محلی خوانی ؛از شجریان تا نوری

همیشه در پستوی دوره کاری خواننده‌ها، آثار کمتر شنیده و حرف‌های کمتر گفته‌ شده ای وجود دارد. چیزهایی که گاه تصادفی و گاه از دل یک گفت‌و‌گو خود را نشان می‌دهد و شنیدن آن لطف دیگری دارد. مانند این که آدم بداند خواننده‌ای که همیشه او را نماینده تمام عیار آواز ایرانی می‌داند، گوشه چشمی به گویش محلی خود داشته است و خواننده دیگری، بی آن که اهل آن شهر باشد، با لهجه آن قطعه محلی را خوانده و از قضا کاری کرده است کارستان. در ادامه به معرفی چند قطعه می پردازیم که سبک اصلی خواننده های آن ها، موسیقی فولکلور نیست اما در میان آثارشان این قطعه‌ها نیز به چشم می‌خورد.

شهرام ناظری

کردی

وجود چند آلبوم با لهجه کردی در میان آثار استاد شهرام ناظری عجیب نیست. او اهل کرمانشاه است و سعی کرده به همان اندازه که به ادبیات فارسی و آواز ایرانی وفادار مانده است، از خدمت به زبان مادری غافل نماند. او قطعه‌های معروف «کابوکی» و  «شیرین شیرین»  را به زبان کردی بازخوانی کرده است. آلبوم های، «بهاران آبیدر»  و «حیرانی» جزو آثار استاد ناظری است که در آن آثار فارسی و کردی به طور مشترک وجود دارد.

محمدرضا شجریان

مشهدی

سه تصنیف با لهجه مشهدی از استاد محمدرضا شجریان که خود اهل مشهد است، وجود دارد. «عشق پیری» با شعر معروف عماد خراسانی با مطلع «یَرَگِه کار مُو و تو درَه بالا می‌گیرَه» یکی از این قطعه‌هاست  و «زن بد» دو قطعه تکمیلی این پازل است. جالب این که استاد شجریان در این تصانیف هم سعی کرده است در قالب دستگاه‌های آواز ایرانی بخواند و از سازهای بومی خراسان هم   استفاده کند.

مهدی یراحی-محسن چاوشی

عربی-خوزستانی

شاید مهدی یراحی جوان‌ترین خواننده‌ای باشد که در کنار فعالیت جدی در زمینه موسیقی پاپ، دل در گرو موسیقی زادگاه خود دارد. او زاده اهواز است . وی پیش از این، قطعه‌هایی را به این زبان منتشر کرده که «من علمک»، «غزال»  و «حَیّک» جزو این قطعه‌هاست. محسن چاوشی نیز در این زمینه، از قافله جا نمانده و قطعه «بازار خرمشهر» را با ترانه علی مهرگان، در همان سبک و سیاق همیشگی خود با لهجه خوزستانی خوانده است.

محمد نوری-سالارعقیلی

گیلکی-مازندرانی

صدای محمد نوری بیش از هرچیز شور و خروش وطن‌پرستی را در دل زنده می‌کند. قطعه «ای وطن» نشانه ما از اوست. اما محمد نوری که در رشت دیده به جهان گشوده، دو قطعه گیلکی نیز دارد. «بخفته دل» و «گیلان جان»، از آلبوم «آوازهای سرزمین خورشید»  از قطعه‌هایی است که نوری در آن به گیلکی می‌خواند و خوش می‌خواند. البته سالار عقیلی نیز که از سمت پدری اهل کردکوی مازندران است، بهمن ماه سال گذشته کنسرتی را به زبان مازنی روی صحنه برد.

محمد معتمدی

آذری

محمد معتمدی که این روزها صدای او را در تیتراژ سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی می‌شنویم در سال ۹۲ تک‌خوان کنسرت گروه هم‌آوایان به زبان ترکی آذربایجانی بوده است. هرچند او اهل کاشان است اما آلبوم همین کنسرت به نام «عشقیم گَل» دو سال بعد منتشر شد و «ساری گلین» یکی از قطعه‌های شنیدنی این آلبوم است. افسانه آذری «ساری گلین» که در فارسی آن را با نام «دامن کشان» می‌شناسند تا به حال دست‌مایه کار هنری خوانندگان زیادی قرار گرفته است.

ناصر عبداللهی

بندری

ناصر عبداللهی اهل بندرعباس و همسایه خلیج فارس بود. او در دوران ۱۱ ساله فعالیت هنری‌اش آثار ماندگاری در ژانرهای مختلف اجتماعی، حماسی، مذهبی و بومی مانند «ناصریا» خلق کرد که هنوز قطعه‌ای هم‌سنگ آن تولید نشده است. هرچند بعد از انتشار نقدهایی به این اثر وارد شد، اما عبداللهی معتقد بود این اثر، هیچ گاه از ذهن مخاطب پاک نخواهد شد. او در کارنامه خود آلبومی هشت قطعه‌ای به نام «گنوغُ» دارد که همه قطعه‌های آن را به لهجه بندری خوانده است. نام این آلبوم به زبان محلی «دیوانه» است.

اکرم انتصاری