هنر ادبیات به یک چیز ماشینی تبدیل شده است

صمد نعمانی، معلم و ویراستار کتاب ادبیات فارسی، درباره عوامل موثر در اشتیاق دانش‌آموزان به درس ادبیات، اظهار کرد: یکی از نارسایی‌های کار مولفان کتاب درسی یکسان بودن کتاب ادبیات فارسی برای همه رشته‌های درسی متوسطه است. نظام آموزشی رشته‌ها را تغییر داده، اما متاسفانه کتاب درسی ادبیات فارسی برای همه رشته‌ها یکسان است و این یک نقص است. چون دانش‌آموز علوم انسانی می‌بیند درس ادبیاتی را که می‌خواند مشابه رشته‌های ریاضی و تجربی است، برای همین سطح بیان و تدریس در رشته علوم انسانی پایین می‌آید، و وقتی این اتفاق می‌افتد، آزمون، توضیحات و همه چیز مربوط به درس ادبیات فارسی دیگر در سطحی که باید برای دانش‌آموز علوم انسانی باشد، نیست. آن وقت سوالاتی برای دانش‌آموز در این‌باره ایجاد می‌شود که ما معلم‌ها هم در پاسخ دادن به آن‌ها و توجیه کردن‌شان می‌مانیم.

او افزود: اما به‌نظر من اشتیاق به درس ادبیات در مقطع متوسطه دوم بستگی به دبیر هم دارد. اگر دبیر دارای پارامترهایی باشد که بتواند درس را خوب تحویل بدهد، بچه‌ها ذاتا جذب می‌شوند. من این را لمس کرده‌ام که دبیر وقتی کارکشته باشد، کلاسش واقعا قابل استفاده است و بچه‌ها را به ذوق و شوق می‌آورد. اما متاسفانه برخی دبیران خیلی کارکشته نیستند.

نعمانی با بیان این‌که اشتیاق دانش‌آموز به ادبیات چند فاکتور اصلی دارد، گفت: اول عقبه سواد دانش‌آموز است، دوم حجم کتاب و تکراری نبودن مطالب آن است، درحالی که در کتاب‌های ادبیات مطالب تکراری وجود دارد. فاکتور بعدی خود دبیر است؛ دبیر ادبیات باید ذوق ذاتی، احساس قوی و هنر تزریق مطالب ادبی را داشته باشد و در این‌صورت است که دانش‌آموز واقعا لذت می‌برد. در دانشگاه‌های فرهنگیان باید برای انتخاب دبیر ادبیات کسانی انتخاب شوند که واقعا ذوق ادبی داشته باشند و ادبیات را با حال و هوای خوب و همراه با درست‌خوانی شعر و متن داشته‌ باشند. اما متاسفانه در این سال ها همکارانی که دیده‌ام خیلی ذوقی برای ادبیات نداشته‌اند. اشتیاق بچه‌ها برای این درس خوب است، اگر دبیرشان هم در کارش متبحر باشد. 

این معلم در ادامه با اشاره به ضعف ادبی دانش‌آموزان در مقطع متوسطه اول، بیان کرد: برخی از همکاران ما خصوصا در مقطع متوسطه اول، خیلی بچه‌ها را حمایت عاطفی، احساسی و ادبی نمی‌کنند. وقتی دانش‌آموز از دوره اول دبیرستان به دوره دوم می‌آید ما این خلأ را احساس می‌کنیم که این به نظر من فاجعه است. یعنی بچه‌ها در حالی به مقطع متوسطه دوم می‌آیند که از شناخت خوب و درستی از ادبیات برخوردار نیستند و ما در این زمینه با مشکلاتی مواجه می‌شویم.

صمد نعمانی در پایان گفت: نام من به‌عنوان ویراستار در کتاب فارسی دوازدهم آمده است اما هیچ اثری از تغییراتی که انجام داده‌ام نیست.  این تغییرات مربوط به جابه‌جایی سرفصل ادبیات حماسی یا غنایی به جای ادبیات تعلیمی بود که باعث می‌شود کلاس ادبیات برای دانش‌آموز ریاضی یا تجربی که زنگ قبل از ادبیات ممکن است درسی مثل فیزیک را گذرانده باشد، با جذابیت بیشتری همراه شود.  

انتهای پیام