اعلام برندگان نخستین دوره‌ «جایزه ادبی کوچه»

بر اساس خبر رسیده، نخستین دوره‌ «جایزه‌ ادبی کوچه» با حضور علی خدایی، ناهید طباطبایی و آرش صادق‌بیگی، به‌عنوان هیئت داوران، برگزار شد و نفرات برگزیده و شایسته‌ تقدیر، پس از بررسی آثار رسیده از سوی بیش از ۱۰۰ داستان‌نویس، انتخاب شدند.

متن بیانیه همراه با اعلام اسامی نفرات برگزیده به این شرح است:

۱. سازوکار جوایز ادبی، بی‌نسبت با عنوان آن جوایز نیست. پیشانی این جایزه هم کلمه‌ «کوچه» است؛ یک راه کوچک برای دیده شدن آثار منتشرنشده. برای همین، هنگام داوری آثار بالاآمده‌، سعی‌مان بود به آثاری توجه کنیم که کوچک و بی‌ادعا هستند اما راهی برای ارتباط بین طیف‌های مختلف اجتماعی باز می‌کنند.

۲. در مرحله‌ نهایی داوری ۹ رمان خوانده شد که برآیند مختصات همه‌ آن‌ها سهل‌گیری نویسنده در شکل نوشتن بود. می‌دانیم مشکلات نشر باعث سرخوردگی نویسندگان جوان شده، اما این میزان بی‌وسواسی به ساختار فنی داستان، برای نسل پرامیدی که آثار اُس‌وقُس‌دار متعددی را از گذشته‌ ادبیات کشورش خوانده قابل قبول نیست.

۳. این وسط رمان‌های زیادی هم بودند که از همان ابتدا نویسنده‌ کوچه‌پس‌کوچه زیاد کرده بود. اصلاً تعیین منظر روایت درست و بجا برای همین است که نویسنده در پیشبرد قصه راه اشتباهی نرود هرقدر دستش در پلات و درونمایه و شخصیت‌پردازی پر باشد. چرا راوی اول‌شخص باید بچگی یک آدم ندیده‌ دیگر را با جزییات تعریف کند؟

۴. شاخصه‌ قابل اعتنای اغلب رمان‌های دور اول جایزه‌ کوچه این بود که خود را از مفاهیم تکرارشونده‌ این سال‌ها (فقرزدگی، مهاجرت‌زدگی، سیاست‌زدگی)‌ دور نگه داشته بودند. کتاب‌ها توانسته بودند با نگاهی تازه به اقلیم، گویش، سبک زندگی شهری جز تهران و از همه مهم‌تر عنصر تخیل این روال کلیشه‌ای را بشکنند.

۵. مشخصاً انگیزه‌ روایت ۳ اثر از ۹ اثر مرحله‌ دوم داوری جایزه‌ کوچه عنصر تخیل بود. این اتفاق، با توجه به کمبود رمان ژانر (به‌خصوص ژانر علمی تخیلی) در فضای ادبی کشورمان اتفاق مبارکی است. هیئت داوران آن بخش از تخیلی را که برای خواننده قابل باور شده و به پرواز درآمده می‌ستاید و امید دارد آن بخش تخیل که دست‌نخورده مانده و فقط ابزاری برای زینت رمان بوده، در ویرایش‌های بعدی نویسنده‌ها، مستندنمایی شود.

۶. از میان رمان‌های منتشرنشده رسیده، اعضای هیئت داوران اولین دوره‌ جایزه ادبی کوچه، رمان‌ «خشت‌مال» اثر محمد «سعید احمدزاده» را به دلیل نگاه جزئی‌نگر و طنازانه‌ نویسنده در توصیف سبک زندگی بومی یک اقلیم خاص به عنوان اثر برگزیده اعلام می‌کند و به‌ترتیب دو اثر «آتلانتیس» نوشته‌ «معصومه دهنوی» و «قطار ابدی» نوشته‌ «جواد ترشیزی» را به دلیل تلاش نویسنده‌هایشان در بسط و پرداخت ایده‌های تخیل‌محور شایسته‌ تقدیر می‌داند.

۷. اختیار مال هر کسی دست خودش است به‌خصوص ناشر. چه یک ناشر چه ۹ ناشر می‌تواند یک رمان یا هر ۹ رمان این جایزه را منتشر کند یا اصلاً نکند. توصیه‌ هیات داوران ویرایش محتوایی هر ۹ رمان است. رمان‌ها جز چکش‌کاری‌ای که در نثر و زبان و لحن نیاز دارند باید براساس ریتم، پالوده‌شدن عناصر زائد و بازتعریف فرم برای هر رمان، دوباره پرداخت و پخته شوند.

۸. موبی‌دیک، لولیتا، بربادرفته و... قبل از انتشار توسط ناشر دیگرتری رد شده بودند. در ایران اوضاع سخت‌تر بوده و هست و ما نویسندگان ایرانی همیشه با نوبل‌گرفته‌ها، آت‌وودها، مالامودها و کاپوتی‌ها رقابت می‌کنیم. ناشران به نویسنده‌ بی‌کتاب روی خوش نشان نمی‌دهند، بدهند هم نوبت‌های سالانه می‌دهند.

با همه‌ این‌حرف‌ها، ما اعضای هیئت داوران همچنان باور داریم کتاب خوب راه خودش را پیدا می‌کند، باور داریم کوچه‌ فردا، کوچه‌ آشتی‌کنان با نویسنده‌ ایرانی است.

علی خدایی، ناهید طباطبایی، آرش صادق‌بیگی

انتهای پیام