۱۰ فیلم مهیج و دیدنی تاریخ سینما با موضوع «سرقت از بانک»

یک سکانس فوق العاده در فیلم «جانوران آمریکایی» (American Animals) ساخته بارت لیتون در سال ۲۰۱۸، وجود دارد که در آن ۴ نفر خود را برای سرقت از بانک آماده می سازند و بدین منظور هر فیلمی با داستان سرقت از بانک که می توانند پیدا کنند را خریداری کره و تماشا می کنند، با این انگیزه که بتوانند از آن ایده بگیرند. البته این بهترین ایده نیست هر چند آن ها فیلم های بسیار خارق العاده ای با این مضمون را تماشا می کنند. فیلم های با موضوع سرقت از بانک از آن دسته فیلم هایی هستند که سرگرم کننده و مهیج بودنشان تضمین شده است.

اگر چه این ژانر از لحاظ کیفیت خروجی ثبات چندانی نداشته اما چیزی در این فیلم های وجود دارد که آن ها را هیجان انگیز ساخته و باعث می شود که تماشاگر براحتی ترغیب شود که روی کاناپه خود لم داده و آن را تماشا کرد. بدین ترتیب می توان گفت که پیدا کردن فیلمی که در موضوع سرقت از بانک بوده اما سرگرم کننده نباشد بسیار سخت است. در حالی که در سال گذشته فیلم های جذابی در این ژانر تولید شد که به یک نمونه از آن ها اشاره کردیم، کلاسیک های سرقت از بانک همچنان به همان زیبایی و مهیجی زمان اکران خود باقی مانده اند. به همین دلیل در ادامه این مطلب قصد داریم دیدنی ترین و مهیج ترین فیلم های تاریخ سینما با موضوع سرقت از بانک (البته منظور هر نوع سرقتی در باب پول یا جواهرات از هر جایی که در اغلب موارد دستبرد به بانک است) را به شما معرفی کنیم.

۵- مخمصه (۱۹۹۵)

بدون در نظر گرفتن ژانر، فیلم «مخمصه» (Heat) ساخته مایکل مان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینماست. این فیلم اصالتاً بر رابطه پویای بین سارق و پلیس تمرکز می کند، چیزی که مایکل مان در اکثر فیلم هایش به آن پرداخته است. در این فیلم رابرت دنیرو رهبر گروهی سارق کارکشته و بیرحم را بر عهده دارد و آل پاچینو نیز بدون لحظه ای توقف سعی در گیر انداختن آن ها در پروژه سرقت بعدی شان دارد. هر دو مرد اوج قدرت و استعداد بازیگری شان را در این فیلم به نمایش می گذارند و شخصیت های آنان نیز در فیلم با قدرت می خواهند در این بازی پیروز شوند و در نهایت وقتی که این دو با یکدیگر روبرو می شوند یکی از فراموش نشدنی ترین سکانس های تاریخ سینما رقم می خورد. به همه این ها، توانایی خارق العاده مان در کارگردانی صحنه ای اکشن را اضافه کنید و در نهایت به محصولی هیجان انگیز در سینما دست خواهید یافت.

رویکرد متفاوت و منحصربفرد مان به ماجرای سرقت از بانک در این فیلم نیز بسیار هیجا انگیز است به خصوص در یک سکانس خاص که در آن دنیرو به بانک دستبرد می زند و پاچینو با فاصله ای نزدیک در تعقیب اوست با جهش هایی خارق العاده بین این دو که باعث می شود تنش و هیجان داستان به شکلی هیجان انگیز تداوم داشته و در نهایت به نقطه جوش ماجرا و تبادل آتش های ترسناک بین دو طرف داستان منتهی شود که نشان از جغرافیا شناسی بی نقص مایکل مان دارد که بر هیجان و زیبایی این سکانس افزوده است. سکانس های اکشن بسیار کمی در تاریخ سینما توانسته اند به زیبایی و قدرت این سکانس از فیلم «مخمصه» شوند، هر چند فیلم مان از این سکانس های هیجان انگیز کم ندارد. این فیلم با طول نزدیک به ۳ ساعت، هیچگاه احساس کند پیش رفتن نداشته و با تدوین مناسب، سرعت ماجراها چنان بالاست که هیچگاه از هیجان تماشای فیلم نمی کاهد. فیلم های اندکی به تاثیرگذاری «مخصمه» ساخته شده اند و علیرغم کارنامه درخشان مایکل مان، این فیلم را باید بهترین فیلم او دانست.

۴- کشتن (۱۹۵۶)

فیلم «کشتن» (The Killing) به کارگردانی استنلی کوبریک بر روی ماجرای ۵ سارق تمرکز دارد که قصد سرقت پول های شرط بندی یک مسابقه اسب دوانی را دارند. همین که بدانیم سازنده این فیلم استنلی کوبریک بوده تاثیرگذاری و قوت فیلم برایمان یقین می شود اما با فیلم برداری سیاه و سفید اما جذاب لوسین بالارد و بازی های خارق العاده بازیگران، «کشتن» به فیلمی قابل توجه در ژانر سرقت از بانک تبدیل می شود. این فیلم که علاوه بر فیلمی قوی در ژانر دستبرد به بانک یکی از نمونه های جذاب فیلم نوآر نیز هست، شاید با بسیاری از دیگر فیلم های استنلی کوبریک که بعدها ساخت قابل مقایسه و رقابت نباشد اما در زمینه کارگردانی، نویسندگی و اجرای زیبا، همان چیزی است که از کوبریک انتظار داریم. اگر از طرفداران نگاه و سینمای استنلی کوبریک هستید حتماً این فیلم را ببینید، البته اگر قبلاً آن را ندیده باشید!

۳- جنگل آسفالت (۱۹۵۰)

فیلم تریلر جنایی کلاسیک «جنگل آسفالت» (Asphalt Jungle) به کارگردانی جان هیوستون که بسیاری آن را اولین نمونه قوی از ژانر سرقت از بانک می دانند، یکی از اولین فیلم های این ژانر بود که توجهات را به خود جلب کرد و تاثیر قابل توجهی بر دیگر فیلم های ژانر سرقت از بانک گذاشت. با سبک نوآر پارانویایی و بسیار اکشن خود و همچنین فیلم برداری حیرت انگیزی که موفق می شود از فضاهای خالی برای منزوی کردن شخصیت ها در برخی از لحظات داستان استفاده کرده و در لحظاتی دیگر با شلوغ کردن صحنه به بیننده یادآور می شود که این شخصیت ها در مقایسه با بزرگی شهری که در آن زندگی می کنند قابل توجه نیستند، تقارن زیبایی در فیلم هیوستون شکل گرفته است.

بازی های بازیگران نیز در تاثیرگذاری فیلم قابل توجه است زیرا جان دادن به شخصیت هایی فرومایه به شکلی که خیلی راحت می توانید از بسیاری از آن ها متنفر باشید و همزمان با آن ها همدردی کنید و اینکه آن ها خود از دون مایه بودنشان آگاه بوده و صرفاً می خواهند از زنجیرهایی که به پایشان بسته شده رها گردند، کاری بسیار دشوار بوده که بازیگران «جنگل آسفالت» به خوبی از عهده آن برآمده اند. فیلم «جنگل آسفالت» که با استفاده از لوکیشن و به شکلی حیرت انگیز بررسی دقیق و موشکافانه شخصیت های داستان ما را به یاد فیلم های مایکل مان می اندازد به خودی خود یک فیلم تاثیرگذار است اما وقتی تدوین بی نقص، بازی های قوی بازیگران در نقش شخصیت های جذاب در یک فیلم با موضوع سرقت از بانک و فیلم برداری که بدون شک باعث حسادت راجر دیکینز بزرگ خواهد شد را نیز اضافه می کنیم با فیلمی روبرو می شویم که یکی از بهترین و تاثیرگذارترین فیلم های این ژانر لقب می گیرد.

۲- دایره سرخ (۱۹۷۰)

اگر تنها یک کارگردان را بخواهیم نام ببریم که به خوبی در خلق فیلم های پرتنش و اکشن هیجان انگیز مهارت داشته باشد بدون شک نامی غیر از ژان پیر ملویل بی احترامی به صنعت سینما خواهد بود. ملویل بعد از همکاری مشترکش با آلن دلون بزرگ در فیلم «سامورایی» (Le Samourai) که شناخته شده ترین و دوست داشتنی ترین فیلم ملویل نیز هست، این بار از دلون در فیلم «دایره سرخ» (Le Cercle Rouge) و در نقش یک تریلر پارانوایی سرقت از بانک استفاده می کند که یکی از بهترین تصمیمات و انتخاب هایی است که یک کارگردان در طول تاریخ سینما انجام داده است. ملویل با هیجان و انرژی غیرقابل وصفی کارگردانی می کرد و همزمان با دقت و سورپرایزهای بعد از سورپرایز دیگر که بر هیجان و تنش داستان می افزاید. علاوه بر این، وی در «دایره سرخ» از سکوت و هر طراحی صدای هوشمندانه ای برای یادآوری سکانس های خارق العاده فیلم «ریفیفی» ساخته جولز داسین استفاده می کند.

۱- ریفیفی (۱۹۵۵)

شاید واضح ترین عنوانی که همه می دانستند در این فهرست قرار می گیرد فیلم کلاسیک «ریفیفی» (Rififi) ساخته جولز داسین است که نه تنها بهترین فیلم ژانر سرقت از بانک است بلکه به خاطر تاثیر عمیق و بزرگی که بر ادامه این ژانر در دهه های بعد گذاشت شناخته می شود؛ به خصوص صحنه های بی صدای سرقت که در آن داسین موفق می شود تنش پیچیده همراه با صحنه سرقت را بدون هیچ صدایی به اوج برساند و بدین ترتیب مخاطب را نیز مانند شخصیت های داستان در چنان ترس و پارانویایی قرار دهد که با کوچکترین صدایی، هر دو طرف را به واکنش و وحشت وا می دارد. تاثیر عمیق این تک سکانس، به طور خاص، نباید زیبایی های دیگر سکانس ها و جنبه های فیلم را کم اهمیت سازد، فیلمی که مابقی سکانس های آن نیز همان قدرت را روی بیننده داشته و او را به درون شخصیت های داستان می کشد. فیلم داسین یک فیلم عمیقاً و کاملاً خلاقانه است که با روایت و احساسات ذهنی کارگردانی شده و آن را به بهترین فیلم ژانر سرقت از بانک تبدیل کرده است.

حسین علی پناهی