مرتضی‌علی عباس‌میرزایی: سینمای بلند در سینمای کوتاه رخنه کرده

مرتضی‌علی عباس‌میرزایی کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: فیلم کوتاه، میدانی برای کسب تجربه است و فیلم بلند سینمایی عرصه‌ای برای ارائه آن چیزی است که تجربه کرده‌ای و به طور کل نمی‌شود فیلم کوتاه و بلند را با هم مقایسه کرد چرا که دو مدیوم متفاوت هستند و تفاوت‌های بسیاری بین این دو وجود دارد.

عباس‌میرزایی خاطرنشان کرد: فیلم کوتاه یک مدیوم مستقل به حساب می‌آید اما سیستم حاکم و تصمیم‌گیرنده در سینمای حرفه‌ای ما چنین نگاهی به مقوله فیلم کوتاه ندارد و ساخت فیلم کوتاه را به نوعی یک امتیاز برای ورود افراد به سینمای حرفه‌ای و بلند می‌داند. یکی از امتیازات برای گرفتن مجوز کارگردانی فیلم سینمایی ساخت چند فیلم کوتاه است و معمولاً وقتی می‌خواهید فیلمی بلند را کارگردانی کنید از شما می‌خواهند چند نمونه کار کوتاه ارائه دهید.

او افزود: در سینمای ما معمولاً فیلمسازی که به سراغ فیلم بلند می‌رود دیگر میلی به ساخت فیلم کوتاه ندارد چرا که ساخت فیلم کوتاه پس از اینکه فیلمسازی به سینمای بلند دست پیدا کرده در کشور ما عقبگرد به حساب می‌آید اما اینگونه نیست و ساخت فیلم کوتاه نباید یک عقبگرد محسوب شود چرا که می‌بینیم در همه جای دنیا فیلمسازان بزرگی هستند که پس از موفقیت در ساخت فیلم‌های بلند، فیلم‌های کوتاه بسیاری می‌سازند.

کارگردان فیلم سینمایی «انزوا» در ادامه گفت: کسانی که امروز مشغول ساخت فیلم کوتاه هستند آرزوی شهرت، ورود به سینمای حرفه‌ای و دیده شدن در سر دارند. این آرزوها حق همه انسان‌های روی کره زمین است و باید هر کس در این مسیر ادبیات خود را پیدا کند و با تکیه بر توانایی و استعدادش در این مسیر قدم بردارد اما اینکه راه مشخصی تعیین کنیم شاید چندان جالب نباشد. بسیاری از افرادی که فیلم کوتاه می‌سازند هیچ علاقه‌ای به این کار ندارند و صرفاً برای به دست آوردن امتیاز کارگردانی فیلم سینمایی به ساخت فیلم کوتاه مشغول هستند. به نظرم باید این شرایط را تغییر داد و بهتر است به کسانی که علاقه‌ای به ساخت فیلم کوتاه ندارند اجازه بدهیم فیلم بلندشان را بسازند.

این کارگردان اظهار داشت: کارگردان‌های بزرگی در سینمای ما هستند که فیلم کوتاهی پیش از ساخت فیلم بلند نساخته‌اند. یکی از این کارگردان‌ها مسعود کیمیایی است. بهتر است اجازه دهیم کسانی که علاقه‌ای به فیلم کوتاه ندارند مجبور به فعالیت در این عرصه نشوند. این اتفاق می‌تواند کمکی به استقلال فیلم کوتاه در سینمای ما باشد، فیلمسازان بسیاری هستند که در فیلم کوتاه هیچ موفقیتی کسب نکرده‌اند اما در سینمای حرفه‌ای و بلند بسیار موفق بوده‌اند.

عباس‌میرزایی خاطرنشان کرد: در فیلم کوتاه شاهد ظهور استعدادهای بسیاری هستیم و به پیشرفت تکنیکی بالایی رسیده‌ایم اما یکی از معضلاتی که امروز در این عرصه وجود دارد شباهت فیلم کوتاه به فیلم بلند است به این معنی که می‌بینیم فیلم‌های کوتاه بسیاری با هزینه‌های بالا ساخته می‌شوند. فیلم کوتاه امروز از شکل و شمایل گذشته‌اش فاصله گرفته و می‌بینیم اثری با 500 میلیون تومان ساخته می‌شود در حالیکه واقعاً چنین رقمی برای ساخت یک فیلم کوتاه نباید هزینه شود و نباید این هزینه‌های گزاف تبدیل به یک فرهنگ در فیلمسازی فیلم کوتاه شود. این نگاه اقتصادی جنبه تجربی بودن را از فیلم‌های کوتاه می‌گیرد.

او در ادامه این بحث گفت: این نگاه، نگاه بسیار بدی است. اکثر کارگردان‌ها خودشان را در فیلم‌هایشان مخفی می‌کنند و می‌بینیم اثر بلندی که در سال‌های بعد می‌سازند با فیلم‌های کوتاه بسیار متفاوت است اما در گذشته اینگونه نبود. امروز تأثیر موفقیت فیلم‌های بلند در آثار کوتاه به وضوح دیده می‌شود و اگر کارگردانی چون اصغر فرهادی برنده اسکار می‌شود فیلم‌های کوتاه بسیاری شبیه به آثار این کارگردان ساخته می‌شود. سینمای بلند امروز در سینمای کوتاه رخنه کرده و این در حالی است که در دهه 70 وضعیت دقیقاً برعکس بود.

این کارگردان در پایان اظهار داشت: آقای صانعی مقدم و محمد آفریده تنها مدیران متخصص در عرصه فیلم کوتاه بودند. محمد آفریده تأثیرگذارترین فرد در این زمین است و در زمان فعالیت او شاهد تولید فکر و اندیشه بودیم. او تولید اندیشه و فکر می‌کرد و به فیلمسازان فیلم کوتاه اجازه می‌داد که خودشان باشند و فیلم خودشان را بسازند. متأسفانه امروز محمد آفریده در این عرصه حضور ندارد و با وجود اینکه انسان‌های خوبی به عنوان مدیر وارد این عرصه شدند ما هنوز موفقیت دوره محمد آفریده را تکرار نکرده‌ایم، چرا که به نظر من بهترین فیلم‌های کوتاه ایران در همان زمان ساخته شد.