چند روز پرحاشیه در دفتر موسیقی/ ابهام در تایید استعفا و انتصاب شبانه مدیرکل دفتر موسیقی

این روزها انتقادهای بسیاری به شیوه مدیریت سیدعباس صالحی در سمت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌ گوش می‌خورد. این‌ بار نیز اقدام ناگهانی وزیر فرهنگ و ارشاد در جهت جایگزینی مدیر جدید دفتر موسیقی سوال‌برانگیز است، چرا که از استعفای علی ترابی، مدیرکل سابق دفتر موسیقی هنوز چند ساعتی نگذشته بود که محمد اللهیاری فومنی با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان جانشین او معرفی شد.

آیا تلاش‌های چندساله علی ترابی در راستای بهبود اوضاع هنر و تسهیل شرایط برای اهالی موسیقی دلیل موجهی نبود که وزارت فرهنگ و ارشاد به علت استعفای او بیندیشد یا حتی اعلام موضع کند؟‌

طرح مجلس درباره کنسرت‌ها قربانی گرفت

هرچند خبرهای موثقی از دلیل استعفای علی ترابی منتشر نشده، اما به نظر می‌رسد واضح‌ترین علت این استعفا ناامیدی مدیرکل سابق دفتر موسیقی از ادامه تلاش‌ها برای لغو قانون «واریز ۱۰ درصد درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت» باشد.

اواخر سال ۹۷ نمایندگان مجلس، وزارت ارشاد را مکلف کردند که ۱۰ درصد بهای بلیت اجراهای صحنه‌ای (کنسرت) در تهران و کلانشهرها را اخذ و به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کند.

تصویب این طرح، شائبه‌های بسیاری ایجاد کرد. برخی بر این باور بودند که یکی از معاون‌های وزارت فرهنگ و ارشاد، در تسریع تصویب این قانون نقش داشته و بسیاری از هنرمندان و تهیه‌کنندگان آثار موسیقی نیز، ضمن انتشار بیانیه و مصاحبه با رسانه‌ها، مخالفت خود را با این طرح اعلام کردند.

با تمام حواشی و مخالفت‌ها، طرح «واریز ۱۰ درصد درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت» تصویب شد و حتی تغییری هم که خوشایند اهالی موسیقی باشد در آن لحاظ نشد.

طرف دیگر ماجرا این بود که بخش کثیری از اهالی موسیقی و مدیران هنری، قبل از تصویب طرح نه تنها از جزئیات که حتی از کلیت این قانون خبر نداشتند.

خاموشی آخرین امیدهای مدیرکل دفتر موسیقی 

ماه گذشته علی ترابی، مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد، با تاکید بر تبعیت این دفتر از قانون «واریز ۱۰ درصد درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت» گفته بود نگرانی‌هایی درباره این قانون وجود دارد. به گفته او شاید بهتر بود که قانون به سراغ ژانرها و بخش‌های خاصی از موسیقی می‌رفت.

واکنش علی ترابی، طی روزهای اول تصویب این قانون، نشان‌دهنده انعطاف و امیدواری برای تغییرات مثبت در این طرح بود؛ طرحی که به گفته فاطمه ذوالقدر، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، به‌ نظر می‌رسد جزئیاتش هنوز به‌ طور کامل برای اجراکنندگان مشخص نشده و شاید نواقصی نیز داشته باشد، چرا که حتی مشخص نیست اجرا و نظارت این طرح به‌ چه صورت خواهد بود.

با این‌ حال اعتراض اهالی موسیقی و تلاش‌های علی ترابی نه‌ تنها راه به‌ جایی نبرد که به استعفای مدیرکل دفتر موسیقی هم منجر شد. پس از آن شهرام صارمی، در حالی که هنوز یک‌ ماه از انتصابش به‌ عنوان مدیر اجرایی جشنواره موسیقی فجر نگذشته بود، در نامه‌ای سرگشاده متن استعفای خود را منتشر کرد.

چهارشنبه، اول خرداد نیز سحر طاعتی، مدیر روابط عمومی دفتر موسیقی که به‌ تازگی از سوی علی ترابی به این سمت منصوب شده بود، استعفای خود را تحویل مدیر جدید دفتر موسیقی داد و از سمت خود کناره‌گیری کرد.

شهرام صارمی درباره تغییرات ناگهانی چند روزه در استعفای مدیرکل دفتر موسیقی و انتصاب مدیر جدید، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین گفت: «در تمام این اتفاق‌ها به‌ نظر می‌رسد راه گفت‌وگو درباره هر چیزی بسته است. بعد از این‌ همه اعتراض از سوی مدیران و اهالی موسیقی، هیچ اقدامی در جهت تغییر قانون تصویب‌شده انجام نشد.»

او با اشاره به سابقه علی ترابی،‌ به‌ خصوص تلاش‌هایش در سه ماه گذشته، گفت: «نکته قابل‌ توجه این بود که حتی فردی پرس‌وجو نکرد که استعفای مدیرکل دفتر موسیقی چه دلیلی داشته و عجیب‌تر آنکه معمولاً استعفایی با این سرعت تایید یا رد نمی‌شود. حالا تنها طی سه روز استعفا تایید و جایگزین علی ترابی هم معرفی شده است.»

به گفته مدیر اجرایی سابق جشنواره موسیقی فجر، در قانون «واریز ۱۰ درصد درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت» که در حال حاضر اجرایی نیز شده، هیچ منطقی وجود ندارد.

آن‌طور که صارمی می‌گوید آن‌قدر این ماجرا عجیب پیش رفته که به‌ نظر می‌رسد پشت پرده این قانون اتفاق‌های دیگری جز طرح تامین هزینه برای توسعه فرهنگ و هنر کشور باشد؛ چیزی که وزارت فرهنگ و ارشاد در اسفند سال گذشته به‌ عنوان دلیل تصویب قانون «واریز ۱۰ درصد درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت» بیان کرد.

پیش از این اهالی فرهنگ و هنر اعتراض‌های بسیاری در مورد جابه‌جایی‌های مکرر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتند و از طرفی، تصمیم‌‌ و تصویب‌های ناگهانی برخی قوانین نیز موجب ایجاد تنش‌هایی برای هنرمندان شده بود.

خبر استعفای علی ترابی نیز تایید دیگری شد بر وضعیت نگران‌کننده مدیریت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. هرچند خبر استعفای مدیرکل دفتر موسیقی از سوی وزارت ارشاد به‌ صورت رسمی تایید نشد، اما انتصاب شبانه محمد الهیاری و خداحافظی بدون مراسم علی ترابی، نگرانی‌ها را درباره اوضاع آشفته وزارت فرهنگ و ارشاد تشدید کرده است.

در هر صورت مراسم تکریم و معارفه مدیر کل پیشیین و فعلی دفتر موسیقی، عصر چهارشنبه اول خردادماه در معاونت امور هنری فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

علی ترابی در این مراسم، ضمن تبریک به محمد اللهیاری، دلایل استعفای خود را اعلام کرد و گفت: «در راستای منافع موسیقی به نقطه‌ای رسیده‌ام که ممکن است نبودنم در دفتر موسیقی، کمک به موسیقی باشد. امیدوارم این امر تلنگری باشد تا حریم موسیقی بهتر رعایت شود و هنرمندان بیشتر اعتماد کنند که مدیران کنار هنرمندان هستند و با هم برای اعتلای هنر تلاش کنند.»