توضیح مدیر میراث اصفهان درباره وضعیت مسجدهای تاریخی - مذهبی

، در طول روزهای ماه مبارک رمضان و به دلیل برگزاری مراسم مختلف در مسجدها، به خصوص مساجد تاریخی مانند مسجد جامع اصفهان یا مسجد امام (ره) در این شهر تاریخی و حتی دیگر شهرهای کشور، معمولاً یکی از مشکلاتی که در زمان حضور گردشگران به چشم می‌آید، وضعیت عمومی متناسب برای این فضاهای تاریخی و مذهبی است، آن هم درست در زمانی که گردشگران ایرانی و به خصوص خارجی‌ها پا به این فضاهای تاریخی و مذهبی می‌گذارند؛ فضاهایی که خود می‌توانند جنبه تبلیغی هم باشند.

فریدون الهیاری - مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان - درباره‌ی روند رسیدگی و نظارت به این فضاهای تاریخی تاکید می‌کند: در سه چهار سال گذشته، حجم عملیات در بحث مرمت در مسجد جامع اصفهان بی‌سابقه بوده است. مدتی است از نظر مرمتِ ایوان‌ها و پروژه‌های جدیدی که در ۴۰ – ۵۰ سال گذشته کسی به آن نپرداخته بود و امروز شروع شده است.

وی اما درباره‌ی مدیریت اداره این مساجد تاریخی که در فهرست میراث جهانی نیز ثبت شده‌اند و اوقاف نیز روی آن‌ها نظارت دارد، توضیح می‌دهد: در این مساجد معمولاً به علت چندگانگی با مشکلاتی مواجه هستیم، مانند «مسجد جامع» یا «مسجد امام اصفهان»، چون از یک سو در فهرست میراث‌جهانی به ثبت رسیده‌اند، بنابراین میراث فرهنگی در آن‌ها حضور مستقیم دارد و آن‌ها را مدیریت می‌کند. همچنین این سازمان در کنترل امنیت و پایگاه‌های حفاظتی نیز نقش دارد و در نظافت بخش‌های مختلف نیز فعالیت‌هایی دارد.

او با اشاره به این‌که چنین شلوغی‌ها و وضعیتی معمولاً در روزهای خاص و مناسبت‌های ویژه مانند «اعتکاف» و «ماه رمضان» احتمال وقوع دارد، تاکید می‌کند: چون در این زمان‌ها حجم بهره‌برداری از این فضاها افزایش پیدا می‌کند و معمولاً برگزاری این مناسبت‌ها در خارج از ساعت‌های حضور مستقیم نیروهای میراثی است و در آن ساعت‌ها فقط پایگاه حفاظتی در مسجد مستقر است و بهره‌برداری و کنترل و نظافت عمدتاً به عهده خود هیأت امناست، میراث‌فرهنگی نمی‌تواند نظارتی در این زمینه داشته باشد.

وی اضافه می‌کند: در این روزها به علت افزایش بهره‌برداری‌ها و حضورِ گسترده‌ی مردم و رعایتی که باید در مساله نظافت باشد، اما متأسفانه معمولاً انجام نمی‌شود، نیروهای ما در روز فضا را کاملاً نظافت می‌کنند.

الهیاری با بیان این‌که دیگر دستگاه‌های متولی در مساجد تاریخی، باید به اندازه‌ای که خدمت می‌گیرند نیرو برای نظافت این فضاهای تاریخی و مذهبی نیز داشته باشند، تاکید می‌کند: نیروها و خدمات ما در حد خدمات جاری مسجد حضور دارند، که در طول روز باید انجام شوند، اما زمانی‌که مراسم برگزار می‌شود آن در حوزه ما نیست و نیروهای ما به طور معمول و متداول وظیفه‌ی نگهداری و حفاظت را بر عهده دارند، اما اینکه قرار باشد مراسمی مانند افطاری، پخش غذا یا اعتکاف برگزار شود، تأمین نیرو در حوزه میراث فرهنگی نیست.

مدیر کل میراث فرهنگی استان اصفهان با بیان این‌که در مناسبت‌های خاص بیش از ظرفیت از این فضا بهره‌برداری می‌شود، ادامه می‌دهد: در طول سال همین وضعیت وجود دارد و نقاطی که نماز برگزار می‌شود، کاملاً مشخص هستند که مدیریت آن نیز به به صورت روتین است، اما در مناسبت‌های خاص مانند شب‌های احیا و شب‌های قدر مانند ماه رمضان و روزهای اعتکاف فضاهای بیشتری استفاده می‌شود، چون امکانات لازم نیز پیش‌بینی نشده است، بنابراین طبیعی است که ساماندهی به نیروی بیشتری نیاز دارد.

الهیاری با تاکید بر این‌که شرایط مسجد جامع اصفهان نسبت به گذشته متفاوت است، حتی در بحثِ نظارت بر نظافت مسجد، به طور عموم مشکلی وجود ندارد و نسبت به گذشته تغییرات زیادی دارد، یکی از گرفتاری‌های کنونی درباره‌ی این مسجد تاریخی را وجود دو هیأت امنا برای آن می‌داند و می‌گوید: در مدیریت و بخش بهره‌برداری نیز مشکلاتی وجود دارد که هیچ‌کدام به میراث فرهنگی ارتباطی ندارند و دیگر متولیان باید آن‌ها را برطرف کنند.

اتنهای پیام