اسب‌های دوره ساسانی ایران نیاکان اسب‌های اروپا و آسیای مرکزی‌اند

، جبرئیل نوکنده با بیان این‌که گروهی از پژوهشگران ایرانی به هدایت مرجان مشکور - پژوهشگر وابسته به موزه ملی ایران و موزه تاریخ طبیعی پاریس - به همراهی تیمی از پژوهشگران بین‌المللی با مطالعه مجموعه بسیار بزرگی از ژنوم اسب، اطلاعات مهمی از گونه‌های اسب، تغییرات این گونه و پراکنش آنها در پنج هزار سال گذشته کسب کردند، گفت: نمونه‌های مطالعه شده اسب و گورخر ایرانی از مکان‌های باستانی تپه حسنلو (عصر آهن و اشکانی)، تپه مهرعلی (مس سنگی)، شهر قومس (ساسانی)، تپه سگزآباد (عصر آهن)، روانسر (ساسانی) و تپه بلقیس (سلجوقی- ایلخانی تا صفوی) هستند که قدمتی حدود هفت هزار سال تا چهارصد سال دارند.

وی موزه ملی ایران، آزمایشگاه بیوباستان‌شناسی آزمایشگاه مرکزی دانشگاه تهران، پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، موسسه مطالعات پیشرفته سعیدی دانشگاه کاشان، دانشگاه تربیت‌مدرس و شرکت سهامی آب منطقه‌ای کرمانشاه، را شش موسسه علمی - پژوهشی ایرانی دانست که در این مطالعه مشارکت داشته‌اند.

مرجان مشکور - باستان جانورشناس – در این رابطه گفت: گروهی ۱۲۱ نفره از متخصصان ژنتیک، باستان‌شناسان و زیست‌شناسان تکاملی از ۸۵ موسسه علمی-پژوهشی جهان موفق به استخراج «دی ان ای» از ۲۷۸ نمونه استخوان باستانی اسب از ۱۹ کشور آسیا و اروپا شدند که قدمتی بین ۴۲ هزار سال تا ۴۰۰ سال دارند.

او با بیان این‌که یکی از مهمترین نتایج این پژوهش بین‌المللی نشان می‌دهد که نیاکان اسب‌های اروپایی و آسیای مرکزی اسب‌های دوره ساسانی در ایران بوده‌اند، ادامه داد: شباهت ژنتیک نمونه‌های اروپا و آسیای مرکزی مربوط به قرون هفتم تا نهم میلادی به نمونه‌های دوره ساسانی از قرن‌های چهارم و پنجم میلادی نشان می‌دهد که این اسب‌ها در جنگ‌های امپراتوری ساسانی با بیزانس، هپتالیان و بعدها توسط مسلمانان به جنوب اروپا و آسیای مرکزی وارد شده‌اند.

وی با تاکید بر این‌که دو نمونه استخوان مطالعه شده اسب ساسانی در این پژوهش در شهر قومس در نزدیکی سمنان یافت شده و به دوران حکومت یزدگرد دوم یا برادر وی پیروز اول برمی‌گردند، اظهار کرد: نمونه دیگر استخوان اسب ساسانی در مکانی نزدیک شهر روانسر کرمانشاه به دست آمده و مربوط به دوره حکومت شاهپور دوم است.

مشکور تاکید کرد: اسب‌های منطقه شمال شرق ایران در دوره ساسانی با توجه به شکل ظاهری، جنسیت (اسب نر)، جثه بزرگ و رنگ آنها انتخاب شده و بعدها در مناطق آسیای مرکزی و اروپا منتشر شده‌اند. بر پایه مدارک باستان‌شناسی و ژنتیک موجود شمال شرق ایران و خصوصاً سمنان خاستگاه اسب‌های جدید است.

به نقل از روابط عمومی موزه ملی ایران، نتیجه این پژوهش جمعه ۱۳ اردیبهشت در ژورنال علمی سِل (Cell) منتشر شد و بلافاصله در رسانه‌های جهان انعکاس وسیعی یافت. ژورنال سل یکی از چند ژورنال نخست علمی جهان در حوزه علوم‌زیستی است و با ضریب تاثیر ۳۱ از جایگاه علمی ممتازی برخوردار است.

انتهای پیام