ریشه بی‌اعتمادی به سینمای کودک در کجاست؟/ نگاه جهانی داشته باشیم

سهیل موفق بازیگر، کارگردان و عضو هیات انتخاب بخش سینمای ایران سی و دومین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره شرایط سینمای کودک گفت: این روزها یکی از مشکلات سینمای کودک نبود سرمایه‌گذاران جدی برای ساخت فیلم‌هایی در شأن کودک و نوجوان امروز است؛ البته فیلم‌هایی برای کودکان و نوجوانان و نه درباره آن‌ها.

وی ادامه داد: باید بپذیریم که در حال حاضر کودکان و نوجوانان ما قهرمانان یا ابرقهرمانانی از فیلم‌های مختلف خارجی دارند در حالی که ما در این سال‌ها به خاطر عدم سرمایه گذاری مناسب در این حوزه هنوز نتوانستیم یک قهرمان یا ابرقهرمان برای بچه‌های خودمان به ویژه نوجوانان تعریف کنیم چرا که این کار نیاز به بودجه، امکانات و نیروی انسانی زیادی دارد.

موفق تأکید کرد: البته باید بگویم ما از نظر نیروی انسانی و امکانات فنی از کشورهای اطراف و حتی خاورمیانه چیزی کمی نداریم اما همین کشورها به اهمیت ساخت فیلم‌های مناسب برای کودکان و نوجوانان پی برده‌اند و به این سمت حرکت کرده‌ و نتایج خوبی هم گرفته‌اند اما ما از این موضوع غافل مانده‌ایم. همکاران من در خلق ایده‌ها و فیلمنامه‌های خوب، موفق عمل کرده‌اند ولی وقتی چنین آثاری تولید می‌شوند، قابل ارایه و رقابت با آثار جهان نیستند یا اصلا به تولید هم نمی‌رسند! تمام این موارد هم ناشی از عدم اعتماد سرمایه گذاران به این ژانر است و من دلیل آن را نمی‌دانم.

سینمای کودک در جهان بسیار پردرآمد است

این کارگردان سینمای کودک افزود: ما در حوزه جلوه‌های ویژه بصری، انیمیت و... نیروی انسانی غنی و حرفه‌ای داریم که برخی از آن‌ها حتی به خارج از کشور رفته‌اند و در کمپانی‌های بزرگ کار می‌کنند. بنابراین اگر می‌خواهیم مخاطبان یعنی خانوداه‌ها و کودکان و نوجوانان به تماشای آثار ما بنشینند، باید به سلیقه آن‌ها احترام بگذاریم چون آن‌ها هستند که با دیدن یک یا دو سکانس تصمیم می‌گیرند که یک فیلم جدی در این حوزه ببینند. البته جدی نه به معنی محتوایی بلکه به لحاظ شکل ساختار، فرم و ... چرا که امروزه در سینمای دنیا از بهترین شکل فرم و ساختار در این حوزه استفاده می‌شود که همین موضوع است که مخاطبان را از ما گرفته است. از همین رو باید بنشینیم اندیشه کنیم که به چه شکل می‌توانیم به آن سمت برویم تا در آینده‌ای نه چندان دور به حیات طبیعی برسیم و سرمایه گذاران بخش خصوصی به این سمت بیایند.

اگر قرار است سالی ۲۰ فیلم در این حوزه تولید کنیم بهتر است آن را به ۸ فیلم تقلیل بدهیم ولی روی این ۸ فیلم چنان سرمایه‌گذاری کنیم که هم در اکران موفق باشند و هم مخاطب آنها را دوست داشته باشد زیرا در این صورت این ژانر رونق پیدا می‌کندکارگردان «شکلاتی» تصریح کرد: این روزها سرمایه گذاران بخش خصوصی ترجیح می‌دهند به سمت ساخت فیلم‌های کمدی و اجتماعی بروند چون در حوزه کودک موفقیت عددی و رقمی ندارد بنابراین سرمایه گذاری در حوزه کودک برایشان توجیهی ندارد به همین دلیل همان سرمایه را در بخش فیلم‌های اجتماعی به ویژه فیلم کمدی صرف می‌کنند و در کوتاه‌ترین زمان بیشترین بازدهی نصیبشان می‌شود.

وی افزود: من فکر می‌کنم اگر قرار است سالی ۲۰ فیلم در این حوزه تولید کنیم بهتر است آن را به ۸ فیلم تقلیل بدهیم ولی روی این ۸ فیلم چنان سرمایه‌گذاری کنیم که هم در اکران موفق باشند و هم مخاطب آنها را دوست داشته باشد زیرا در این صورت این ژانر رونق پیدا می‌کند. ما هیچ چاره‌ای نداریم به جز اینکه واقعا نگاهی به سینمای جهان داشته باشیم و بدانیم یکی از پردرآمدترین ژانرها در سطح جهان همین حوزه کودک است و ما هم باید به این سمت برویم.

موفق با اشاره به شرایط اکران فیلم کودک هم گفت: در سه سال اخیر که من خودم فیلم داشته‌ام و در جریان کم و کیف کار بوده‌ام، متوجه شدم که سازمان سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی به این ژانر توجه دارند و تلاش کرده‌اند اکران فیلم کودک سامان پیدا کنند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که منابع محدود است  با این منابع محدود نمی‌شود کاری را جلو برد. چند وقتی می‌شود که اکران فیلم کودک به نسبت چند سال پیش بهتر شده چون فیلم‌هایی ساخته شده که توانسته‌اند با فیلم‌هایی از ژانرهای دیگر رقابت کنند اما باز هم باید به این نکته توجه کرد که سینماداران و دفاتر پخش به خاطر عدم منابع کافی و افت شدید در این ژانر، اعتماد کامل به آن ندارند.

بی‌اعتمادی به ژانر کودک ناشی از ضعف برخی فیلم‌هاست

وی تصریح کرد: البته بی‌اعتمادی ناشی از ضعف برخی فیلم هاست وگرنه دفاتر پخش و سینماداران بر سر فیلم خوب بحث می‌کنند و دوست دارند اکرانشان به آنها برسد و در سانس‌های زیاد نگه دارند بنابراین نمی‌توانیم بگوییم دلیل این وضعیت سینمای کودک، کمکاری سینماداران و اکران نکردن فیلم هاست شاید دلیلش این باشد که فیلمی در قد و قوار استاندارد تصورات مخاطبان این ژانر وجود ندارد و موفقیتی حاصل نمی‌شود.

این کارگردان توضیح داد: ما در دهه‌هایی اکران‌های خوبی داشتیم و پرفروش‌ترین فیلم‌ها مربوط به حوزه کودک بود چرا که آن روزها فیلم‌هایی با انتطارات ذهنی و فکری مخاطبان ساخته می‌شد و نتیجه هم می‌داد بنابراین امروز هم باید برحسب انتظار مخاطبی که کانال‌ها و رسانه‌های زیادی در اختیار و حق انتخاب دارد، فیلم ساخته شود، در آن دوران منابع محدود بود و به راحتی نمی‌توانستیم فیلم‌های روز دنیا را ببینیم ولی الان با یک کلیک جدیدترین فیلم‌های دنیا را در این ژانر می‌توان یافت بنابراین حتما باید با فیلم‌های روز دنیا رقابت کنیم.

کارگردان «پاستاریونی» عنوان کرد: من به شخصه به عنوان فیلمسازی که کارم را از این ژانر شروع کردم، در صورت وجود امکانات علاقه‌مند به ادامه کار در این حوزه هستم اما دوست ندارم به عقب برگردم و دوباره یک «پاستاریونی» دیگر بسازم، چون آن فیلم یک سقف مخاطب داشت که به آن رسید اما من دوست دارم به سقف بیشتری از مخاطبان فکر کنم به همین دلیل دنبال ساخت آثاری هستم که بتواند با آثار جهانی رقابت کند. بنابراین اگر بخواهم روزی در این ژانر کار کنم، سعی می‌کنم کار متفاوتی انجام بدهم و یک قدم رو به جلو داشته باشم البته نه تنها من بلکه بسیاری از همکارانم این تصور را دارند. در واقع دوست داریم فیلمی بسازیم که سبد این ژانر خالی نباشد چون اگر بخواهیم در همین سطح حرکت کنیم، این حوزه کم کم به ورشکستگی کامل می‌رسد.

وی در پایان درباره دیگر فعالیت‌هایش اظهار کرد: این روزها ۲ فیلمنامه در دست دارم که یکی از آن‌ها  اجتماعی است و ما مشغول بازنویسی آن هستیم در کنار آن، یک کار ابرقهرمانی هم نوشته شده و آماده است به طوری که اگر ساخته شود همه ما حیرت‌زده می‌شویم و یک فیلمنامه قابل دفاع است، ولی منتظریم ساز و کارهای ساخت آن فراهم شود چراکه در غیر این صورت سراغ یک کار عقیم نمی‌روم؛ تلاشم این است که هر قدمی که در این ژانر بر می‌دارم رو به جلو باشد.