محمدرضا وطندوست، نویسنده و کارگردان سینما، درباره واکنش هنرمندان نسبت به سیلهای اخیر و ایفای نقش مسئولیت اجتماعی سینمای مستند معتقد است رسالت سینمای مستند اطلاعرسانی و آگاهیبخشی است که صددرصد آن را بدرستی انجام میدهد؛ اما اینکه فیلمها دیده نمیشود تقصیر هنرمند نیست بلکه مسئولان و مدیران باید به این فیلمها توجه کرده و آن را در سطح جامعه جهت آگاهیبخشی نمایش بدهند.
این کارگردان این روزها با فیلم «لوتوس» در بخش بینالملل جشنواره فیلم وارش حضور دارد؛ مستندی درباره منطقه لفورک سواد کوه در استان مازندران که در آن سدسازی شده و چندین روستا حدود ٨٠ متر زیر آب رفتهاند. این مستند داستان زن کهنسالی است که بالای یک تپه خانهای ساخته و به جزیرهای نگاه میکند و هر بار میگوید: میخواهد به دیدن کسی در این جزیره برود و در پایان فیلم مخاطب وارد آن جزیره میشود تا بداند چه اتفاقی افتاده است.
وطن دوست با اشاره به سیل اخیر و نقش سینما بر آگاهیبخشی به مردم درباره بحرانهای زیست محیطی به «ایران» گفت: «تفاوت هنرمند با مردم عادی در این است که آنها بر موضوعات ریز و حساس که دیگران توجهی به آن ندارند تمرکز میکنند و آن را به مردم ارائه میکنند و دربارهاش هشدار میدهند. باید بگویم فیلمها و آثار هنری که پیش از این درباره جنگلهای هیرکانی ساخته شده به اندازه خود در جامعه تأثیر گذاشته و میگذارد.»
او در ادامه با ابراز تأسف از جدی نگرفتن فیلمهایی درباره مسائل محیط زیستی و منابع طبیعی از سوی مدیران مربوطه عنوان کرد: «سینما زبان برندهای دارد و فیلمهای زیادی درباره طبیعت و لزوم حفظ و نگهداری از آن ساخته شده که باید مورد توجه قرار بگیرند، اگر توجه میکردند آسیبها در اثر سیل به میزان امروز نبود.»
این نویسنده و کارگردان سینما با اشاره به تأثیرگذاری جشنواره فیلم وارش که به سنتهای گفتاری، رفتاری و زیستی میپردازد، یادآور شد: «جشنوارههای موضوعی دیگری نظیر یادگار، ایران زمین و... نیز پیش از این فعالیت میکردند که همگی از بین رفتند؛ البته این جشنواره با توقفهایی چند ساله در برگزاری رو در رو بوده است که به نظرم در حقش جفا شده است.»
او از موضوعات جشنواره بینالمللی فیلم وارش بهعنوان نیاز دوران کنونی ما یاد کرده و بر لزوم حمایت مادی و معنوی تأکید دارد: «باید بودجهای اختصاصی برای این رویداد تعریف شود. وارش، جشنواره منحصر به فردی است که دست کم فعلاً نمونهای از آن را نداریم. جشنوارهای خاص و موضوعی که به آداب و رسوم کهن و سنتهای دیرینه میپردازد. رویدادی سینمایی که کشورهای فارسی زبان و حاشیه دریای خزر در آن حضور دارند و اشتراکات فرهنگی میان آنها به تصویر کشیده میشود و این اتفاق در کنار نگاه قومنگارانه و مردمشناسانه آن بسیار مطلوب است.»
کارگردان فیلم سینمایی «وقتی لیموها زرد شدند» با اشاره به تأثیر رویدادهای فرهنگی در ثبت میراث ملی ادامه داد: «با سرعت رسانهها و فضای مجازی یک پلان فیلم و یک فریم عکس میتواند تحقق این مسأله را بهدنبال داشته باشد. در سیلهای اخیر آسیبهایی که بر جنگلهای هیرکانی وارد شد تنها بخشی از این اتفاق نبود بلکه مسائل زیادی در پس آن نهفته است. از لایروبی نشدن رودها، ناکارآمدی سدها و مکانیابی نامناسبشان و... سینمای مستند بارها و بارها در این موارد با زبان گویای خود هشدار داده و همانطور که تاکنون عمل کرده میتواند هشداردهنده باشد به شرط اینکه چشم و گوشی برای دیدن و شنیدن باشد.»
وطن دوست درباره جایگاه مازندران در سینمای ملی ایران هم عنوان کرد: «مازندران بهعنوان یکی از قطبهای اصلی سینمای مستند ایران مطرح است و در یک دهه اخیر هیچ سالی نبوده که فیلمی از سینمای مازندران جایزهای از سینمای حقیقت و سایر جشنوارههای جهانی به خود اختصاص نداده باشد. این استان دست کم ١٠ مستندساز برتر دارد که بر سینمای ملی ما تأثیرگذارند.»
او البته این دستاوردها را مرتبط با قابلیتهای خود استان یعنی لباس، فرهنگ، آداب و رسوم و موقعیت جغرافیایی دانسته و به قدرت آموزش و برخورداری از زیباییشناسی ساختاری و بصری تأکید دارد. وطن دوست با اشاره به راهاندازی بخش تَرنِه وا در این جشنواره معتقد است این بخش باعث شده تا فیلمسازان درباره جغرافیا و فرهنگ مازندران بیشتر تحقیق کنند و فیلم بسازند. این کارگردان و نویسنده نگاه حمایتی برای شناسایی استعدادهای جوان و بومی و معرفی به سینمای ملی را از دیگر اهداف آن عنوان کرده و در پایان خاطرنشان کرد: «همه جشنوارههای معتبر دنیا با بودجه و زمانبندی مشخص و تاریخ معین، برگزار میشوند و برای وارش نیز باید چنین اتفاقی بیفتد و این هدف، نیازمند حمایتی ملی است.»
نهمین جشنواره بینالمللی فیلم وارش به دبیری مهدی قربانپور ۹ الی ۱۳ اردیبهشت ماه در شهر بابل برگزار میشود.
ثبت نظر