جزئیاتی از مرمت فیلم ماندگار حاتمی‌کیا پس از ۳۰ سال

از چند سال قبل و طی یک برنامه‌ریزی بلند مدت، اصلاح و مرمت آثار شاخص سینمای ایران با دو فیلم «اون‌شب که بارون اومد» و «گاو» آغاز شد و با فیلم‌هایی مثل «باد صبا»، «برای آزادی»، «خانه خدا» و «ناخدا خورشید» ادامه یافت که با نمایش این آثار در چند جشن و جشنواره‌های داخلی و خارجی مورد توجه و استقبال بینندگان و علاقه مندان سینما قرار گرفتند.

فیلمخانه ملی ایران با مدیریت لادن طاهری روند بازسازی و مرمت تعداد دیگری از فیلم‌های مهم تاریخ سینمای ایران را همچنان ادامه می‌دهد و همزمان و به مناسبت چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، گزیده‌ای از محصولات چهل سال سینمای ایران از بین تولیدات سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۷ انتخاب و اسکن، تصحیح رنگ و اصلاح صدا شده و با موفقیت در موزه سینمای ایران به نمایش درآمدند.

اکنون نیز همزمان با برگزاری سی‌وهفتمین جشنواره جهانی فجر، فیلمخانه ملی ایران نسخه اصلاح و مرمت شده تصویر و صدای فیلم‌های ماندگاری از دهه شصت سینمای ایران را که مورد توجه منتقدان و مخاطبان سینما قرار داشته‌اند آماده و در بخش «فیلم‌های کلاسیک مرمت شده» به نمایش درمی‌آورد.

جشنواره با نمایش فیلم «دیده‌بان» به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا محصول ۱۳۶۷ افتتاح خواهد شد و فیلم‌های «جاده‌های سرد» (مسعود جعفری جوزانی)، «پرده آخر» (واروژ کریم مسیحی) و «طلسم» (داریوش فرهنگ) – با همکاری بنیاد سینمایی فارابی - و همچنین دونده (امیر نادری) که پیش‌تر توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تصحیح رنگ خوبی شده بود اما جهت دستیابی به کیفیتی بهتر یک مرحله دیگر توسط فیلمخانه ملی ایران اصلاح و مرمت شده است، دیگر آثار ایرانی بخش «نمایش فیلم‌های کلاسیک مرمت شده» این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر هستند.

«دیده‌بان» نخستین فیلم دفاع مقدس است که در جشنواره‌های بین‌المللی حضور یافته و مورد توجه نیز قرارگرفته است. همچنین این فیلم با حضور در هفتمین جشنواره فیلم فجر توانست نظر مثبت منتقدان و سینماگران را به خود جلب و جایزه ویژه هیأت داوران برای بهترین کارگردانی و سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوم (بخش مسابقه فیلم‌های اول و دوم) را کسب کند.

لادن طاهری درباره این فیلم می‌گوید: یقیناً مهم‌ترین اقدام پیش از انجام عملیات مرمت دیجیتال یک فیلم، انتخاب یک نسخۀ مناسب جهت اسکن و دریافت بیشترین و بهترین اطلاعات تصویری است. در این مرحله معمولاً باید جستجو، بررسی و ارزیابی دقیق و پُر حوصله‌ای صورت گیرد تا بهترین نسخه آنالوگ موجود از هر فیلم انتخاب شود که خوشبختانه در خصوص «دیده‌بان» عملیات اصلاح و مرمت بر روی نسخه نگاتیو با کیفیت انجام شد.

او اضافه می‌کند: عملیات اصلاح و مرمت این فیلم به دلیل فضای خاک آلود و دود و غبار موجود در بیشتر نماها با حساسیت بیشتری انجام شده و در مرحله اصلاح رنگ فیلم هم، زمان زیادی برای یکدست شدن رنگ تصاویر صرف شده است و به دلیل وسعت آسمان در بیشتر نماها، یک دست شدن تصاویر با کار زیاد و دشوار روی این دست از نماها حاصل شده است.

مدیر فیلمخانه ملی ایران و سرپرست موزه سینما خاطرنشان می‌کند: از دیگر نکات فنی مراعات شده در جریان اصلاح و مرمت این فیلم، تلاش متخصصان مرمت صدا در فیلمخانه ملی ایران، برای ترمیم هر چه بهتر صدای این فیلم است. به دلیل اینکه امروزه در سالن‌های سینما کیفیت پخش صدای فیلم‌ها به شیوه دیجیتال انجام می‌شود و در نتیجه صدای فیلم‌ها بسیار شفاف‌تر بوده و همراه با جزئیات بیشتری نسبت به صدای اپتیک دستگاه‌های نمایش آنالوگ شنیده می‌شود. حفظ جزئیاتی که در دوران صدای اپتیک شاید اهمیت چندانی نداشت (چون یا شنیده نمی‌شد و یا اینکه چندان شفاف و واضح نبود) امروزه در نسخه‌های ترمیم شده اهمیت بسیار پیدا کرده‌اند و مسئول بازسازی صدا باید تمامی این جزئیات را، البته با رعایت سلیقه‌ی شنوایی آن دوران (دورانی که فیلم در آن ساخته شده)، اصلاح کند. به همین منظور برای بازسازی و اصلاح صدای فیلم دیده‌بان فقط به کار روی صدای اپتیک فیلم اکتفا نشده و با جمع آوری نسخه ۵/۱۷ صدای این فیلم، کار اصلی و دقیق روی این نسخه انجام شده است تا صدای فیلم هم در کنار تصویر آن واجد کیفیت قابل قبول و ممتازی باشد.

به مناسبت برگزاری سی و هفتمین جشنواره جهانی فجر صحنه‌هایی از نسخه مرمت شده فیلم «دیده‌بان» از سوی فیلمخانه ملی ایران برای اولین بار اختصاصا در اختیار ایسنا قرار گرفته است که به پیوست خبر قابل مشاهده است.

«دیده‌بان» امشب ۲۸ فروردین ماه ساعت ۱۹ در سینما فلسطین با حضور ابراهیم حاتمی‌کیا به نمایش درمی‌آید.