۱۲ سال قبل هم میراث فرهنگی مخالف پروژهی کانالکشی آبشان بود، بدون توجه به این مخالفت طرحشان را ادامه دادند تا به تابوتهای تاریخی و گنجینهای از تاریخِ جوبجی رسیدند؛ اکنون نیز قصدشان کشیدن جادهای برای عبور ماشینهای سنگین از عرصهی این محوطه است، اگر ادامهاش دهند کارشان غیرقانونی است.
، با وزارتخانه شدن «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» از مواردی که رییس جمهور نسبت به اجرائی شدن آن در وزارتخانهی تازه تاسیس دولتاش تاکید داشت، «مقابله با تخریب میراث فرهنگی در جریان انجام پروژههای عمرانی» بود؛ دستوری که به نظر میرسد یک طرفه قابلیت اجرائی شدن ندارد.
در اولویتهای تخصصی ابلاغ شده مربوط به «میراث فرهنگی» از سوی رییس جمهور به نخستین وزیر وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این موارد تاکید شدهاند، به نظر میرسد روحانی باید این دستور را نخست به دیگر دستگاهها و وزارتخانههایی بدهد که معمولا میراث فرهنگی را فقط سد راهی برای انجام پروژههای درآمدزای خود میبینند و بدون هیچ توجهی به قوانینی که میراث فرهنگی همیشه به دنبال اجرائی کردن آنهاست، حکم تخریب میدهند یا تعریض و گودبرداری!
بدعت بدی پایهگذاری کردهاند، مسایل فرهنگی را امنیتی میکنند
هادی احمدی - مدیر دفتر محوطهها و بناهای تاریخی معاونت میراث فرهنگی – میگوید: متاسفانه بدعت بدی در برخی شهرستانها در حال پایهگذاری است که به مسائل کاملا فرهنگی جنبهی امنیتی میدهند. مانند چند معدن سنگشکن، که به واسطهی قرار گرفتن مسیر رفتوآمد کامیونهای این معادن از دو روستا، مردم منطقه الودگی صوتی و خطرات را عاملی برای ممانعت از رفتوآمد کامیونها مطرح کرده و با فشار به فرمانداری باعث میشوند تا مساله به شورای تامین شهرستان برده شده و در نهایت مسیرِ عرصهی محوطهی تاریخی جوبجی برای عبور کامیونها انتخاب شود.
او با بیان اینکه هر چند شورای تامین استعلامِ مورد نیاز از میراثفرهنگی را انجام داده و ما قاعدتا برای حفاظت از این گنجینه با ان مخالفت کردیم، اما شورای تامین شهرستان رامهرمز محوز عبور از محوطهی جوبجی را صادر کرده است، ادامه میدهد: با آگاهی مسوولان میراث فرهنگی شهرستان و استان خوزستان، در حال حاضر کار متوقف شده است، اما اینکه بدعت بدی را پایهگذاری کردهاند که به هر چیزی جنبهی امنیتی میدهند، آن هم برای محوطهی بسیار مهمی مانند جوبجی که ۱۲ سال قبل در پی یک عملیات عمرانی دیگر به دست آمد، بنابراین میراث فرهنگی تا پایان اجازه کار را نمیدهد.
وی با تاکید بر اینکه نامهنگاریها به مسوولان استانِ خوزستان و شهرستانِ رامهرمز آغاز شده، اظهار میکند: این که دو معدن بخواهند راهشان را باز کنند، نباید آسانترین مسیر را که عبور از محوطههای باستانی است، روی میز کارشان باشد.
احمدی برطرف کردن این مشکل را بسیار سادهتر از طرحهای عمرانی میداند و بیان میکند: هر طرح عمرانی در کشور، به استناد ماده ۱۰۰ برنامه ششم توسعه باید عملیاتی شود. در مرحلهی مطالعه، باید پیوستِ محیط زیستی و میراث فرهنگیِ طرح تهیه شود و نظر میراث فرهنگی نیز استعلام شود، اما متاسفانه در حال تبدیل کردن مسالهی به این سادگی به یک مساله ملی هستند.
از ۱۲ سال قبل مخالف طرحشان بودیم/اگر جادهکشی را ادامه دهند، کارشان غیرقانونی است
حکمتالله موسوی - مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان - نیز از توقف عملیات احداث جاده در محوطهی تاریخی جوبجی خبر میدهد و میگوید: اگر بخواهند بدون اجازه کار را ادامه دهند، تخلف کردهاند، از روز نخست (طرح کانالکشی برای آب در ۱۲ سال قبل) نیز با استعلام از میراث فرهنگی متوجه مخالفت این دستگاه شدند، اما متاسفانه در همان زمان نیز کار خود را که از نظر میراث فرهنگی غیر قانونی بود، انجام دادند و با گنجینهها و تابوتها برخورد کردند.
او با بیان اینکه در حال حاضر نیز همان داستان در حال رخ دادن است، توضیح میدهد: یک مسیر در محوطه برای عبور کامیونهای معادن جود داشته که با مخالفت مردم دو روستای منطقه، موظف به مجزا کردن راهِ مسیر دسترسی به معادن شدهاند و در حال حاضر سادهترین راه را متوصل شدن به همان مسیر جاده قدیمی که امروز به محوطهی تاریخی «جوبجی» میرسد، میدانند.
وی با بیان اینکه بعد از گرفتن مجوز شورای تامین رامهرمز، بخشهایی از جاده را خاکریزی کردند و به زعم خودشان، هیچ خاکی برداشت نشده یعنی عملا اتفاق خاصی نیفتاده است، اظهار میکند: با این وجود صحبت ما این است که اگر هم اتفاق خاصی نیفتاده، اما برای کارشان نیاز به مجوز میراث فرهنگی دارند و ورودِ بدون مجوز به محوطه تاریخی و انجام عملیات اجرائی حتی اگر آسیبی به محوطه نرساند از دید ما مجاز نیست و بر خلاف قوانین است.
او با اشاره به این که از همان ابتدای کار عملیات عمرانی مسوولان رامهرمز برای کشیدن جاده، میراث فرهنگی کارشان را غیر مجاز اعلام کرده، اما متاسفانه دوستان مانع شدند و در صدد احداث جادهکشی بودند که بلافاصله نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی و دیگر دستگاههای استان وارد شدند و کار متوقف شد، اکنون پیگیر هستیم تا پروژه ادامه پیدا نکند.
مدیر کل میراث فرهنگی استان خوزستان با اشاره به اینکه روی بخشی از مسیر که از حریم درجه یک به عرصهی محوطهی جوبجی وارد شده، خاک ریخته و آن را کوفتهاند و حتی قصدشان این بود که کارشان را ادامه هم بدهند، بیان میکند: ما مانع این پروژه شدیم، چون پروژه در عرصهی محوطهی باستانی و مهم جوبجی قرار دارد، اما از سوی دیگر حوزه مدیریت شهرستان، تحت فشار اجتماعیِ معدنداران و سنگشکن داران است تا مسیر را بتوانند باز کنند، آنها میگویند به دید ما خسارتی به محوطه وارد نمیشود.
موسوی با بیان اینکه ماشینآلات راهسازی و سنگشکنها و اداوات کشاورزی پیش از این از مسیری عبور میکردند که اکنون توسط کشاورزان کشت و زرع میشود و حتی بسیاری از زمینها به مرور ساختوساز در آنها انجام میشود، میافزاید: اکنون نیاز به معرفی یک مسیر جایگزین پیدا کردهاند و قصد دارند که به همان مسیر قدیمی که از گذشته استفاده میکردهاند، برگردند. به همین دلیل در حال خاک ریزی و تسطیح خاک بودند تا ماشینآلاتشان روانتر عبور کنند، اما این مسیر در حال حاضر یک محوطهی تاریخی است که اجازهی ورود ماشینهای سنگین به آن نمیدهیم.
به گفتهی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان خوزستان، این اداره کل مسیر پیشنهادی را نیز به متولیان شهری داده است، اما به نظر میرسد آنها همچنان تمایل به ادامه دادن مسیر قدیمی انتخابی خود دارند.
او میگوید: مسیر پیشنهادی ما این بود که از بستر رودخانه با فاصله بیشتر، به گونهای که از روی محوطه عبور نکند، از چند متر بالاتر بروند. راهی که ما نشان میدهیم همین است. اما باز هم نظر ما این است که از کرانه شرقی رودخانه نیز قدری فاصله بگیرند و حتی اگر شد به کرانه غربی بروند. دستِ کم آنجا خطرات یا احتمالاتِ وجود آثار ضعیفتر است، یعنی با عبور از حریم درجه چند محوطه، ۲۰۰ – ۳۰۰ متر جاده را طی کنند تا به جادهی معادن وصل شوند.
وی دربارهی جادهی قدیمی این بخش از منطقهی جوبجی میگوید: حدود ۳۰ سال قبل از کشفِ گنجینه جوبجی، آن منطقه یک جاده بود. در آن زمان خسارت از بابتِ آن جاده ایجاد نشده بود. خاک ریزی نمیتواند تخریبی به دنبال داشته باشد، ما باید مراقبت کنیم که این اتفاق ادامهدار باشد، اگر بخواهند خاکبرداری انجام دهند، در آن زمان وارد فاز قضائی میشویم.
موسوی با اشاره به صحبتهایی که گفته میشود، از شورای تامین مجوز گرفتهاند، ادامه میدهد: اما شورای تامین نیز مجاز به این کار نیست. اگر این اتفاق افتاده باشد و بر خلاف قوانین برای تخریب یک محوطهی تاریخی ارزشمند بخواهند تصمیمگیری کنند، ما مخالف این نوع تصمیمیگیریها هستم و در حد بضاعت خود نیز ممانعت میکنیم.
انتهای پیام
ثبت نظر