روایتی از امضای هنری یک هنرمند/ محمدرضا لطفی یک دانشگاه بود

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی فرهنگ‌سرای ارسباران، کتاب «مبانی فن نوازندگی تار و سه تار» اثر محسن بخشنده مشتمل بر یک دوره آموزشی استاد محمدرضا لطفی عصر پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت با حضور تعدادی از هنرمندان و علاقه‌مندان موسیقی در فرهنگسرای ارسباران رونمایی شد.

شهاب منا کارشناس مجری و مدیر مسئول نشر «خنیاگر» در ابتدای این برنامه گفت: کتاب «مبانی فن نوازندگی تار و سه تار» یک ترم آموزشی استاد لطفی به مناسبت پنجمین سالروز درگذشت این معلم و نوازنده امروز در حضور شما هنرمندان رونمایی می‌شود. این کتاب در شرایطی رونمایی می‌شود که تعدادی از اساتید موسیقی مِتد را یک روش غربی برای آموزش سازهای ایرانی می‌دانند و آموزش موسیقی را با ردیف شروع می‌کنند.

وی یاد آور شد: این کتاب حاوی مطالب «مبانی فن نوازندگی تار و سه تار» استاد لطفی از مکتب میرزا عبدالله است که برای آموزش فن نوازندگی مِتّد قائل بوده و تصمیم داشت آنها را به صورت جزوه و کتاب در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد. خوشبختانه محسن بخشنده از شاگردان استاد با کسب اجازه از این هنرمند فقید در زمان حیات به ضبط دوره آموزشی پرداخت که پس از پیاده سازی، حروف نگاری، صفحه بندی، صداگذاری و آماده سازی فنی توسط اینجانب در سال ۹۱ به صورت نشریه داخلی «مکتب خانه میرزا عبدالله» در تعداد محدود برای هنرجویان چاپ شد و با تاکید استاد لطفی با ویرایش مجدد، بدون لطمه به محتویات کتاب با مقدمه استاد و اجرای محسن بخشنده با ۱۳۰۰ قطعه موسیقی ضبط شد که به همراه کتاب برای هنرجویان قابل بهره برداری است.

استاد لطفی به چه نکاتی در آموزش موسیقی مقید بود؟

بهروز همتی نوازنده و پژوهشگر موسیقی نیز در این مراسم توضیح داد: مسئله مِتّد تا قبل از کلنل علی وزیری در ایران به طور مدون وجود نداشته و سینه به سینه آموزش داده می‌شد و چون او برای تعالی فرهنگ می‌کوشید اولین مِتّد ویلن را نوشت. این کتاب هم با نظارت و نگارش استاد لطفی از کتاب‌های آموزشی پر ثمر برای هنرجویان و علاقه مندان به ساز تار و سه تار است.

رامین جزایری از کارشناسان و پژوهشگران موسیقی هم در این برنامه توضیح داد: ما سعی داریم بفهمیم این افراد موسیقی را با چه روشی فراگرفتند تا از تجربیات آنها بهره بگیریم. استاد لطفی معتقد بود: «حال نوازنده باید پرورش یابد.». ما هزاران ساعت ممکن است تک نوازی شنیده باشیم اما نوازندگی با کیفیت که بارها آن را گوش دهیم محدود است. به همین منظور ما باید نوازندگانی را پرورش دهیم که حال خوش خود را به شنونده منتقل کنند.

وی افزود: تعلیم موسیقی بخش‌هایی از جمله اجرای مطالب، انتخاب ساز، نوع مضراب، صدای ساز، فرم پنجه گیری و دست گرفتن ساز حتی نشستن را در برمی‌گیرد. اما جالب این است آرامش فکری، نوع زندگی و رسیدن به حال درونی خوب، اینکه کجا ساز بزند و کجا از زدن ساز دوری کند نکاتی بود که استاد لطفی به آن مقید بود.

حمید سکوتی نوازنده و پژوهشگر نیز در این برنامه رونمایی بیان کرد: شیوه نوازندگی استاد لطفی، بخش مضراب هاست. این هنرمند مضراب‌های کلاسیک ایرانی را از اساتیدی چون صبا، برومند، شهنازی در عین خلاقیت و با ویژگی هنری خاص بر اساس سلیقه شخصی خود با تغییرات خاص به اجرا در می‌آورد. لطفی بسیاری از قطعات را آن قدر با باور شخصی و احساس اجرا می‌کرد که به امضای هنری او در می‌آمد. در این کتاب الگوهایی از مضراب دوراب به کار رفته است.

توصیه استاد به هنرجویان موسیقی

محسن بخشنده نوازنده، پژوهشگر و مدرس سه تار هم با اشاره به ویژگی‌های کتاب «مبانی فن نوازندگی تار و سه تار» هم توضیح داد: این کتاب تأکیدی بر اتکا به اصلی ترین مرجع آموزش همانا رپراتوار غنی اجرایی و هنری موسیقی ایرانی و ردیف است. استخراج مطالبی از دل ردیف برای اصلاح مشکلات فنی و تکنیکی نوازندگان و در حکم دارو برای بیماری‌های نوازندگی است. همچنین به روش ساخت پایه، تغییر پایه و بازدهی در تکنولوژی آموزش نیز توجه دارد به طوری که هنرجو با ساختن پایه‌های ضربی بر مبنای دور به تمرین آهنگ سازی و آفرینش و خلاقیت سوق داده می‌شود.

عطااله امیدوار نقاش و نوازنده موسیقی هم در خاتمه مراسم عنوان کرد: محمدرضا لطفی یک دانشگاه بود بنابر این به اعتقاد من هنرجویان سعی کنند شیوه نوازندگی بزرگان را فراگیرند و حتماً با نظارت استاد به یادگیری موسیقی و نوازندگی ساز بپردازند.