۹۶ سال قبل در شمال میدان «بریانک» در ضلع شرقی خیابان «اعتماد» امروزی، کارخانهی «جوراببافی» را افتتاح کردند. تا قبل از این اقدامِ صنعتی، جورابها که بیشتر در قالب پاپوش بودند در خانهها و با جنس و فرمهای مختلف دوخته میشدند، حتی اسناد میگویند در ایران قدیم چیزی به اسم جوراب وجود نداشت.
، بانوان چاقچور میپوشیدند - چیزی شبیه به جوراب شلواری امروزی - و مردها نیز «مچ پیچ»! تا زمانیکه ناصرالدین شاه به فرنگ رفت، جورابهای آنجا را دید و چند نمونه به کشور آورد. اما این پایان ماجرا نبود، سرانجام کارخانه جوراببافی ۱۳۰۱ در پهلوی اول ساخته شد.
نصرالله حدادی، تهرانشناس اما ساخت این کارخانه را به یک دلیل متفاوت و جالب مربوط میداند. «اشرف پهلوی با دختری دوست بود که پدرش از فرنگ مقدار زیادی جوراب آورده بود. چون میانه آنها شکرآب و دعوایشان شده بود او به همه بچههای کلاس یکی یک جفت جوراب هدیه داد به جز اشرف. اشرف هم که ناراحت شده بود ماجرا را برای پدرش، رضاخان تعریف کرد. خلاصه دلخوری اشرف به بیکار شدن پدر آن دختر از دربار پهلوی و ساخت کارخانه جوراببافی به همین بنای موزه هفتچنار فعلی ختم شد.»
دودکش کوره کارخانه سابق، شبیه دودکش کورههای آجرپزی اطراف تهران میدانند، با این تفاوت که از آجری مرغوب ساخته شده و ارتفاع کمتری دارد. دهانه دودکش هم با تزیینات آجرچینی زیباتر شده و لبه دودکش یک ردیف شیشهکاری هم دیده میشود. با استفاده از حرارت این کوره، برق تولید میشده و مازاد انرژی برق تولید شده هم با سیمهایی به خانهها توزیع میشد، برق هم به واسطه فعالیت این کارخانه به محله آمد و خانهها را روشن کرد.
اما از اسناد باقی مانده متعلق به این کارخانه از دورههای گذشته، عکس از کارگرانی است که نخستین کلاه دوره پهلوی را بر سر دارند.
این کارخانه که آلمانیها آن را ساختند، ۱۵ آذر ۱۳۷۸، در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و بعد از مرمت، به موزه حیات وحش و تاریخ طبیعت تبدیل شد.
این ساختمان قدیمی امروز یکی از مفاخر معماری به یادگار مانده از اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است، شهرداری منطقه ۱۰ تهران، بعد از آسیبهایی که به بنا وارد شده بود، آن را در خرداد سال ۱۳۷۶، به عنوان «موزه آثار طبیعی و حیاتوحش هفتچنار» تهران افتتاح کرد و حالا این موزه در زمینی به مساحت هفت هزار و ۶۹۳ متر مربع در دو سالن، با نمایش حشرات، انواع نرمتنان، اسفنجها، مرجانهاف نمونههای پستانداران آفریقایی، پرندگان ایران، دیورامای رشته کوههای البرز، زاگرس، آکواریوم، کارگاه تاکسیدرمی تشکیل شده است.
انتخاب نام «هفتچنار» برای حضور هفت درخت چنار کهنسال روی این محله و در نهایت سر در موزهای است که جای جورابها را گرفت، انجام شد.
حتی برخی این موزه را «آمازون در مرکز شهر» معرفی میکنند، بنایی با دو ستون آجری با طاقی قوسدار و آجرچین و چراغهایی که سردر زیبای این بنا را تشکیل دادهاند. دورتادور موزه هم با دیوار آجری و نردههای طرحدار پوشانده شده است.
در موزه حیات وحش هفتچنار، بیش از ۳۰۰گونه جانوری زنده در انواع پرندگان و ماهی نگهداری میشود. تاکسیدرمی در انواع خزنده، حشرات، پرندگان، ماهیها و دوزیستان هم وجود دارد.
خیابان قزوین، بلوار بریانک، خیابان «شهید دعوتی» هر روز هفته به جز شنبه از ساعت ۸ تا ۱۸ امکان بازدید از این موزه با ورودی چهار هزار تومان امکان پذیر است.
انتهای پیام
ثبت نظر