ترجمه کتاب‌های فارسی باید بازار داشته باشد

این مترجم درباره وضعیت ترجمه و نشر آثار فارسی به زبان‌های دیگر اظهار کرد: در این زمینه جسته‌گریخته تلاش‌هایی شده است، مثلا دانشگاه تگزاس برخی از آثار نویسندگان ایرانی را ترجمه و منتشر کرده یا انتشارات شمع و مه برخی داستان‌های ایرانی را ترجمه کرده است. برخی از آثار هم اصلا به زبان دیگری نوشته و به زبان دیگری ترجمه شده‌اند. از میان این آثار بعضی هم با استقبال روبه‌رو شده‌اند.

او افزود: کتابی که از فارسی به زبان دیگر ترجمه می‌شود باید در آن کشور بازار داشته باشد. یعنی این‌طور نیست که کتابی معرفی و سپس ترجمه شود. ترجمه‌هایی هم که انجام می‌شود، نتیجه کوشش‌ها و بعضا تلاش‌های خود نویسنده یا دوستان مترجمش است که تشخیص می‌دهند آن کتاب را ترجمه کنند. در چین کتاب‌های «بوف‌ کور»، «شازده احتجاب» و «عقرب روی پله‌های راه‌آهن اندیمشک» را ترجمه و منتشر کرده‌اند و امسال به نمایشگاه کتاب هم آورده بودند، درحالی که این کتاب‌ها در کشور خودمان اجازه چاپ ندارند.

امرایی همچنین در پاسخ به سوالی درباره ترجمه مجدد بیان کرد: زمانی هست که کتابی در بازار نیست یا زمان زیادی از ترجمه و انتشار آن گذشته که در این صورت لازم است ترجمه مجدد آن  انجام شود یا ممکن است ترجمه‌های ناقصی از بعضی کارها وجود داشته باشد که امکان ترجمه مجددشان فراهم شده باشد، در این صورت هم باید دوباره ترجمه شوند. البته در شکل کلی این‌ها تا جایی قابل قبول است که ترجمه مکرر و مجدد بهتر از ترجمه موجود باشد. گاهی کتاب ترجمه‌ای را می‌خوانیم که نارساست یا ایرادی دارد یا حتی بخشی از آن حذف شده است. مثلا رمانی قبل از انقلاب ترجمه شده بود و ۱۰ فصل نداشت در این صورت طبعا وقتی مترجمی این کتاب را می‌خواند، تشخیص می‌دهد که باید دوباره ترجمه شود و آن را مجددا ترجمه می‌کند. 

این مترجم سپس با بیان این‌که جوایز ادبی خارجی حتما در انتخاب مترجم نقش دارند گفت: این تصور وجود دارد که وقتی کتابی برنده چنین جوایزی می‌شود ویژگی‌های برجسته‌ای داشته که برنده این جوایز شده است. اما در مورد لیست کتاب‌های پرفروش‌، آن‌چه در آن‌جا به عنوان کتاب پرفروش منتشر می‌شود اغلب در این‌جا قابل ارائه نیست. به همین دلیل مترجم‌ها معمولا سراغ آن کارها نمی‌روند. البته بعضی از این کتاب‌ها، کتاب‌های ساده و خوش‌خوانی هستند یا بر مبنای آن‌ها سریالی ساخته شده است و این چیزها باعث می‌شود برخی مترجم‌ها وسوسه شوند و ترجمه کنند که آن‌ها هم فقط مدتی درخشش دارند و بعد افول می‌کنند.

اسدالله امرایی در پایان با اشاره به این‌که باید برای تمام سلیقه‌ها کتاب داشته باشیم اظهار کرد: من معتقد نیستم که کتاب پرفروش بازاری نباید منتشر شود. این‌گونه کتاب‌ها هم باید منتشر شود اما بعد از مدتی این کتاب‌ها خواننده را راضی نمی‌کند و در نتیجه او سراغ آثار بهتر می‌رود. 

انتهای پیام