بیهقی برجسته بود که تاریخش برجسته شد

، ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی زاده 370 ه.ش - 385 ه.ق - 995 میلادی در روستای حارث‌آباد بیهق در نزدیکی سبزوار، و درگذشته 456 ه.ش -  470 ه.ق – 1077 میلادی، در غزنین، مورخ و نویسنده معروف ایرانی در دربار غزنوی است.

بیهقی در زمان فرمانروایی غزنویان نویسنده و صاحب دیوان رسالت بود که به دلیل نگارش کتاب مشهور «تاریخ بیهقی» و تاثیر فراوان آن بر ادبیات فارسی، سرشناس شد و «پدر نثر فارسی» لقب گرفت.

ششم مردادماه به عنوان بزرگداشت ابوالفضل بیهقی نام‌گذاری شده است. 

دکتر محمدرضا یوسفی با اشاره به جایگاه والای بیهقی در ادبیات فارسی اظهار کرد: بیهقی را صرفا نباید یک مورخ در نظر گرفت، زیرا در این صورت ذهن به سمت واقع‌نگارانی که در دولت تیموری هم بودند سوق پیدا می‌کند؛ بیهقی جامعه‌شناس، مردم‌شناس و داستان‌پرداز است که این ابعاد باید در زندگی او درنظر گرفته شود.

او درباره داستان‌پردازی ماهرانه بیهقی گفت: شیوه داستان‌پردازی بیهقی شیوه‌ای ایرانی بوده، همان شیوه‌ای که فردوسی آن را به کار می‌گرفت و سعی می‌کرد مخاطب را با قهرمان داستان پیوند زده و همراه کند، با  موفقیت قهرمان مخاطب را شاد کرده و با مرگ او مخاطب را غمگین کند و سپس به پند و اندرز بپردازد.

عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم ادامه داد: نمونه‌ معروف این مسئله داستان «حسنک وزیر» است که با وجود این‌که حسنک شخصیت آن‌چنان مثبتی نداشته و وزیر کاردانی هم نبوده اما بیهقی طوری حسنک را معرفی می‌کند که وقتی حسنک را به دار می‌کشند مخاطبان و خوانندگان ناراحت می‌شوند که در مقاله «سرنوشت ممتاز حسنک» از دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن نیز به این مسئله اشاره شده است.

یوسفی بیان کرد: هنر مردم‌شناسی بیهقی هنری والا و قابل توجه بوده که در این خصوص می‌توان به انصاف او اشاره کرد که اگر تمام خصوصیات وی را در یک کفه ترازو و انصافش را در کفه‌ای دیگر قرار دهیم، کفه انصاف آن سنگین‌تر است.

او افزود: با وجود این‌که «تاریخ بیهقی» حدود 30 سال بعد از وقایع دربار غزنوی نگاشته شد و ذکر جزئیات و کوچترین مسائل در وقایع شک خیلی از مخاطبان کتاب را در صحت و سقم نگاشته‌ها برانگیخت، اما در هر بخش بیهقی با ذکر دلیل این شک را برطرف می‌کرد و اگر جایی بحث حیثیت و آبروی کسی مطرح می‌شد با احتیاط بسیار به حفظ آبرو اهمیت می‌داد.

یوسفی تصریح کرد: می‌توان نتیجه گرفت ویژگی‌ها و خصوصیات بیهقی بود که سبب برجستگی «تاریخ بیهقی» و شهرت فراوان وی شد.

انتهای پیام