به‌راحتی از مداخله در زندگی آدمها صحبت می‌شود

، عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مراسم بزرگداشت محمود زند مقدم - پژوهشگر مردم‌ مدار و راوی "حکایت بلوچ" - بیان کرد:   کتاب "حکایت بلوچ" از نظر محتوا و فرم در چند تیتر خلاصه می شود؛ زیرا باب نوعی از مردم نگاری خاص را باز کرده است. ما سابقه ای از مردم نگاری در قالب های متعددی داریم، از سفرنامه ناصر خسرو گرفته تا سفرنامه های دیگر.

او با بیان اینکه روایت مردم نگاری استاد زند مقدم متفاوت است، ادامه داد: او با مردم زیست کرده تا مردم نگاری کند، یک زیست همه جانبه تا افق زبانی پدید بیاید و مردم را روایت کند.  به نظر می آید، کاری که او در ۵۰ سال انجام داد، پیش قراولی بوده که مردم نگار در اجتماع وجودی با مردم انجام می داده در غیر این صورت ممکن است شبهه ای از مردم روایت شود. به عقیده من این یک رویکرد تازه در مردم نگاری ایران بود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت هایش، گفت: روایت زند مقدم در "حکایت بلوچ" روایت اتفاقاتی است که کمتر دیده شده است. در خط سفید لابه لای متن ها، پهنه ی اقلیمی بلوچستان با گستره وسیع دیده می شود در حالی که در کارهای دیگر یا این پهنه کامل نیست یا عمق ضعیفی دارد.

صالحی اضافه کرد: در ادبیات کتاب "حکایت بلوچ" تصویرپردازی بسیار هنرمندانه ای را مشاهده می کنیم. این کتاب از معدود آثاری است که ترکیب پژوهش و رمان است که این کار بسیار دشواری است.

صدای مردم حاشیه از رسانه ها خوب شنیده نمی شود

سید حسین سراج زاده، رییس انجمن جامعه شناسی ایران، نیز به عنوان سخنران دیگر این مراسم بیان کرد: زند مقدم از پژوهشگرانی است که با تعهد ویژه نسبت به گروه هایی از مردم که در حاشیه قرار گرفته اند، پژوهش های خودش را انجام داد. به نظر می رسد مردمی که در حاشیه قرار دارند، صدایشان از رسانه ها خوب شنیده نمی شود؛ پرداختن به این مردم و زبان آنها یکی از آموزه هایی است که باید در علوم اجتماعی به آن توجه کنیم.

او اظهار کرد: بزرگداشت افرادی مثل او فقط به این دلیل نیست که چون کاری انجام داده، باید از او قدردانی کرد زیرا نیاز علوم اجتماعی ما به کارهای گذشتگان است.

کمتر به مفهوم انسانی توسعه توجه می شود

عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، نیز در این مراسم بیان کرد: می خواهم به چند نکته اشاره کنم که یکی از آنها بحث همبستگی ملی است و جامعه ما در موقعیت فعلی از این جهت آسیب پذیر شده است و تک نگاری هایی از  اقوام ایران مانند "حکایت بلوچ" ارتباط بین اقوام و همبستگی را افزایش می دهد، به این دلیل باید از این جهت به آقای زند مقدم تبریک گفت.
 

او اضافه کرد: نکته دیگر بحث توجه به مفهوم توسعه است. من به عنوان کسی که زمانی مسوول بوده ام معتقدم این موضوع، نکته ای است که در حال حاضر کاملا از حکومت و دولت رخت بسته است و اثر تصمیمات آن روی زندگی مردم است. توسعه در ایران به بحث آبادانی معطوف شده است. هر مسئله ای که مطرح می شود سریعا تکنیکی می شود.
 

آخوندی گفت: اما کسی که حکایت بلوچ را نوشته با آنکه در حوزه برنامه ریزی منطقه ای تحصیل کرده، نگاه تکنیکی نداشته است و این کار نادری محسوب می شود. همه ی ما از حقوق شهروندی و مسائل انسانی صحبت می کنیم اما در نهایت موفقیت ها را با پروژه ها می شمرند و کسی نمی گوید این سیاست ها چه نقشی در زندگی آمها دارد. دکتر زند مقدم به دنبال شناخت آدمها بوده است که نکته بسیار نادری است.
 

او ادامه داد: در نظام برنامه ریزی به راحتی از مداخله در زندگی آدمها صحبت می شود و کسی هم نگران نیست که با این کارها با نحوه و سبک زندگی آدمها بازی می کنند.  حکایت بلوچ می گوید به این راحتی نیست که وارد منطقه ای شویم و همه چیز را بهم بریزیم. این موضوع برای یک سیاستمدار بسیار ارزشمند اما متاسفانه نادر است زیرا همه چیز بر پایه تکنیک می چرخد و کمتر به مفهوم انسانی توسعه توجه می شود.

آخوندی در بخش دیگری از صحبت هایش به بندر چابهار اشاره کرد و گفت: به قول دکتر زند مقدم باید برای تغییر فضای اقتصادی این منطقه روی دریا حساب باز کنیم. بندر چابهار می تواند دروازه ای برای کل ایران باشد و ما را از انحصار تنگه هرمز خارج کند.  می دانید که، آن کسی که در تنگه هرمز گرفتار شده، خود ما هستیم و دیگران راه جدیدی برای خود پیدا کرده اند.

در این برنامه پیام صوتی احمد اشرف، استاد دانشگاه کلمبیا برای این مراسم پخش شد و گزارش ویدئویی از زندگی محمود زند مقدم  ساخته نرگس جودکی و ایمان پاک نهاد نمایش داده شد. همچنین از کتاب " از سرزمین بی پرنده تا قلعه" محمود زند مقدم رونمایی شد.
ایمان پاک نهاد درباره این کتاب توضیح داد:  نیم قرن طول کشید تا مجوز انتشار این کتاب داده شود و به سختی مجوز آن را گرفتیم.

در بخش دیگری از این مراسم، پنلی با حضور مهرداد عربستانی، رئیس انجمن انسان شناسی، نهال نفیسی، انسان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه، اسماعیل آزادی، فعال اجتماعی و روزنامه نگار، عبدالودود سیاهی، نویسنده و عضو هیئت علمی دانشگاه ولایت ایرانشهر برگزار شد و کتاب "حکایت بلوچ" از جوانب مختلف تحلیل شد.
هادی خانیکی، احمد مسجدجامعی، نعمت‌الله فاضلی، ولی‌الله شجاع‌پوریان و محسن گودرزی از جمله حاضران در مراسم بزرگداشت محمود زند مقدم بودند که روز دوشنبه ۲۴ دی ماه در تالار ایوان شمس برگزار شد.

انتهای پیام