نقد فیلم مردی بدون سایه

بسمه تعالی

مردی بدون سایه اثری از علیرضا رئسیان در مقام نویسنده و کارگردان باحفظ سمت تخصصیش یعنی تهیه‌کنندگی است. تم داستانی فیلم سوء ظن است که بر پایه تعلیق خیانت پرورش پیدا میکند و تا انتقام پیش میرود.

داستان اصلی به مسئله‌ی بسیار جذاب سوءظن میپردازد که به علت توجه به حساسیت بالای جامعه و پرداختن بیش از اندازه به آن ،در ناخودآگاه همه‌ یافراد به خصوص قشر متوسط جامعه حضور دارد واز کنار هم قرار گرفتن چند المان مشکوک این موضوع به ذهن متبادر میشود. فیلم در پی مطرح کردن این اشتباه رایج در جامعه و نتایج آن است.

خرده روایات‌ فیلم،نصفه و نیم هرهاشدهوبلاتکلیفند.آنقدر که مشخص نمیشود اصلاچرا هستند. مخاطب فیلم تاانتهاازخودمیپرسدکه برادر دختر یکه سوژه فیلم مستند ماهان است چه نقشی درفیلم دارد؟! اوهرچندسکانس یکبارمی‌آیدواذیت یوتهدیدی نثارماهان وخانواده‌ اش میکند وبدون هیچکارکردی از فیلم بیرون می رود.نمونه دیگر این رها شدن خرده روایت خورشید وسرنوشت پرونده مرگ دختر در مهمانی است.

اشتباه اتفرمال بزرگترین نقظه ضعف فیلم است. اشتباه اتیکه نه تنها کارگردان بلکه دیگرعوامل فیلم به ویژه فیلمبردار وتدوینگر نیزدرآن درگیرشده‌اند.

به طورمشخص دراینجاکلیپ ساخته شده توسط برادر زن فواد مورد نظر نگارندهاست. جاییکه فواد درحال فیلم‌برداری ازسایه است. دوربین دارد تصویرفواد رادرحال فیلم برداری ازسایه نشان میدهدکه دراین حالت قاعدتا می بایست درتصویر فوادحضور داشته باشد اما درکمال تعجب اینگونه نیست. یا نمایی که دوربین از پایین از سلفی گر فتن این دوتصویر میگیرد. طبعا لازم اینکاراینست که برادر زن فواد روی زمین دریک قدمی این دوخوابیده باشدکه اینطور هم نیست و به طور کلی این اشکالات فیلم خنده‌داراست.همین لکنت فرمالدر سکانس‌های انتهایی فیلم و درجایی که دنیای واقعی وخیالیهامون بایکدیگردرهم می‌آمیزد،تکرارمیشود و بیننده راکاملا سردرگم میکند.

فضاسازی درفیلم‌های اجتماعی چون مردی بدون سایه ماحصل نگاه کارگردان به اجتماع است. میشود زاویه نگاه ایشان را درتفاوت بین فضاهای اجتماعی درکات‌های مکرر رفت وبرگشتی دراسپانیا وایران مشاهده کرد. ایران کشوری با ماشین‌های زیاد وبوق‌های وحشتناک ومردهای عصبانی وزنان فیس وافاده‌ ای وبرادران غیرتی است اما اسپانیاکشوری آرام ودرحال جشن وسرورباآتش‌بازی ومناسب برای راه رفتن است.حال در میان این راه رفتن هانامانوس حرف‌هایی است که بین زن اسپانیایی شکست خورده درعشق وسایه مطرح میشود. حرف‌هایی ازجنش توصیه‌های اخلاقی مادربزرگانه. کارگردان محترم ظاهرا فکرکرده‌اندکه اگرکلیشه‌هاوشعارهابه زبان اسپانیایی بیان شوند دیگرشعارنیستند.

درپایان بایدگفت مردی بدون سایه فیلمی باساختار بسیارضعیف ولی بادغدغه‌ای بسیارشریف ومهم است. دغدغه‌ای که دربسیاری ازفیلم‌هابه دام خیانت افتادهامادراین فیلم به خوبی مرزخودراباخیانت مشخص کرده است. فیلمی که اشتباهات مکرر در داستان‌گویی ولحن،آن را از نفس انداخت است.

نقد فیلم، جشنواره فیلم فجر ، فیلموویز، سینمای ایران