Fa
En
نگاهی به فیلم‌های اجتماعی با محوریت مواد مخدر/ از زینال بندری تا علی سنتوری
«متری شیش و نیم» فیلمی به نویسندگی و کارگردانی سعید روستایی و محصول سال ۹۷ است که این روزها بر پرده سینماهاست و علاقه مندان هم استقبال بسیار خوبی از آن داشته‌اند. این فیلم که در سی‌و‌هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرد، اولین فیلم غیرکمدی با بیش از۲۰ میلیارد فروش است.
بیستم فروردین ماه امسال بیش از ۷۸ هزار نفر به تماشای متری شیش و نیم نشستند (معادل فروش ۷/۱ میلیارد تومان در روزهای عادی) که این تعداد مخاطب در یک روز رکوردی منحصر به فرد برای یک فیلم اجتماعی در دهه نود محسوب می‌شود.
این فیلم که دومین همکاری روستایی با نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار و پیمان معادی بعد از «ابد و یک روز» است و فرهاد اصلانی هم به جمع آنها اضافه شده، ماجرای چند مأمور پلیس مبارزه با مواد مخدر به سرتیمی «صمد» با بازی پیمان معادی است که به‌دنبال فروشنده بزرگ شیشه در تهران به اسم «ناصر خاکزاد» با بازی نوید محمدزاده هستند. اما به غیر از این فیلم، فیلم‌های دیگری نیز در تاریخ سینمای ایران با موضوع اعتیاد و مواد مخدر ساخته شده‌اند که در زمان اکران‌شان، به فیلم‌های مطرح و پر مخاطبی تبدیل شده بودند.
گوزنها
مسعود کیمیایی در سال ۵۳، فیلمی بهنام «گوزنها» را ساخت که بهروز وثوقی و فرامرز قریبیان بازیگران اصلی آن هستند و وثوقی با بازی در این فیلم جایزه بهترین بازیگر مرد در سومین جشنواره جهانی فیلم تهران در سال ۵۳ را از آن خود کرد. ضمن اینکه در رأی‌گیری از ۵۵ فیلم‌شناس ایرانی در سال ۱۳۸۱ گوزنها همراهِ «باشو، غریبه کوچک» ساخته بهرام بیضایی بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران شناخته شد. گوزنها داستان مرد تحت تعقیبی بهنام «قدرت» است که پس از سرقت مسلحانه از بانک، خود را به دوستش «سید رسول» می‌رساند.
سید مردی معتاد است که با کمک معنوی قدرت به خودش می‌آید ولی در نهایت پلیس رد قدرت را در خانه سید می‌یابد و هر دو به دست پلیس کشته می‌شوند. محمود دولت‌آبادی درباره فیلم گوزنها می‌گوید: «نمایشنامه‌ای نوشته بودم بهنام تنگنا(نوشته سال ۴۷ و انتشار در سال ۴۹)، وقتی به زندان افتادم این نمایشنامه بدون اجازه من، به فیلم برگردانده شد و نامش شد گوزنها. آن هم بی‌هیچ اشاره‌ای به نمایشنامه و نویسنده‌اش. از زندان که درآمدم فیلم را دیدم. موضوع، فضا و پرسوناژها همه از تنگنا برداشته شده بود.
پشت و خنجر
«پشت و خنجر» فیلمی به کارگردانی زنده یاد ایرج قادری و نویسندگی سعید مطلبی محصول سال ۵۶ است که خود قادری هم بازیگر اصلی آن بود و نقش «غلام» را ایفا کرد. غلام فردی است که به دام اعتیاد افتاده، خانه و زندگی اش را رها کرده و زن مورد علاقه‌اش (با بازی زنده یاد پروین خیربخش) هم دیگر او را تحویل نمی‌گیرد.
او به‌صورت یک ولگرد برای جاروکشی وارد باشگاه ورزشی می‌شود که با برخورد بد مدیر باشگاه که پسر خودش است مواجه می‌شود. در ادامه پسرش از او حمایت می‌کند و با کسانی که او را معتاد کرده‌اند برخورد می‌کند اما خود پسر در دام دوستی افتاده و معتاد می‌شود. در نهایت پدر از خواب غفلت بیدار شده، دست در دست فرزند بدخواهان را تنبیه می‌کنند و راه درست زندگی را انتخاب می‌کنند.
تاراج
«زینال بندری» یکی از معروف‌ترین نقش‌های تاریخ سینمای ایران است که جمشید هاشم‌پور در فیلم «تاراج» ساخته ایرج قادری آن را در سال ۶۳ بازی کرد و هاشم‌پور را با سر تراشیده میان مردم مطرح کرد؛ تا جایی که تیپ قهرمان سرتراشیده تا سال‌ها مخاطبان بسیاری را روانه سینماها می‌کرد. زینال بندری قاچاقچی سابقه‌دار تریاک است که توسط «ستوان احمد»، رئیس اداره مبارزه با مواد مخدر با بازی بهزاد جوانبخش، دستگیر و روانه زندان می‌شود اما در ادامه دوستی گرمی بین احمد و زینال برقرار می‌شود و زینال تصمیم می‌گیرد ستوان احمد را در دستگیری قاچاقچیان یاری دهد.
سناتور
«استوار حقگو مقدار زیادی هروئین را که در کامیونی جاسازی شده است، کشف می‌کند.» این ماجرای فیلمی بهنام «سناتور» است که نویسنده آن فریدون جیرانی و کارگردانش مهدی صباغ‌زاده است. فیلمی که در سال ۶۳ اکران شد و عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال سینمای ایران را از آن خود کرد و فرامرز قریبیان، بیژن امکانیان، عنایت بخشی و بهزاد رحیم خانی، از بازیگران اصلی آن هستند.
تیغ و ابریشم
مسعود کیمیایی در سال ۶۴ فیلم دیگری با موضوع مواد مخدر را نویسندگی و کارگردانی کرد که «تیغ و ابریشم» نام دارد و داستان آن از این قرار است که در بانکوک تصمیم شومی گرفته می‌شود که ۲۰ تن هروئین برای توزیع در مدارس و دانشگاه‌ها به ایران حمل شود. فرامرز صدیقی، جمشید هاشم‌پور، محمد صالح علا، جلال پیشوائیان، مجید مظفری و فریماه فرجامی از جمله بازیگرانی هستند که در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
سنتوری
«سنتوری» فیلمی در ژانر درام است که داریوش مهرجویی در سال ۱۳۸۵ آن را ساخت. این فیلم که نام ابتدایی اش «علی سنتوری» بود، ماجرای نوازنده چیره‌دست سنتور و خواننده‌ای محبوب بهنام علی است که نقش آن را بهرام رادان بازی می‌کند. علی، ناگهان در اوج شهرت و موفقیت افسار زندگی را از دست می‌دهد و به بیراهه می‌رود.
او می‌گوید همه بدبختی‌ها از وقتی شروع شد که عشق بزرگ زندگی ام، هانیه مرا ترک کرد، اما «هانیه» که نقش آن را گلشیفته فراهانی بازی کرده زمانی می‌رود که علی مدت هاست در بند اعتیاد خانمان سوز خود گرفتار است. سنتوری قرار بود در مرداد ماه ۸۶ اکران شود ولی توقیف و از اکران بازماند. پس از ۷ ماه سرنوشت اکران سنتوری همچنان در ابهام بود تا اینکه سی‌دی قاچاق آن با زیرنویس انگلیسی به بازار آمد و واکنش‌های فراوان و متناقضی را برانگیخت. از سویی تهیه‌کننده از مردم خواست فیلم را نخرند.
مهرجویی هم در مصاحبه‌ای عنوان کرد که نسخه‌ای که غیرقانونی منتشر شده با نسخه نهایی که آماده پخش بود، متفاوت است و خرید آن را شرعاً حرام دانست. پس از انتشار سی‌دی سنتوری شماره حسابی از سوی تهیه‌کننده و کارگردان فیلم اعلام شد تا علاقه‌مندان بهای بلیت را به این شماره حساب واریز کنند تا عواید حاصل از این طرح صرف امور خیریه شود که این پیشنهاد مورد استقبال قابل توجهی قرار گرفت و بیش از صد میلیون تومان به حساب فوق واریز شد. رادان به خاطر بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر را به دست آورد و خود فیلم هم در کنار «اخراجی‌ها» بهترین فیلم از نظر تماشاگران شد.
ابد و یک روز
سعید روستایی در فیلم قبلی خود بهنام «ابد و یک روز» محصول سال ۹۴، موضوعی اجتماعی را دستمایه کار خود قرار داد که در طول نمایش، بسیار مورد توجه عموم مردم و منتقدان قرار گرفت و توانست ۹ سیمرغ بلورین: سعید روستایی (بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی در بخش نگاه نو)، پریناز ایزدیار (بهترین بازیگر نقش اول زن)، نوید محمدزاده (بهترین بازیگر نقش مکمل مرد)، بهرام دهقان (بهترین تدوین)، سعید ملکان چهره پرداز و تهیه‌کننده فیلم (بهترین چهره‌پردازی، بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و بهترین فیلم در بخش نگاه نو) را در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر را به دست آورد.
این فیلم روایت خانواده‌ای است که درگیر مشکلات مختلفی همچون اعتیاد، تهیدستی، بیکاری و از همه مهم‌تر، روابط عاطفی میان اعضای خانواده است. در این میان، داستان‌هایی در هنگام تدارک دیدن مراسم عروسی «سمیه» با بازی پریناز ایزدیار شکل می‌گیرد که منجر به اتفاقات و تغییراتی در رابطه افراد خانواده می‌شود.
حامد جیرودی
مطالب مرتبط
ثبت نظر