رشد نامتوازن، چالش امروز ما شده است

، سمینار پژوهشی بررسی تئاتر پس از انقلاب اسلامی شنبه ۶ بهمن‌ماه در تالار مشاهیر تئاتر شهر در حالی برگزار شد که نادر برهانی مرند دبیر سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر به دلیل تأخیر در پرواز هواپیمایش از تبریز به مقصد تهران، در افتتاحیه این سمینار حضور نداشت.

در ابتدای مراسم شهرام کرمی مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی با اشاره به اینکه "مقرر بود که آقای نادر برهانی مرند خیر مقدمی را خدمت حضار داشته باشند، اما به دلیل تأخیر در پروازشان به ابتدای مراسم نرسیدند" گفت: برگزاری این سمینارها بابی خواهد بود برای نگاه تحلیلی به تئاتر انقلاب اسلامی؛ ما در طول سالیان گذشته شاهد برگزاری جلساتی درباره تحلیل تئاتر این سال‌ها بوده‌ایم.

او ادامه داد: باعث افتخار است که اکنون ما میراث‌دار یک هنر مستقل به نام تئاتر انقلاب اسلامی هستیم. در طول این چهل سال، تئاتر ما با افت و خیزهای زیادی مواجه شده و باعث افتخار است که با وجود جنگ تحمیلی، نسل انقلابی ما تلاش کردند در کنار دیگر رویدادها اتفاقی به نام هنر، راهش را ادامه دهد. وقتی در سال ۶۰ جشنواره آغاز شد موضوعات تئاترها بازتاب شرایط انقلابی بودند و عمده آثار به موضوعات خیزش مردمی می‌پرداختند و با پایان جنگ هم به دوران طلایی تئاتر رسیدیم که تا سال ۷۱ ادامه داشت و آغاز رویدادهای تاریخی‌ای مثل جشنواره تئاتر آئینی، عروسکی و انجمن‌های نمایش و روند آموزشی حاصل تحولات فکری است. در یک دوره‌ای تئاتر رونق پیدا می‌کند و در دوره‌ای محدود می‌شود اما با این حال تئاتر هنری پویا، زنده و رو به توسعه است و این افت و خیزها حاصل شرایط متغییر اجتماعی جامعه بوده است.

او در بخش پایانی صحبت‌های خود به شش اهمیت تئاتر در کشور و سرمایه‌های آن اشاره کرد و گفت: تئاتر پس از انقلاب جنبه مردمی پیدا کرد و مخاطب مردمی به یکی از سرمایه‌های تئاتر کشور تبدیل شد. نکته دیگر این است که ۱۷ هزار هنرمند فعال در تئاتر داریم که از این تعداد صد و پنجاه هزار نفر هم دانش آموخته هنر هستند. افزایش تعداد فضاهای آموزشی و تحصیل کرده‌های این حوزه از دیگر نکات مورد توجه تئاتر پس از انقلاب است. ما در این سال‌ها گسترش سالن‌های نمایشی را هم داشته‌ایم که البته باز هم نیاز است که افزایش پیدا کنند و در حال حاضر هزار و ۲۲۵ سالن تئاتر در کشور داریم. از دیگر سرمایه‌های تئاتر کشور، جشنواره‌های معتبر تئاتری است. سالیانه ۸۲ جشنواره تئاتری برگزار می‌شود که برخی از آنها ممکن است مفید نباشند اما برخی دیگر تأثیرات زیادی بر روند رو به توسعه تئاتر ما خواهند داشت.

کرمی ادامه داد: ارتباطات بین‌المللی تئاتر کشور که از ابتدای دهه ۷۰ با جشنواره فجر آغاز شد نیز از دیگر نکات مورد اهمیت تئاتر پس از انقلاب است. شاید اکنون در حوزه‌ی نیروی انسانی و فنی دچار ضعف‌هایی باشیم اما به جهت سرمایه فکری چیزی از تئاتر دنیا کم نداریم. امروز هنرمندان بدون وابستگی به دولت کار می‌کنند و این منجر به استقلال و هویت به ویژه در بخش بین‌الملل شده است و نکته مورد اهمیت آخر هم تنوع در تئاتر کشور است.

در ادامه نشست مهدی حامد سقائیان دبیر علمی سمینار در سخنانی بیان کرد: پژوهش اهمیت زیادی دارد و این محور متأسفانه همیشه مورد غفلت مسئولین ما بوده است. اما وقتی وارد سازمان‌ها می‌شویم، نه بودجه وجود دارد و نه انگیزه و نه فضایی برای اجرای آنها. ۴۰ سال از انقلاب گذشته، اما هنوز نمی‌دانیم دستاوردهای انقلاب در حوزه تئاتر چه بوده است؟ ارزش‌های زیبا شناختی باید با ارزش‌های سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار بگیرد و هنر و هنرمند جدایی از اتفاقات روز جامعه نیست.

او همچنین بیان کرد: خوشبختانه اسم‌های جدیدی را در این سمینار دیدم و مقالات بسیار خوبی هم ارائه کرده‌اند و سطح بالایی دارند. امیدوارم این سمینارها ادامه پیدا کند و تداوم داشته باشد. بررسی وضعیت موجود و وضعیت مطلوب نکته‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرند.

در ادامه افتتاحیه این سمینار پژوهشی، سید مجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان دیگر سخنران این مراسم بیان کرد: انقلاب اسلامی مقطع مهمی از تاریخ ایران است و توانسته هنر را به صورت فراگیری دربیاورد و رغبت مردم را به این هنر زیاد کرده و در لایه‌های مختلف جامعه وارد کرده است.

وی همچنین گفت: چالش امروز ما رشد نامتوازن هنر نسبت به جمعیت است. تعداد هنرمندان افزایش پیدا کرده است اما نامتوازن بودن زمانی به چشم می‌خورند که زیر ساخت‌ها و تجهیزات با هم همخوانی ندارند. این در حالی است که شهرهای ما رشد کرده‌اند اما در کنار این بناها به نسبت تقاضا و استعداد فضاها برای هنرمندان کم است و زیرساخت‌های تخصصی کافی نیست. دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها برای پرورش مخاطبان کمر بسته‌اند ولی حتی نیم نگاهی به مخاطب پروری نداشته‌اند. الان بر تعدد رویدادها و جشنواره‌ها تاکید می‌شود و بیان تعداد آنها افتخار شده است و نه کیفیت و دستاوردهای آنها.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان صحبت‌های خود به ضرورت مطالعه و پژوهش تاکید کرد و گفت: تئاتر امروز ایران سرمایه بزرگی است. هنرمندان برای رشد نمایش تلاش زیادی کرده‌اند و امسال سال آسانی برای کار هنری نبود. بنابر این باید قدر هنرمندان را بدانیم.

بر اساس جدولی که جشنواره تئاتر فجر ارائه کرده است این سمینار تا ساعت ۱۸ در سالن کنفرانس تئاترشهر ادامه خواهد داشت و ارائه‌هایی که در این سمینار به آنها پرداخته خواهد شد، از این قرار هستند:

بهروز محمودی بختیاری و نیلوفر زارع / بازتاب مفهوم انقلاب ۱۳۵۷ در نمایشنامه آهسته با گل سرخ با تکیه بر آرای میشل فوکو

محمدرضا رسولی و پریسا کیومرثی / ‏ خصوصی سازی در تئاتر ایران پس از انقلاب اسلامی، کاهش یا افزایش بار دولت؟

آیدا حق نژاد / ‏‬ چند صدایی در ادبیات نمایشی مدرن ایرانی با تکیه بر آثار اکبر رادی

حمیدرضا افشار و سید حسین رسولی / ‏ بررسی تئاتر خصوصی ایران در بازه زمانی ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ با تاکید بر نظریه و عمل اقتصادی مارگارت تاچر و فردریش هایک

سید محمد مداح حسینی / ‏‬ نقد تئاتر و گفتمان انقلاب (بررسی گفتمان انقلابی و پارادایم‌های نقد تئاتر در دهه نخست انقلاب اسلامی ایران)

مرجان پورغلامحسین و میر محمدرضا حیدری / ‏‬ تحلیل جریان‌های غالب تئاتر انقلابی

دکتر غلامحسین دولت آبادی / ‏‬ مطالعه نقش ماهنامه نمایش در شکل‌گیری رویکرد انتقادی در تئاتر ایران

همچنین در این سمینار نشست موضوعی درباره تئاتر ایران پس از انقلاب اسلامی با حضور نصرالله قادری مجید سرسنگی مهرداد رایانی مخصوص برگزار خواهد شد.

انتهای پیام