مجوز می‌گوید "کاوش در آکروپل"، رییس می‌گوید "خواناسازی"

، حرف‌ها از صدور مجوز برای کاوش و نظارت بر محوطه‌ی آکروپل شوش، توسط دو باستان‌شناس و یک مرمت‌گر تزئینات آثار تاریخی شروع شد، هر چند یک فارغ‌التحصیل فوق لیسانس باستان‌شناس که مجوزِ سرپرست هیات کاوش به نام او صادر شد، یک دانشجوی فوق لیسانس باستان‌شناسی در مرحله‌ی پایان‌نامه و کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی که مجوز نظارت بر این پروژه را گرفته بودند، اکنون به اواخر کار خواناسازی صفه و کاوش در گورستان هزاره پنجم شوش رسیده‌اند، اما همچنان رییس پژوهشکده باستان‌شناسی معتقد است مجوزِ صادر شده فقط برای خواناسازی صفه‌ است و نه کار بیشتری.

هر چند نخستین مجوز را ۱۶ مهر رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نامه‌ای خطاب به مدیر کل میراث فرهنگی استان خوزستان، صادر کرد و در آن اعلام شد تا «برنامه گمانه‌زنی به منظور خواناسازی و پیگیردی صفّه خشتی آکروپل را به منظور تدقیق خطوط معماری در راستای انجام فعالیت‌های حفاظتی و مرمتی» انجام شود، اما یک هفته بعد از صدور این مجوز، دومین نامه با همین مضمون نیز خطاب به موسوی نوشته شد. رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی -عمرانی- در مجوزی که با نام «اصلاحیه» صادر شده بود، خطاب به موسوی نوشته بود: «اصلاحیه مجوز برنامه خواناسازی سکوی بلند و کاوش روشمند در گورستان هزاره پنجم آکروپل شوش» با همان سرپرست پروژه و همان ناظران.

بیشترین اظهار نظرها و نقدها به دنبال صدور این مجوزها به انتخاب کارشناسانِ اعلام شده برای این پروژه بود، وگرنه بُعد جوان‌گرایی که اقدامی شایسته در کشور محسوب می‌شود. البته از سوی دیگر یکی از نقدهایی که به حضور باستان‌شناسان پیشکسوت در سایت‌های کاوش مطرح می‌شود، ارائه ندادن گزارش کار به پژوهشکده باستان‌شناسی توسط برخی از آن‌ها بعد از گذشتِ سال‌ها، آن‌هم از زمانی است که در سایت‌های تاریخی زیر نظر مدیریت خود کاوش کرده‌اند.

اما کمتر از نیم قرن از آخرین کاوش‌ها در «صُفّه خشتی آکروپل» ‌و «گورستان هزاره پنجم آکروپل» شوش می‌گذرد، مدت زمانی که در ظیِ آن، مجموعه باستانی شوش آسیب زیادی دید.

با این وجود هنوز باستان‌شناسان معتقدند؛ شوش آن اندازه مهم است که برای هر اقدام جدی در آن باید متخصصان را گرد هم آورد و نشستی تخصصی برگزار کرد، هر چند برگزاری چنین نشست‌ها و همایش‌هایی برای بررسی نقاط قوت و ضعفِ موجود در این محوطه، به منظور رسیدن به نتیجه‌ای مشخص، به‌ندرت عملیاتی شده است تا بتوان بر مبنای آن‌ها پژوهش‌ها و طرح‌های حفاظتی در شوش را برنامه‌ریزی کرد.

در این مجوز با اشاره به مادّه ۱۱ قانون حفظ آثار ملّی و در اجرای بند ۳ مادّه قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، مصوب سال ۱۳۶۷ با انجام برنامه گمانه‌زنی به منظور خواناسازی و پیگیردی صفه خشتی آکروپل به منظور تدقیق خطوط معماری در راستای انجام فعالیت‌های حفاظتی و مرمتی شهرستان شوش به سرپرستی ... و با نظارت ... و ... از یک آبان ماه تا ۱۴ آذر موافقت کرد.

حالا می‌توان گفت حدود ۲۰ روز از آغاز کاوش در این محوطه گذشته و آن روزهای میانی خود را از حضورِ این تیم باستان‌شناس سپری می‌کند، اما بعد از انتشار نخستین خبرها از صدور مجوزهای عمرانی؛ حالا اعلام می‌شود که یک کارشناس باستان‌شناسی نیز به عنوان ناظر فنی به پروژه اضافه شده است.

تعریفِ مجوز «خواناسازی و کاوش روشمند در گورستان هزاره پنجم آکروپل شوش» از زبان شیرازی

روح‌الله شیرازی – رییس پژوهشکده باستان‌شناسی - اما در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا همچنان پروژه‌ی در حال انجام را خواناسازی مصطبه می‌داند و نه کاوش.

او تاکید می‌کند: کار در حال انجام، کاوش نیست، خوانا سازی در مصطبه‌ای است که قبلا فرانسوی‌ها در این بخش حفاری و کار کرده‌اند و قصد داشتند تا آن را حفاظت و مرمت کنند، چون وضعیت حفاظتی بدی داشت و آن را آب و باران زده بود.

وی با اشاره به این‌که این پروژه به پیشنهاد پایگاه شوش مطرح شد و در حال حاضر زیر نظر ناظر عالی علمی «عباس مقدم» در حال انجام است، می‌گوید: جایی که اکنون تیم در حال کار است، قبلا کاوش شده است، یک احتمال نیز وجود دارد که از تدفین‌هایی موجود در گذشته هنوز ردی باشد. با این وجود،گمانه‌ی بسیار کوچکی در حال کار است.

او با وجود یادآوری خبرنگار ایسنا که در «مجوز اصلاحیه‌ی رییس پژوهشگاه کاوش در «گورستان هزاره پنجم آکروپل شوش» عنوان شده است، تاکید می‌کند: کار در حال انجام، کاوش در شوش یا کاوشِ آکروپلِ شوش نیست، بلکه فقط خوانا سازی مصطبه و روشن کردن وضعیتِ آن‌جا است.

رییس پژوهشکده باستان‌شناسی ادامه می‌دهد: زمانی که قرار بر کاوش بزرگ و گسترده در شوش باشد، قطعا باید از باستان‌شناسان با تجربه و پیشکسوت که از نظر علمی توانا هستند، استفاده کنیم. اما کار کنونیِ پایگاه، در حد خوانا سازی با هدف حفاظت است که قبل از آن می‌خواهند یک شناخت از محوطه داشته باشند.

شیرازی با بیان این‌که اگر قرار بر انجام برنامه‌ای جامع باشد باید معیارهای ان نیز مدنظر قرار گیرد، اظهار می‌کند: در حال حاضر کارِ کاوشی بزرگ در برنامه نداریم و حتی پروژه‌ی در حال انجام، یک برنامه‌ی ادامه‌دار نیست، بلکه یک برنامه مقطعی است.

انتهای پیام