دیدگاه اهل سنت درباره قدر بودن شب بیست‌و هفتم ماه رمضان

، بر اساس آیات قرآن، لیلة القدر در ماه رمضان است و هیچ جای شک و تردیدی در این رابطه نیست. خداوند در آیه ۱۸۵ سوره بقره می‌فرماید: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ... ُ. ، ماه رمضان است ماهی که قرآن در آن فرو فرستاده شد….» همچنین در آیه سوم سوره دخان خداوند می‌فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیلَةٍ مُبَارَکَةٍ ۚ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ، که ما آن را در شبی مبارک (شب قدر) فرستادیم، که ما بیم کننده‌ایم (و خلق را از عذاب قیامت آگاه کنیم و بترسانیم.) همچنین در آیه اول سوره قدر نیز خداوند می‌گوید: «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ؛ ما [قرآن را] در شب قدر نازل کردیم.

از مجموع این آیات استفاده می‌شود که لیله مبارکه همان شب قدر است و شب قدر در ماه مبارک رمضان است. ولی در اینکه شب قدر کدام شب از شب‌های ماه مبارک رمضان است میان اندیشمندان اسلامی، به ویژه در زمینه مذاهب مختلف اختلاف نظرهایی وجود دارد و در این زمینه تفسیرهای زیادی شده، از جمله شب نوزدهم، شب بیست ویکم، شب بیست وسوم، شب بیست وهفتم و شب بیست‌ونهم.

راجع به مشخص نبودن شب قدر گفته می‌شود علت آن این است که مردم به همه شب‌های ماه رمضان و عبادات و توبه و دعا و… اهمیت بدهند و در هیچ شبی از شب‌های آن کاهلی نکنند و با معصیت و گناه نسبت به شب قدر بی‌احترامی نکنند. از این جهت خداوند شب قدر را پنهان کرده است همان‌گونه که رضای خود را در میان طاعات پنهان کرده است تا مردم به همه طاعات روی آورند و غضبش را در میان معاصی پنهان کرده تا از همه آنها بپرهیزند، دوستانش را در میان مردم مخفی کرده تا مردم همه را احترام کنند و به احدی بی‌حرمتی روا ندارند و به کسی با دید بد ننگرند و حقیر نشمارند، اجابت را در میان دعاها پنهان کرده است تا به همه دعاها روی آورند، اسم اعظم را در میان اسمائش مخفی ساخته تا همه را بزرگ دارند و نیز وقت مرگ را مخفی ساخته تا انسان‌ها در همه حال آماده باشند.

بر این اساس شب قدر نیز از جمله اموری است که بخاطر عظمت و احترامش خدا آن را پنهان داشته و در قرآن آن را مشخص نکرده است. احادیثی که از اهل بیت (ع) نقل شده بیشتر بر شب بیست‌وسوم و در مرحله بعدی بر شب‌های بیست‌ویکم و نوزدهم تأکید دارند، در حالی که بسیاری از اهل سنت، شب بیست‌وهفتم را شب قدر دانسته و روایاتی را در این مورد نقل می‌کنند، از جمله این روایت: «قال اُبی فی لیلة القدر و الله إِنّی لأعلمها و أکثر علمی هی اللیلة التی أمرنا رسول الله (ص) بقیامها هی لیلة سبع و عشرین» ابی بن کعب در مورد شب قدر گفت: به خدا قسم من شب قدر را می‌دانم و دانشم در این مورد، فراوان است. شب قدر آن شبی است که رسول خدا (ص) ما را به شب زنده‌داری در آن امر کرد و آن شب، شب بیست‌وهفتم است.

در ماه مبارک رمضان برای هر روز یک دعایی وارد شده است در دعای روز بیست و هفتم بر اهمیت درک شب قدر تاکید شده است و بر اساس تفسیر آیت الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیلَةِ القَدْرِ» می‌گوید: در این بخش از دعا می‌خوانیم، ای خدا، برتری فضیلت شب قدر را روزی‌ام کن. از این دعا برخی احتمال می‌دهند که شب بیست و هفتم ماه رمضان، شب قدر است. در روایات، راجع به شب قدر اختلافاتی وجود دارد. شیعه اعتقاد دارد که به احتمال قوی شب بیست و سوم، شب قدر است و برادران اهل تسنن به بیست و هفتم اعتقاد دارند و این شب را احیا نگه می‌دارند و اعمال شب قدر را به جا می‌آورند. شیعه هم البته شب بیست و هفتم احیا دارد؛ اما تنها در اول شب.

این استاد اخلاق با بیان اینکه برخی قائل به شب قدر بودن شب نیمه شعبان هستند، ادامه می‌دهد: اندازه‌گیری برنامه‌های ما اعم از سلامتی، عمر طولانی، رفاه، بلا، گرفتاری و هر پیشامدی در شب قدر اتفاق می‌افتد. شبی که مورد اختلاف است و حتی برخی، عید فطر را برای آن قائلند. برخی اولیا، تمام سال را احیا می‌گرفتند تا آن شب قدر که معلوم نیست چه وقت است را درک کنند.

آخوند فرهمند - مدرس علوم دینی اهل سنت - با اشاره به این مطلب که چرا اهل سنت از بین شب‌های قدر به شب ۲۷ ماه مبارک رمضان اهتمام بیشتری می‌ورزند و چه برنامه‌هایی در این شب دارند؟ گفت: بر اساس حدیثی که از حضرت رسول(ص) نقل شده و وارد شده که ایشان دهه آخر ماه مبارک رمضان را خارج از بستر به سر می‌بردند و تمام شب‌ها را احیا می‌گرفتند ما نیز بر همین اساس از شب نوزدهم تا شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان مراسم احیای شب‌های قدر را برگزار می‌کنیم. که در بین این شب‌ها نسبت به شب نوزدهم، شب بیستم و یکم، شب بیست و سوم و شب بیست و هفتم اهتمام بیشتری داریم.

وی خاطرنشان کرد: در سه شب اول قدر نمازهایی که در این سه شب وارد شده است را می‌خوانیم و دعاهایی که در این شب‌ها وارد شده است را به صورت دسته جمعی در  مساجد به جا می‌آوریم. همچنین ختم قرآن که یکی از اعمال این ماه است توسط اهل سنت در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان انجام می‌شود و قرآن را در این شب به صورت دسته جمعی که از روز اول ماه مبارک آغاز کرده‌اند را ختم می‌کنند. در شب بیست و هفتم نماز شب قدر را به صورت جماعت برگزار می‌کنیم و دسته جمعی نماز تراویل را می‌خوانیم. در مسجد برادران و خواهران اهل سنت غذا می‌پزند و پس از اینکه نمازها و دعاها را خواندند در همان مسجد سحری خود را می‌خورند، نماز صبح را خوانده و به منزل می‌روند. تلاوت قرآن و برپایی نماز جماعت از اعمالی است که در شب بیست و هفتم به صورت ویژه به آن می‌پردازیم. در مجموع در نیمه سوم ماه مبارک رمضان اعتکاف در روزهای بیست و پنجم تا بیست و هفتم برگزار می‌شود و کمک به ایتام و نیازمندان از جمله برنامه‌هایی است که در این شب به آن می‌پردازیم.

انتهای پیام