد افزایش داشته است. قیمت کتاب‌های جدید باعث شده تا تردید جدی برای خرید بین قشر کتابخوان جامعه هم شکل بگیرد.طبیعی است در چنین وضعیتی مردم بیشتر به فکر برطرف کردن نیازهای معیشتی و ضروری خود هستند و در مرحله بعدی به کالای فرهنگی فکر می‌کنند. بررسی‌های میدانی از افت فروش قابل توجهی در بازار کتاب خبر می‌دهد و ناشران و کتابفروشان به فکر راه‌هایی برای برون‌رفت از این وضعیت هستند.

مثلا به همین بهانه برخی ناشران کتاب‌هایشان را با کاغذهای نامرغوب منتشر کرده‌اند تا از هزینه‌‌های تولید کاسته شود اما همین راه حل‌ها هم جوابگو نبوده است. بررسی قیمت‌گذاری کتاب‌های پرفروش بازار در چند ماه اخیر می‌تواند روند قیمت‌گذاری را به روشنی تشریح کند. به همین دلیل «ایبنا» روز گذشته چند کتاب پرفروش در سال‌های اخیر را به‌عنوان نمونه در نظر گرفته و قیمت تازه‌ترین نسخه منتشر شده آنها را با نسخه‌های قدیمی‌تر مقایسه کرده است. تحلیل این بررسی نشان می‌دهد که بازار نشر در ماه‌های اخیر به‌طور میانگین ۲۵ درصد افزایش داشته است. با این حال ناشران هشدار می‌دهند که با همین افزایش باز هم تولید به صرفه نیست و بازار کتاب باید در انتظار یک افزایش احتمالی دیگر هم باشد.

ملت عشق

نوشته الیف شافاک با ترجمه ارسلان فصیح – انتشارات ققنوس (شومیز -۵۱۲ صفحه)

 با بررسی قیمت پشت جلد این کتاب در سال‌های مختلف در می‌یابیم که ناشر بین چاپ۲۶ تا چاپ۵۹؛ یعنی در بازه زمانی یک‌ساله، قیمت این کتاب را ثابت نگه داشته است، درصورتی که افزایش قیمت ملزومات چاپ کتاب و کاغذ در سال ۹۶ متوقف نشده بود. این عملکرد مبین آن است که ناشر تمایلی به افزایش قیمت نداشته و حتی در مقابل تورم‌ها، مقاومت کرده است اما افزایش شش‌هزارتومانی قیمت در سال۹۷، با توجه به افزایش چشمگیر هزینه‌های نشر، عملکردی ناگزیر به نظر می‌رسد.

ریگ روان

نوشته استیو تولتس با ترجمه پیمان خاکسار – انتشارات چشمه (گالینگور- ۴۴۲ صفحه)

با توجه به تعداد صفحات و جلد سخت این کتاب، گویا لحاظ کردن قیمت ۲۵ هزار تومان برای این کتاب، از همان آغاز نیز با استراتژی خاصی صورت گرفته است. اما به‌ هرحال، افزایش قیمت این کتاب ظرف ۹ ماه اخیر و رسیدن به مبلغ ۵۶هزار تومان، قابل توجه است.

من پیش از تو

نوشته جوجو مویز با ترجمه مریم مفتاحی – انتشارات آموت (شومیز – ۵۳۶ صفحه)

 مطابق جدول ضمیمه، روند افزایش قیمت این کتاب در سال‌های اخیر، با شیب ملایمی همراه بوده است. با توجه به تعداد بالای صفحه‌ها، به نظر می‌رسد ایجاد صرفه اقتصادی مناسب با تعدد نوبت چاپ‌ها و شاید هم رقابت تنگاتنگ با ناشرانی که بعدتر به سراغ ترجمه و انتشار آثار مویز رفتند، در این رشد ملایم و کنترل‌شده قیمت، نقش داشته‌اند.

یک عاشقانه آرام

نوشته نادر ابراهیمی – انتشارات روزبهان (شومیز – ۲۴۰ صفحه)

افزایش ۵۰۰۰تومانی برای یک کتاب ۲۴۰صفحه‌ای، آن هم ظرف هفت ماه، افزایش قابل توجهی به شمار می‌آید، خصوصا اگر به این موضوع توجه کنیم که این کتاب از سال قبل (۱۳۹۶) تنها ۵۰۰ تومان افزایش قیمت داشته است.

جای خالی سلوچ

نوشته محمود دولت‌آبادی – انتشارات چشمه (گالینگور - ۴۴۲ صفحه)

 رعایت همان استراتژی حفظ قیمت برای حفظ بازار، از سوی ناشر این کتاب نیز مشهود و محسوس است؛ به‌طوری‌که ناشر در سال ۹۶، قیمت «جای خالی سلوچ» را افزایش نداده است اما افزایش ۱۳هزارتومانی این کتاب در فاصله هشت ماه، نشان از ناگزیری ناشر در مقابل تورم اقلام مصرفی در تولید کتاب دارد.

سمفونی مردگان

نوشته عباس معروفی – انتشارات ققنوس (شومیز – ۳۵۲ صفحه)

 افزایش قیمت ۳۰۰۰تومانی در طول سال‌های ۹۵ و ۹۶ و افزایش قیمت ۵۰۰۰تومانی تنها در هفت ماه سال جاری، باز هم برهان دیگری ‌است بر تاثیر محسوس بحران‌های اقتصادی در عرصه نشر.

چشم‌انداز پیش‌رو

چنان‌که اشاره شد، تاثیرات رشد مضاعف نرخ برخی اقلام مصرفی در تولید کتاب، در افزایش قیمت پشت جلد کتاب‌ها طی ماه‌های اخیر مشهود و محسوس است. البته با توجه به ظرفیت انبار ناشران از خرید‌های قبلی، به نظر می‌رسد هنوز افزایش قیمت‌ها به‌ویژه تورم نرخ کاغذ، به‌طور کامل خود را نشان نداده و پیش‌بینی می‌شود که در ماه‌های باقی‌مانده از سال که ناشران خود را برای حضور در سی‌ودومین نمایشگاه کتاب تهران آماده می‌کنند، رشد بیشتری را در قیمت‌های پشت جلد شاهد باشیم.  نکته بعدی این است که قطعا و طبعا کتاب‌های پرصفحه‌تر، افزایش قیمت بیشتری نسبت به کتاب‌هایی که تعداد صفحات پایینی دارند خواهند داشت. این موضوع را باید در بررسی اطلاعات این گزارش نیز درنظر داشت. همچنین شمارگان کتاب‌ها هم در تعیین قیمت مهم است؛ هرچند کتاب‌های مورد اشاره در این مطلب، عمدتا در ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ نسخه بازنشر شده‌اند.

در شرایط فعلی بازار کتاب –همان‌طور که جدول نشان می‌دهد- ناشران به‌طور حتم نسبت به افزایش قیمت کتاب‌ مقاومت می‌کنند، زیرا نمی‌خواهند این رویه به کاهش هرچه بیشتر قدرت خرید مردم و ریزش مشتریان کتاب دامن بزند. درواقع آنها ترجیح می‌دهند از تولیداتشان سود حداقلی داشته‌باشند؛ به‌شرطی که شمارگان کتاب‌هاشان افزایش یابد، یا دست‌کم دستخوش کاهش نشود حال باید دید در فشار این بحران اقتصادی چه میزان می‌توانند مقاومت کنند و با افزایش حداقل میزان لازم برای روشن نگه‌داشتن چراغ نشر، همین اندک مخاطبان خود را از دست ندهند.