انتقاد از ارکستر ملی و بومی

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ «شب موسیقی» در بیست و دومین نشست خود، شامگاه یکشنبه 19 اسفند، با موضوع «شادیانه ها در موسیقی نواحی» با اجرای رضا مهدوی میزبان دکتر کیوان پهلوان، محقق، پژوهشگر و نوازنده ومرتضی گودرزی، کارشناس موسیقی خراسان بود.

آیا موسیقی محلی ما دارای خرده فرهنگ ها و فرهنگ ها توأمان با هم است؟

دکتر پهلوان پاسخ داد: بله به شدت. ما در ایران جدای از کشورهای اروپایی که الان فضای خرده فرهنگ ها با فضای فرهنگ آن کشور تقریبا هماهنگ شده و بسیاری از فرهنگ های قبلی آن مجموعه از بین رفته، خرده فرهنگ های بسیاری داریم، البته فراموش نکنیم که ما در سرزمین نوروز نیز با همین بلیه مواجه خواهیم شد.

گودرزی گفت: ایران حکم مادر را به لحاظ فرهنگی در منطقه دارد. در این چند سال گذشته که من روابط نزدیکی با تاجیک ها داشته ام، شاهد بوده ام که بسیاری از رسم و رسوماتی که ما حدود 5 دهه پیشتر در خراسان داشته ایم و من با حسرت آنها را از مادر بزرگ و پدر بزرگم می شنیدم، به خصوص آنهایی که در مورد شادیانه های آیین نوروزی بودند، امروز ما در کشورهای همسایه بسیار جدی تر و پر رنگ تر از کشور خودمان می بینیم. اینها باید آسیب شناسی شوند بلکه برخی مسئولین توجه بیشتری به این مسائل کنند و فرصت ها تا دیر نشد از دست نرود.

موسیقی، جزوی از زندگی بشر

پهلوان جایگاه شادیانه ها در موسیقی نواحی را اینطور توضیح داد: بشر موسیقی را برای نیازهای درونی خودش خلق کرده است. موسیقی نه مقدس است و نه نامقدس بلکه جزء زندگی بشر است. طبق تقسیم بندی من، موسیقی چند نوع دارد. اولی سوگ است و دومی موسیقی جشن و شادمانی است که در بین تمامی مردم جهان وجود دارد و اینکه کجا برتر است ابعاد ناسیونالیستی دارد که خیلی بد است، برای همه موسیقی خودشان زیباست و ساختارهایش بسیار ساده است. رقص و موسیقی با هم معنا دارند و بشر در تمامی عباداتش و سوگش از آنها استفاده می کند. رقص هم مثل موسیقی نه مقدس است و نه نا مقدس و جزوی از زندگی بشر است. اگر زمانی این رقص برای فردی یا مجموعه ای به نام تابو مطرح می شود برای این است که ساختارهای محلی و فرهنگی خود را از دست می دهد.

سوم موسیقی عبادی است. ترتیل قرآن و اذان با ملودی هستند. چهارم موسیقی کار است. در همه جهان بشر موسیقی و رقص را جزو فرهنگ خود می داند.

چه شخصیت هایی در خراسان شادیانه ها را کار می کنند؟

گودرزی پاسخ داد: ما در شمال خراسان دو شخصیت مولف داشتیم که آثار برجسته ای از خود به جا گذاشته اند. مرحوم اسماعیل ستار زاده از کسانی است در تولید موسیقی فارسی از شمال خراسان بسیار پر کار بود و توجه بیشتری را به موسیقی خراسان جلب کرد.

ما باید به ایران فرهنگی بیاندیشیم که سرزمین نوروز است

پهلوان در مورد ثبت و ضبط فرهنگ ایران توسط کشورهای همسایه گفت: ما باید به ایران فرهنگی بیاندیشیم که سرزمین نوروز است و مجموعه ای از کشورهای همسایه و کشورهای عربی تا شمال آفریقا را در بر می گیرد. در این مبحث زبان یکی از ارکان اصلی آن می تواند باشد. در این سرزمین نوروز اگر همه فضای بودن و مهربانی و با هم زندگی کردن را یاد بگیرند و در مجموعه ی کلی خود را تعریف کنند منافع مشترکی خواهند داشت.

گودرزی در مورد اصالت موسیقی گفت: من تاری به نام دوتار معاصر ابداع کردم که دارای 17 پرده است و موسیقی همه نواحی در آن قابلیت اجرا دارد. بسیاری از دوستانی که معتقد به اصالت ها هستند بر من ایراد گرفتند و گفتند …