فصل جدید حرکت بسیج در جنگ تحمیلی

،‌ پنجم آذر ماه در تقویم ملی کشورمان «روز بسیج مستضعفین» نام گرفته است. اینکه چگونه این سازمان مردم نهاد توانست در جنگ تحمیلی ایفای نقش کند همواره جای صحبت دارد. در این نوشتار «مرتضی قاضی» با اشاره به فصل جدید حرکت بسیج در دوران هشت سال دفاع مقدس بیان می‌کند:

پیروزی انقلاب اسلامی زمینه‌ساز تشکیل نهادهایی در ساختار حکومت اسلامی شد که مانند آن در تاریخ، کم‌نظیر و در برخی موارد بی‌نظیر است؛ نهادهایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته‌های انقلاب اسلامی، بنیاد مسکن، جهاد سازندگی و بسیج مستضعفین. هدف امام خمینی(ره) از ابداع این نهادها این بود که فارغ از سیستم بوروکراسی اداری باقیمانده از رژیم شاه، گره‌های کشور را به‌سرعت باز و اهداف انقلاب و وعده‌هایی که به مردم داده شده بود مانند عدالت، آبادانی، پیشرفت و نظایر آن را در کوتاه‌ترین زمان محقق کند.

برخی از این نهادها در طول زمان تغییر ماهیت دادند. اما شاید بتوان گفت فراگیرترین و مهم‌ترین ابتکار امام، بسیج میلیونی توده‌های مردم برای پیشبرد حرکت انقلاب اسلامی بود.بسیاری گمان می‌کنند که جنگ با عراق ۳۱ شهریور ۵۹ آغاز شد؛ ولی این تصور اشتباه است. از ابتدای سال ۵۹ و حتی سال ۵۸ هر چند روز یک بار از درگیری بین نیروهای مرزی و عراقی خبری می‌آمد. بعضی وقت‌ها که عراقی‌ها جسور می‌شدند و با هواپیما به روستاهای ایران تجاوز می‌کردند، مردم داوطلبانه بسیج شده و  لب مرز می‌رفتند تا جلوی تجاوز عراقی‌ها را بگیرند.  

اواسط شهریور ۱۳۵۹ تجاوزات عراق بیشتر شد و ۳۱ شهریور عراق به طور رسمی جنگ را شروع کرد. هواپیماهایش را بلند کرده و مناطق حساس کشور را بمباران کرد. این، شروع فصل جدید فعالیت‌های بسیج بود. دیگر، مسئله‌ی اول کشور جنگ بود. بعضی‌ها فکر می‌کردند این تجاوز هم چند روزی طول می‌کشد و تمام می‌شود.

برخی جنگ را جدی نمی‌گرفتند. ولی وقتی خبر رسید که خرمشهر سقوط کرده تازه از خواب بیدار شدند. خیلی‌ها همان زمان جمع شدند و به سمت جنوب به راه افتادند؛ امّا دیگر دیر شده بود، زیرا راه خرمشهر بسته بود. امام ۲۹ مهر ۱۳۵۹ به مردم آماده‌باش کامل نظامی داد.  سازمان بسیج مستضعفین هم به همه مراکز خودش آماده‌باش داد.

جوان و پیر، زن و مرد همه برای ثبت نام در بسیج آمدند. ولی فرستادن این همه نیروی آموزش‌ندیده خطرش بسی بیش‌تر بود؛ تنها آمار شهید و مجروح را بیش‌تر می‌کرد. باید برای آموزش نیروهای بسیجی فکری می‌شد. بهترین گروهی که می‌توانست آموزش نیروهای بسیجی را برعهده بگیرد، سپاه پاسداران بود. سپاه خودش یک واحد بسیج مستضعفین داشت، ولی این واحد از ستاد بسیج ملی مستقل بود و همین مسئله، در کار مشکل ایجاد می‌کرد.

۱۲ آبان ۱۳۵۹ مجلس شورای اسلامی رسیدگی به طرح ادغام بسیج مستضعفین و سپاه پاسداران را آغاز کرد. یک ماه بعد مجلس این طرح را تصویب کرد و بسیج مستضعفین یکی از واحدهای سپاه شد. از این به بعد وظیفه آموزش نظامی و عقیدتی سیاسی نیروهای بسیج با سپاه پاسداران بود و این نقطه آغازی برای حضور بسیج در مهم‌ترین عرصه و میدان آزمایش بود. نهالی که امام(ره) پنجم آذر ماه ۱۳۵۸، یک سال پیش از شروع جنگ تحمیلی غرس کرده بود، در طول هشت سال دفاع مقدس هر روز تنومندتر و آبدیده‌تر شد و شجره طیبه‌ای برای مردم و کشور شد.

انتهای پیام