خودکشی مرتضی کلانتریان مترجم و حقوقدان؛ کلانتریان که بود و چرا خودکشی کرد؟

مرتضی کلانتریان، حقوق دان و مترجم صاحب‌نام و صاحب آثار برجسته‌ای؛ چون سیمای زنی در میان جمع، ظرافت‌های جوجه تیغی و دیدار به قیامت، امروز (یکشنبه) به زندگی خود پایان داد.

فرزند کلانتریان در گفتگو با ایرنا خبر درگذشت وی را صبح امروز (یکشنبه) و در سن ۸۷ سالگی تایید کرد. به گفته نزدیکانش وی بیماری خاصی نداشت؛ اما در روزهای اخیر به شدت ضعیف شده بود و این مساله او را رنج می‌داد.

مدیر انتشارات آگاه با اعلام اینکه پیشتر کلانتریان گفته بود اگر ترجمه نکنم می‌میرم، گفت: در روزهای اخیر به قدری ضعیف شده بود که نمی‌توانست حتی پشت میز کار بنشیند و ترجمه کند.
 

مرتضی کلانتریان متولد ۱۳۱۱ در تنکابن بود که پس از پایان تحصیلات متوسطه، در رشته حقوق مشغول به تحصیل شد. دکترای حقوق را از دانشگاه پاریس گرفت و بعد از بازگشت به ایران به عنوان قاضی دادگستری مشغول کار شد. مدتی پس از بازنشستگی به کار وکالت پرداخت، اما وکالت را نیز ادامه نداد و به ترجمه متون ادبی و حقوقی روی آورد.

کلانتریان بسیاری از آثار بزرگ ادبی را برای نخستین بار به فارسی ترجمه کرده که از آن جمله می‌توان به «وجدان زنو» از ایتالو اسووو، «سیمای زنی در میان جمع» نوشته هاینریش بل، «نقطه ضعف» نوشته آنتونیس ساماراکیس، «ادبیات و حقوق» اثر فلیپ مالوری، «افسانه پدران ما» و «بازگشت به کیلی‌بگز» نوشته سورژ شالاندن اشاره کرد.

اما شاید در میان آثاری که کلانتریان ترجمه کرده داستان «دیدار به قیامت» بر زندگی خود او بیشترین تأثیر را گذاشته بود، به طوری که او درست به شیوه قهرمان این داستان، با پرت کردن خود از بالای ساختمان دست به خودکشی زد.

نویسنده رمان «دیدار به قیامت» که داستان آن در دوران پس از جنگ جهانی اول در فرانسه می‌گذرد، پی‌یر لومتر نام دارد که کتابش در سال ۲۰۱۳ جایزه معتبر ادبی گنکور را از آن خود کرد. از روی این کتاب که نام اصلی آن در زبان فرانسه «خداحافظ آن بالا» (Aurevoir là-haut) است، فیلم معروفی نیز ساخته شده است.

برخی از آثار ترجمه شده او شامل «نقطه ضعف»، آنتونیس ساماراکیس، «سیری در حقوق بین الملل» اثر مونیک شمیلیه ژانرو، «قرارداد اجتماعی» اثر ژان ژاک روسو، «دیدار به قیامت»، اثر پی‌یر لومتر، «سیمای زنی در میان جمع»، اثر هاینریش بل، «مرد رؤیاها»، زندگینامه جان رید، «رؤیا و تاریخ»، اثر ولین کلود، «ادبیات و حقوق»، «اندیشه‌های حقوقی»، اثر فیلیپ مالوری، «بررسی یک پرونده قتل»، اثر میشل فوکو، «بشریت‌ها و حاکمیت»، اثر مونیک شمیلیه ژانرو و «فضیلت‌های بزرگ» اثر آندره کنت- اسپونویل است.