«اصول آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان» رونمایی شد

بر اساس خبر رسیده، در مراسم رونمایی از کتاب «اصول آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان؛ چگونه نسل هزاره سوم را تربیت رسانه‌ای کنیم؟» در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای تهران، حسن بشیر، استاد جامعه‌شناسی ارتباطات بین‌الملل دانشگاه امام صادق (ع) با تاکید بر اینکه در دو دهه اخیر سه مفهوم اساسی جهانی شدن، گفتمان و سواد رسانه‌ای، بیشترین فراوانی را داشته است، افزود: آنچه در این سه مفهوم برجسته شده، موضوع انتقاد و نقد است، در حالیکه در هر سه مفهوم موضوع فرهنگ‌سازی به شکل جدی به فراموشی سپرده شده است.

او با تاکید بر اینکه دولتی‌سازی مفهوم و اقدامات مربوط به «سواد رسانه‌ای» حرکتی زیان‌آور است که این حرکت مهم فرهنگی، اجتماعی و تربیتی را به یک رویکرد امنیتی و سیاسی تبدیل ساخته و آن را از اهداف مطلوب دور می‌سازد، اعلام کرد: مشارکت جدی دانشگاه‌ها، موسسات پژوهشی، حوزه‌های علمیه، و خانواده‌ها در مباحث مربوط به سواد رسانه‌ای می‌تواند این وضعیت را تغییر دهد و آن را به یک امر مهم علمی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل سازد.

بشیر با ارائه تعریف پیشنهادی از سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی با این مضمون که «سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی نوعی از آموزش رسانه‌ای و اطلاعاتی است که نه تنها در انتخاب نوع رسانه و ابزارهای اطلاعاتی مؤثر است، بلکه محتوای رسانه‌ای و اطلاعاتی را با دیدگاه انتقادی، تربیتی، فرهنگی و دینی برای ایجاد نوعی از بینش و فهم در گزینشگری رسانه‌ای توسط مخاطبان مختلف برای تحقق جامعه مطلوب، مورد ارزیابی قرار می دهد و انتخاب مناسب را به مصرف‌کنندگان رسانه‌ای ارائه می‌دهد»، هشت محور مهم معناشناسانه در تعریف پیشنهادی‌اش را چنین بیان کرد:

آموزش سواد رسانه ای و اطلاعاتی

انتخاب نوع رسانه و ابزارهای اطلاعاتی مؤثر

محتوای رسانه‌ای و اطلاعاتی

دیدگاه انتقادی، تربیتی، فرهنگی و دینی

ایجاد بینش و فهم در گزینش گری رسانه‌ای توسط مخاطبان مختلف

تحقق جامعه مطلوب

ارزیابی کردن مداوم

ارائه انتخاب‌های مناسب به مصرف‌کنندگان رسانه‌ای

مدیر سابق آکادمی آکسفورد برای تحصیلات عالی در مورد ویژگی‌های کتاب رونمایی‌شده اعلام کرد که تولید این کتاب یک حرکت مهم در آموزش خانواده‌ها برای تربیت کودکان در حوزه سواد رسانه‌ای است.

بشیر اهداف مهم این کتاب را چنین تبیین کرد: کتاب برای خانواده‌ها، معلمان و کلیه افراد عهده دار تربیت کودکان تولید شده، بنابراین آموزش کافی این افراد الزامی است، به تقویت کنشگری کودکان در مواجهه با انواع رسانه‌ها و محتواهای رسانه ای منجر می‌شود، در کتاب تلاش شده هر رسانه بر اساس نوع، بافت و روح حاکم بر آن مورد توجه قرار گیرد، یعنی شناخت رسانه ای آغازگر آموزش های سواد رسانه ای است.

او در تشریح دیگر اهداف کتاب اظهار کرد: ارائه روش های تقویت سواد رسانه ای و اطلاعاتی و تبیین الگوهای ارتقای آن در خانه و مدرسه از اهداف مهم کتاب است.  از ویژگی های دیگر مهم این کتاب ارائه «بانک جامع سوالات» مختلف در رابطه با سواد رسانه ای و اطلاعاتی است که تفکر انتقادی و فهم لازم را تقویت می کند و مهارت خوب دیدن و شنیدن را به کودکان آموزش می دهد. این مساله بسیار حیاتی است.

این استاد دانشگاه افزود: متاسفانه در کتاب هایی که در این زمینه به نگارش درمی‌آیند، معمولاً تلاش می‌شود که همراه با دیدگاه ها و تحلیل های علمی همراه باشند و از ارائه سوال ها و الگوها که به نوعی شاید تصور شود از سطح علمی مناسب برخوردار نباشند، پرهیز شود. در حالیکه در این زمینه ما به شدت نیازمند کتاب هایی هستیم که به شکل جزئی تر، به زبان ساده و قابل فهم عامه، با ارائه روشهای امکان پذیر آموزشی، تبیین الگوهای مطلوب، تعیین محتواهای مناسب، طرح سوالات مهم و تلاش در ارائه پاسخ لازم به آن ها، به این مساله می پردازند.

او تصریح کرد: بحث سواد رسانه ای و اطلاعاتی علیرغم اینکه نیازمند مطالعات عمیق علمی و دانشگاهی است به شدت به محتواهای ساده و عمومی جهت تبیین آن نیازمند است که قابل فهم عامه مردم باشد. در کشور متاسفانه این موضوع مغفول واقع شده و این کتاب تلاشی است که می تواند به عنوان یک گام مهم در این زمینه تلقی شود.

بشیر با تاکید بر اینکه «نهضت تولید محتوای مناسب رسانه‌ای» بهترین راهبرد برای آموزش‌های سواد رسانه‌ای است، افزود: کتاب «اصول آموزش سواد رسانه ای به کودکان» در جهت معرفی انواع رسانه ها و اینکه رسانه ها تنها کتاب، روزنامه و رادیو و تلویزیون نیستند که نگاه غالب در جامعه است، موفق است. همچنین کتاب به مفهوم «رسانه هراسی-مدیا فوبیا» اشاره کرده و تلاش می کند «رسانه‌هراسی» را به «رسانه‌گرایی» البته با هوشمندی و هوشیاری تبدیل کند. در عین حال کتاب نگاه روانشناسانه و به عبارتی چندرشته‌ای به مباحث سواد رسانه‌ای دارد.

این استاد جامعه‌شناسی ارتباطات بین الملل دانشگاه امام صادق (ع) ضمن در پایان تاکید کرد که موضوع سواد رسانه‌ای یک «موضوع ملی» است که باید همه اقشار جامعه به آن توجه جدی داشته باشند تا مصونیت نسل آینده را از انحراف های موجود تامین سازند.

                                  فقر تولید محتوا در حوزه کودک و فضای مجازی

در ادامه این مراسم، سیدبشیر حسینی با تاکید بر ضرورت تولید محتوا در حوزه کودک، فضای مجازی و سواد رسانه ای اظهار کرد: متاسفانه علی رغم اهمیت برنامه ریزی برای کودکان‌ به عنوان امیدهای آینده کشور، در این حوزه شاهد عدم انسجام تصمیم گیری و فقدان نگاه تخصصی هستیم.

او از ضروریات زیست در دنیای شبکه‌ای را ارتقای برخی مهارتها از جمله سواد رسانه و نحوه مواجهه با پیام های رسانه‌ای دانست و تاکید کرد: کودکان به عنوان نسل هزاره سوم برای تجهیز به این دانش باید در اولویت قرار گیرند که این مهم تحقق نخواهد یافت مگر عزمی ملی برای آن به وجود آید.

حسینی یادآور شد: البته فعالیتهای صورت‌گرفته در این بخش قابل تقدیر است و برای آینده نیز برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته، اما هنوز تا رسیدن به قله موفقیت راه زیادی در پیش است.

او کتاب «اصول آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان» را گامی در جهت تولید محتوای مورد نیاز این بخش دانست و تاکید کرد: در  این کتاب با طرح سوالات متعدد به والدین در خانه و معلمان در مدرسه کمک می‌شود تا با استفاده از اصل همراهی، به شکل عملیاتی برای ارتقای دانش رسانه‌ای کودکان قدم بردارند.

حسینی همچنین یادآور شد: بد نیست اگر ما با مطالعات تطبیقی از تجربیات سایر کشورها جهت ارتقای مهارت سواد رسانه‌ای کودکان استفاده کنیم‌.

وی در پایان تصریح کرد: رونق تولید محتوای کاربردی و متناسب با نوع مصرف و نیاز رسانه ای مخاطب (کودک، نوجوان و خانواده ها) نیازی فوری و اساسی است که نباید آن را از نظر دور داشت‌.

کتاب «اصول آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان؛ چگونه نسل هزاره سوم را تربیت رسانه‌ای کنیم؟» با حمایت انارستان وارد بازار شده است.

انتهای پیام