گرافیتی هنر است؟

مهناز رونقی ـ استاد دانشگاه در حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه ـ در گفت‌وگویی با ایسنا درباره‌ی جایگاه هنر گرافیتی در انتقال پیام با بیان اینکه «بعضی از منتقدان درباره‌ی اینکه آیا اصلا گرافیتی هنر محسوب می‌شود یا نه اختلاف‌نظر دارند»، خاطرنشان کرد: گرافیتی هنر جدیدی محسوب می‌شود. اگر چه اگر بخواهیم دقیق‌تر نگاه کنیم، ریشه گرافیتی را می‌توان به دیوارنوشته‌های غارها نسبت داد و اینطور عنوان کرد که پیشینه‌ زیادی دارد.

او ادامه داد: اما چیزی که در جهان مدرن به واسطه گرافیتی خودش را نشان داد، نوعی هنر مردمی و خیابانی بود. در واقع از زمانی که پاپ‌آرت (Pop art) متداول و هنر از شکل موزه‌ای و نمایشگاهی خارج و به سمت هنرهای مردمی رفت، این نوع هنر ایجاد شد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه «در جامعه ما، کارهای علمی زیادی در حوزه گرافیتی انجام نشده است»، گفت: گرافیتی به نوعی با فرهنگ جوانان و گاهی جوانانی که سابقه جرم و بزهکاری دارند، مرتبط است. در مجموع گرافیتی را می‌توان از دیدگاه‌های مختلف مورد بررسی قرار داد و درباره آن تحقیقات علمی انجام داد؛ که از دیدگاه جامعه‌شناسی هنر می‌تواند جزو هنرهای مردم‌پسند در نظر گرفته شود.

دکتر رونقی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا گرافیتی باید حتما حامل یک پیام و نماد باشد، اظهار کرد: از آنجا که گرافیتی یک نوع بیان خاصی دارد و نمادگراست، می‌توان یک وجه رمزگونه را در پیام‌های آن دید و بررسی کرد؛ البته باز هم در این زمینه میان کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد که آیا آن چیزی که در شهر به شیوه خیابانی عرضه می‌شود، ارزش این را دارد که روی آن بحث پیامی بشود؟ اساسا در کلان‌شهرها در این زمینه بحث می‌شود که آیا اصلا این هنر است یا اینکه باید به عنوان خرده‌فرهنگ جوانان به آن نگاه کنیم؟

او افزود: باید به این نکته نیز توجه کرد که اصولا مخاطب این کارها عموم مردم نیستند. گرافیتی اتفاقی است که بیشتر بین بخشی از جوانان جامه رخ می‌دهد؛ به عنوان مثال گرافیتی در برخی از شهرهای ایران و فقط در برخی از مناطق دیده می‌شود و اساسا هنر فراگیری نیست. به طور کلی هنر خیابانی اصولا در دنیا نیز فقط در برخی مناطق و در میان برخی قشرها جا افتاده است و مخاطب دارد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر تاثیرگذاری گرافیتی بر جامعه، یادآور شد: گرافیتی در اِشل کوچکی در جامعه وجود دارد و این در حالی است که هر هنری باید به درجه‌ای از پختگی و اصالت برسد تا تاثیرگذار باشد. گرافیتی هم تاثیرگذار است، اما در اِشل کوچک.

انتهای پیام