بانک اطلاعاتی موزه‌های دانشگاهی تشکیل می‌شود

، در سال گذشته، به همت موزه ملی علوم و فناوری ایران، اتفاقات خوبی برای موزه‌های دانشگاهی رقم خورد؛ به ویژه آنکه پیرو توافقی بین سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ذیل عنوان "کمک به احداث مساجد، مرمت بناهای تاریخی و کمک به موزه‌های دانشگاهی در دانشگاه"، ترتیبی داده شد تا در لایحه بودجه ۹۸ ردیف بودجه مستقلی به این موارد اختصاص داده شود.

همچنین شورای عالی موزه‌های دانشگاهی به ریاست مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دبیری سیف‌الله جلیلی، رئیس موزه ملی علوم و فناوری تشکیل شد که در آن ۵ نفر به نمایندگی از موزه‌های دانشگاهی نیز حضور دارند.

مهم‌ترین اقدام شورای عالی موزه‌های دانشگاهی از منظر دبیر شورا

سیف‌الله جلیلی، رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران و دبیر شورای عالی موزه‌های دانشگاهی ذیل اقدامات سال جاری در موزه ملی علوم و فناوری ایران، از ایجاد بانک اطلاعاتی موزه‌های دانشگاهی در قالب یک نرم‌افزار در فضای وب خبر داد و گفت: بدین ترتیب موزه‌های دانشگاهی می‌توانند اطلاعات اشیا و امکانات خود را در نرم‌افزار وارد کنند تا حداقل مردم به صورت مجازی با اطلاعات آن‌ها آشنا شوند.

وی با اشاره به ناشناخته بودن بسیاری از موزه‌های دانشگاهی علی‌رغم "عالی" بودن آن‌ها، اظهار کرد: در گام اول سعی کردیم تمام موزه‌های دانشگاهی کشور و نیز موزه‌های مرتبط با علم و تاریخ علم را در کشور شناسایی کنیم.

رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران ادامه داد: موزه‌های فوق را تحت شورایی به نام "شورای عالی موزه‌های دانشگاهی" به گرد یکدیگر آوردیم که این اقدام ۳ سال زمان برده است. همچنین هیأت مدیره شورا را از طریق برگزاری انتخابات تعیین کردیم. آئین‌نامه‌ای که پیش‌نویس آن در موزه آماده شده بود، در این شورا در حال بررسی است و آئین‌نامه نهایی نیز از سوی شورا تدوین خواهد شد.

جلیلی خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌های ما در سال جاری این است که برخی آثار از موزه‌های دانشگاهی سراسر کشور را در قالب گالری‌های موقت، در تهران یا در استان‌های دیگر به نمایش بگذاریم. برخی از موزه‌های دانشگاهی تجهیزات و وسایلی دارند که از آن تنها یک نمونه در کشور و حتی خاورمیانه موجود است.

کمبود بودجه و کمبود فضا؛ دو مشکل اساسی موزه‌های دانشگاهی

وی با بیان اینکه ایجاد بانک اطلاعاتی موزه‌های دانشگاهی، اثرگذارترین اقدام شورای عالی موزه‌های دانشگاهی خواهد بود، یادآور شد: یکی از مشکلات اساسی موزه‌های دانشگاهی، کمبود بودجه است و این موضوع که مسئولین دانشگاه به موزه به چشم یک امر فرعی نگاه می‌کنند. خوشبختانه سازمان برنامه و بودجه سال گذشته موزه‌های دانشگاهی را در ردیف بودجه‌های فرهنگی لحاظ کرد.

دبیر شورای عالی موزه‌های دانشگاهی اضافه کرد: بنابراین مسئولین موزه‌های دانشگاهی می‌توانند از رئیس دانشگاه درخواست داشته باشند و مطابق با آئین‌نامه شورا، بودجه به آن‌ها تعلق می‌گیرد. این اقدام با پیگیری موزه ملی علوم و فناوری صورت گرفت و خوشبختانه سازمان برنامه و بودجه نیز همکاری لازم را در این زمینه با ما داشتند.

جلیلی در همین زمینه به مشکل کمبود فضا در موزه‌های دانشگاهی اشاره کرد و ضمن انتقاد از این موضوع، اظهار کرد: بخش‌هایی از آئین‌نامه ممکن است به گونه‌ای نباشد که بتواند مسئولان دانشگاه را وادار به انجام کاری کند. با این حال آئین‌نامه به گونه‌ای تدوین خواهد شد که بتواند پیشنهادات مناسبی را به رؤسا و مسئولین دانشگاه ارائه دهد.

وی یادآور شد: کاری که جنبه اجرایی داشته باشد و مسئولی موظف به اجرای آن باشد، نیازمند قانونی است که در مجلس به تصویب رسیده است. این در حالی است که حاصل تلاش ما در آئین‌نامه بیشتر در قالب ارائه پیشنهادات به رؤسای دانشگاه‌ها، در زمینه همکاری با موزه‌های دانشگاهی است.

رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران افزود: مشکل دیگر در موزه‌های دانشگاهی، نیروهای حاضر در موزه است که در درجه اول ممکن است اصلاً به رسمیت شناخته نشوند. در تلاش هستیم این نیروهای حاضر در حوزه معاونت پژوهش‌وفناوری دانشگاه‌ها به رسمیت شناخته شوند. البته بعضی دانشگاه‌ها در این زمینه پیشرو بوده‌اند و از چند سال پیش تغییر و تحولاتی در این زمینه انجام شده است که این تغییر و تحولات طی یکی دو سال آینده بیشتر خواهد شد.

میزبانی موزه ملی علوم و فناوری در "سیموست" ۲۰۲۰

جلیلی ذیل برنامه‌های سال جاری موزه ملی علوم و فناوری ایران، به میزبانی چهل و هشتمین مجمع بین‌المللی موزه‌های علوم و فناوری جهان، "سیموست" ۲۰۲۰ اشاره کرد و گفت: "سیموست" از مهم‌ترین کنفرانس‌ها با محوریت موزه‌های علوم است که از سال ۱۹۷۲ میلادی به صورت سالیانه برگزار می‌شود. با توجه به برگزاری این کنفرانس در اوایل سال میلادی ۲۰۲۰ به میزبانی موزه ملی علوم و فناوری ایران، از اوایل امسال مشغول آماده‌سازی برای کنفرانس سیموست خواهیم بود.

وی همچنین به برگزاری ۲ نشست علمی و ۴ کنفرانس فصلی " سار" در موزه علوم و فناوری ایران اشاره کرد و افزود: جشنواره "علم برای مردم" یا "علم برای همه" را نیز در سال جاری با محتوا و مخاطبان متفاوت برگزار خواهیم کرد و سعی داریم مخاطبان این جشنواره بیشتر به سمت خانواده‌ها سوق پیدا کند.

ضرورت "آموزش غیررسمی" در ایران
بهترین کار استفاده از تجارب دیگران است

رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران با اشاره به اینکه توسعه فرهنگی بدون وجود موزه‌ها و مراکز علم امکان‌پذیر نیست، وجود این مراکز را در کنار مراکز آموزش رسمی ضروری دانست و تأکید کرد: امروزه شاخص توسعه‌یافتگی کشورها را تعدد موزه‌های علوم و فناوری و مراکز آموزش همگانی تعیین می‌کند؛ کشورهایی همچون ایران شدیداً نیازمند سرمایه‌گذاری در زمینه آموزش غیررسمی هستند، چرا که همه مردم نمی‌توانند سر کلاس درس بنشینند. این در حالی است که آموزش در مدارس و دانشگاه‌های ما تعاملی نیست و آموزش غیررسمی بیشتر در ذهن می‌ماند.

جلیلی یادآور شد: بهترین کار در دنیای امروز، استفاده از تجارب دیگران است و امروزه آموزش غیررسمی در موزه‌های دانشگاهی و مراکز علم، جزو برنامه‌های دانشگاه‌ها و مدارس قرار گرفته است. بنابراین می‌توان گفت موزه‌های علوم مهم‌ترین تجربه آموزش غیررسمی در دنیا است که البته سابقه آن به قرن ۱۸ میلادی برمی‌گردد. نکته جالب توجه آنکه آثار و نتایج این مراکز در کوتاه مدت قابل حصول است؛ این از آن رو است که امروزه سرعت تکامل بشر بیشتر شده و مقایسه بین نسل‌ها به کمتر از ۵ سال رسیده است.

وی در پایان امکان کارآفرینی در موزه‌های علوم را نیز یادآور شد و ذیل تدابیر اقتصادی اندیشیده شده این مرکز برای سال جاری، اظهار کرد: پیش از هر چیز، راهکار صرفه‌جویی را مدنظر داریم و در گام دوم نیز به دنبال درآمدزایی هستیم. مشکل اصلی ما کوچک بودن فضاست. تلاش می‌کنیم از هزینه‌های اضافی صرف‌نظر کنیم، اما کارهای تحقیقاتی خود را تحت هیچ شرایطی متوقف نخواهیم کرد.

انتهای پیام