دیدار با محمود حدادی

به نقل از روابط عمومی موسسه خانه کتاب، در این دیدار که عصر سه‌شنبه (۱۱ تیرماه) انجام شد سیدسعید میرمحمدصادق، معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب و محمدرضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان استان تهران نیز حضور داشتند.

محمود حدادی در این دیدار با بیان این‌که شهرت حریم شخصی را بر هم می‌زند، گفت: خیلی از شهرت‌ها نیز دروغین است.

او افزود: من به سنی رسیده‌ام که از خودم می‌پرسم رمان چیست؟ رمان‌ها دقیق‌ترین متون جامعه‌شناسی هر ملتی هستند. بیشتر از هر کتاب تحقیقاتی، رمان‌ها به جامعه‌شناسی می‌پردازند و آن را مصور می‌کنند.

این مترجم در ادامه بیان کرد: گاهی ناشران هم محتاط می‌شوند و بعضی از کتاب‌ها را چاپ نمی‌کنند. کتابی درباره جنگ‌های عقیدتی بین پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها در قرن ۱۶ ترجمه کردم. این کتاب ۲۰ سال به صورت دست‌نوشته باقی ماند و حجم آن زیاد بود و هر ناشری  برای چاپ آن ریسک نمی‌کرد. اما این کتاب را به خرج خودم حروف‌چینی کردم و بعد از مدتی چاپ شد. چاپ نشدن این کتاب بیشتر به خاطر محافظه‌کاری مالی ناشران بود. در گذشته، موسسه فرانکلین کتاب‌های غیرقابل چاپ را نگهداری می‌کرد چرا که حاصل زحمت مترجم و نویسنده است.

حدادی با بیان این‌که ما ضدفرهنگ نیستیم، گفت: ما نمی‌خواهیم در جامعه آلودگی فرهنگی ایجاد کنیم. ما توقع‌هایی داریم و می‌خواهیم نهادهای مربوطه آن‌ها را برآورده کنند. خیلی از نویسنده‌های آلمانی را می‌شناسم که به سن پیری که می‌رسند دست از رمان نوشتن برمی‌دارند و به سمت مسائل علمی و تحقیقاتی می‌روند. خود من هم رغبت پیشین را برای ترجمه رمان ندارم اما هر بار که برمی‌گردم می‌بینم رمان‌ها قوی‌ترین داده‌های روان‌شناسی در جامعه هستند.

او اظهار کرد: سعی می‌کنم چیزهایی ترجمه کنم که به درد جامعه و فرهنگ ما بخورد. نمی‌خواهم به عنوان یک فرد اروپادیده، فرهنگی را تحمیل کنم. من نیازی به پول ترجمه ندارم و با تدریس روزگار می‌گذارنم. تعدادی از ناشران کتاب‌هایم به من گفتند کتاب‌های شما به فروش نمی‌رود؛ من کتاب ها را از این ناشران گرفتم و به فردی جوانی که اهل کتاب است و می‌خواهد در دوران بازنشستگی در شهر خود یک کتاب‌فروشی تاسیس کند دادم و از او خواستم این کتاب‌ها را به هر قیمت یا حتی رایگان و به هر شکلی که  می‌خواهد در اختیار مردم قرار دهد. دانشجویان من در دانشگاه نمی‌دانند که من مترجم هستم. من به خرج خودم آلمان رفتم و درس خواندم و پولی نداشتم که دکتری بخوانم. چون شرایط حقوقی و مادی مترجمان را ندارم خودم را به طور رسمی مترجم نمی‌دانم و مترجمی را یک کار تفننی می‌دانم.

این مترجم به ترجمه یک کتاب از سوی چندین مترجم اشاره کرد و گفت: کیفیت این نوع ترجمه‌ها بسیار پایین است. شخصا از ترجمه‌های تکراری بسیار پرهیز می‌کنم اما با این حال خود من چهار ترجمه تکراری دارم چرا که ترجمه‌های پیشین بسیار ناقص بود.

جامعه با فکر نویسندگان و مترجمان می‌گذرد

در ادامه این دیدار، نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل خانه کتاب بیان کرد: نویسندگان، مترجمان و طیف فرهنگی ما با سیستم‌های دولتی کم وارد گفت‌وگو  می‌شوند، درحالی که گفت‌وگو منجر به حل مشکلات و رفع سوءتفاهم‌ها می‌شود. خانه کتاب واسطه دولت و نویسندگان، مترجمان و...  است تا دغدغه‌های خود را به ما اعلام کنند و ما به گوش مسئولان برسانیم.

او افزود: گاهی در مورد کتاب‌ها به صورت ناخودگاه قضاوت می‌شود. نمی‌توانیم خودمان را با دو سال پیش هم مقایسه کنیم چرا که زمانه عوض شده است. جامعه با فکر نویسندگان و مترجمانی چون شما می‌گذرد و تزریق فکر بر عهده شما گذاشته شده است. بنابراین اهالی قلم می‌توانند به جامعه امید و نشاط بدهند و یا جامعه را دچار یاس و سرخوردگی کنند.

حسینی‌پور با اشاره به برگزاری جایزه جهانی کتاب سال در حوزه مطالعات ایرانی و مطالعات اسلامی گفت: در این جایزه  کتاب‌هایی که خارج از مرزهای ایران توسط نویسندگان خارجی منتشر شده باشند، مورد داوری قرار می‌گیرند. در داوری جایزه جهانی کتاب سال می‌توانیم از ظرفیت شما استفاده کنیم. همچنین جایزه منطقه‌ای کتاب سال  را در روسیه، هند و.. برگزار کردیم و کشورهای آلمانی‌زبان هم این ظرفیت را دارند.

مدیرعامل خانه کتاب در پایان گفت: یک کتاب با ترجمه چندین مترجم راهی بازار نشر می‌شود؛ در این شرایط افراد شاخصی مانند شما در حاشیه قرار می‌گیرند و  بازار زرد ایجاد می‌شود و سطح ذائقه مردم را کاهش می‌دهد. به نظرم در این حوزه مترجمان بنام باید دغدغه خود را مطرح کنند.  

صنف محملی است که باب گفت‌وگو را در سطح کلان‌تر باز می‌کند

محمدرضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان نیز در این دیدار با بیان این‌که راضی کردن استاد حدادی برای برنامه‌های این‌چنینی کار سختی است، گفت: ایشان همچنین از حضور در رسانه‌ها بسیار پرهیز دارند. به طوری که برای جشن ملی مترجمان به عنوان مترجم محبوب انتخاب شدند اما انصراف دادند. استاد حدادی علاوه بر کار مترجمی، معلم و مدرس هستند و انسانی بسیار شریف و دوست‌داشتنی هستند.

او ادامه داد: ما مفهومی به نام ممیزی سلیقه‌ای انتخاب کردیم. اصل ممیزی یا قابل بحث است یا نیست. استاندارد مشخصی که من به عنوان مترجم بدانم چه مسئله‌ای جزء ممیزی است و چه مسائلی جزء آن نیست، وجود ندارد.  

اربابی بیان کرد: از زمان حضور آقای حسینی‌پور در موسسه خانه کتاب، چند اتفاق افتاد؛ یکی اینک‌ه درهای خانه کتاب باز شد و به عنوان یکی از  اهرم‌های اجرایی وزارت فرهنگ  ارشاد اسلامی به حساب می‌آید. دیگری این‌که به صنوف اختیارات بیشتری داده شده است. صنف محملی است که باب گفت‌وگو را در سطح کلان‌تر باز می‌کند.

رئیس انجمن صنفی مترجمان در پایان گفت: برای جذب قشر روشنفکر و مترجمان باید بیشتر با آن‌ها حرف بزنیم و آن‌ها را ببینیم و به خواسته‌هایشان عمل کنیم. جشن ملی مترجمان  برای هم‌اندیشی و هم‌افزایی بین مترجمان برگزار می‌شود.

مقدمه مترجم به ذهنیت ممیز و خواننده کمک می‌کند

میرمحمد صادق، معاون فرهنگی خانه کتاب نیز در این دیدار گفت: با توجه به این‌که رشته تخصصی من تاریخ است، منابع داستانی و رمان به ویژه تاریخ معاصر برای ما مهم است چرا که خیلی از اتفاقات روز، محله‌ها، آداب و گفت‌وگوهای عوامانه در آن جریان دارد و به لحاظ منبع‌شناسی برای ما مهم است. گاهی یک مقدمه از سوی مترجم به ذهنیت ممیز و خواننده کمک می‌کند و نگاه ویژه‌ای به آن‌ها می‌دهد چرا که ممیز با ذهنیت ممیزی به کتاب نگاه می‌کند اما مقدمه می‌تواند به او کمک کند. در نتیجه مترجم به خواننده کمک می‌کند به کتاب چندوجهی نگاه کند به این صورت که هم لذت خواندن یک رمان را ببرد و هم با تلنگر تاریخی به موضوع نگاه کند.

در پایان این دیدار نیکنام حسینی‌پور با اهدای لوح از زحمات و تلاش‌های حدادی تشکر کرد و روز قلم را به او تبریک گفت.

انتهای پیام