«خرچنگ‌ها» چطور پرفروش شد؟

به نقل از نیویورک تایمز، انتشارات «پوتنام» در تابستان سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت نخستین رمان یک زیست‌شناس حیات‌وحش بازنشسته به نام «‌دلیا اوئنز» را منتشر کند. ‌به سختی می‌شد پیش‌بینی کرد این کتاب که یک عنوان غیرمعمول برای آن درنظر گرفته شده بود و تقریبا هیچ ژانری را نمی‌توان برایش درنظر گرفت، به یک کتاب پرفروش تبدیل شود، بنابراین ناشر تنها  ۲۸هزار نسخه از این کتاب را به چاپ رساند؛ درصورتی‌که این مقدار واقعا کافی نبود.

یک سال و نیم بعد، بیش از چهار و نیم میلیون نسخه از رمان «‌جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند» به عنوان یک اثر جذاب که راوی داستان دختری تنها در مرداب‌های کالیفرنیای شمالی است، فروخته شد. این یک اتفاق بزرگ برای هر نویسنده کتاب‌اولی محسوب می‌شود، مخصوصا برای دانشمند ۷۰ساله‌ای که آثار پیشینش خاطرات دهه‌ها سفرش به کویر و صحراهای «بوتسوانا» و «زامبیا» را دربر می‌گرفت، این رویداد بزرگ‌تر هم جلوه می‌کرد.

همچنان که به روزهای پایانی سال ۲۰۱۹ نزدیک می‌شویم، بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی «‌ان پی دی بوک اسکن، «‌اوئنز» موفق شده در سال جاری بیش از هر کتاب بزرگسال دیگری، چه در بخش داستانی و چه در بخش غیرداستانی نسخه‌های بیشتری از رمان اول خود را به فروش برساند؛ ‌این یعنی تعداد نسخه‌های به فروش‌رفته «جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند» از مجموع فروش آثار جدید نویسندگان نامداری همچون «‌جان گریشام»، «مارگارت اتوود»‌ و «استفن کینگ» هم بیشتر بوده است.

انتشارات «پوتنام»‌ برای پاسخ به تقاضای بالای مخاطبان برای رمان «جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند» حدود ۴۰ بار اقدام به تجدید چاپ این اثر کرده است. حق انتشار این کتاب نیز به ۴۱ کشور مختلف فروخته شده است.

کارشناسان صنعت نشر هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده‌اند که چطور این رمان توانسته قدرت خود را در جدول پرفروش‌ها حفظ کند، خصوصا در مقطعی که فروش کلی آثار داستانی با کاهش روبه‌رو می‌شود و اغلب رمان‌های پرفروش پس از چند هفته حضور در فهرست پرفروش‌ها با کاهش فروش مواجه می‌شوند.

در چند سال گذشته، آمار فروش آثار داستانی بزرگسالان با کاهش قابل توجهی روبه‌رو بوده و این آمار در سال ۲۰۱۹ نیز ادامه داشته است. ناشران و موسسه‌های مربوط به نشر کتاب همواره شکایت می‌کنند که سال به سال برجسته شدن یک کتاب حتی برای نویسندگان مطرح به مسئله‌ای بغرنج‌تر تبدیل می‌شود.

با این حال به نظر می‌رسد رمان «جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند»‌ از این قاعده مستثنا بوده است. این رمان پس از سپری کردن یک مدت کوتاه، باز هم در جدیدترین فهرست از آثار داستانی پرفروش «نیویورک‌تایمز»، فهرستی که در حال حاضر برای شصت و هفتمین هفته متوالی در آن حضور دارد،‌ به جایگاه اول بازگشته است. این سی‌امین هفته‌ای است که این رمان در صدر فهرست قرار می‌گیرد.

رئیس «‌کادکس گروپ»‌ - موسسه‌ای که نظارت بر صنعت نشر را برعهده دارد - می‌گوید: «این کتاب قانون جدیدی از جاذبه را معرفی کرد. این کتاب خلق شده تا جایگاه خود را در ثابت‌قدم‌ترین روش ممکن در فهرست پرفروش‌ها حفظ کند.»‌

«‌اوئنز»‌ پاییز امسال پنجاهمین تور کتاب خود را برگزار کرد. این نویسنده در مجموع در جورجیا، ‌اوکلاهما، کانزاس،‌ آلاباما، فلوریدا و نیویوک تور امضای کتاب خود را برگزار کرد.

همچون صنعت فیلم‌سازی در صنعت نشر و کتاب نیز شمار معدودی از نویسندگان بر فهرست پرفروش‌ها سلطه دارند و موفق شدن کتاب‌هایی از نویسندگان نه‌چندان شناخته‌شده به مسئله‌ای بسیار نادر تبدیل شده است. اما برای این‌که رمان «جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند»‌ بتواند به یک اثر پرفروش از نویسنده‌ای ناشناس تبدیل شود شاید بتوان چند دلیل را مطرح کرد. نخست این‌که‌ به‌نظر می‌رسد داستان این رمان برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان جذابیت داشته باشد. این کتاب همچنین از سوی کتاب‌فروشی‌های مستقلی که به صورت گسترده آن را پیشنهاد می‌کردند گرفته تا «ریس ویترسپون» هنرپیشه و تهیه‌کننده آمریکایی که برای ساخت فیلمی با اقتباس از این اثر ابراز تمایل کرده بود، توجه بسیاری دریافت کرد. اما حتی به نظر می‌رسد این دلایل نیز برای حفظ چنین رکورد قدرتمندانه‌ای کافی نباشند.

ژانویه گذشته، یعنی شش ماه پس از انتشار «‌جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند»، این رمان به صدر فهرست پرفروش‌های داستانی نشریه نیویورک‌تایمز راه‌ یافت و در همان زمان رتبه اول پرفروش‌ترین و بیشترین اثر مطالعه‌شده آمازون را نیز به خود اختصاص داد و تا ۱۶ هفته به سلطه خود ادامه داد. این طولانی‌ترین مدت زمانی است که یک اثر تاکنون توانسته در صدر هر دو فهرست هفتگی آمازون باقی بماند. در ماه فوریه حدود یک میلیون نسخه از این کتاب به فروش رفت و تا دو ماه بعد این رقم به دو میلیون رسید.

رئیس بخش فروش انتشارات «پنگوئن رندوم هواس» که بر استراتژی‌ پرفروش شدن کتاب‌هایی همچون «رمز داوینچی»، «دختری در قطار» و «‌دختر رفته»‌ نظارت داشته است درباره میزان فروش «‌جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند» بیان می‌کند: «من در ۳۰ سال گذشته به چنین چیزی برنخورده بودم.»‌

دیکشنری «‌مریِم وبستر» نیز کلمه «‌crawdad» (خرچنگ) را به ۱۰ کلمه برتر سال ۲۰۱۹ خود اضافه کرد.

با این حال به نظر نمی‌رسد هیچ‌کس به اندازه خود «اوئنز» از موفقیت چشمگیر این رمان غافلگیر شده باشد.

«‌اوئنز» در این باره بیان کرده بود: «واقعا فکر نمی‌کردم روزی بتوانم یک رمان بنویسم.»‌

«دلیا اوئنز» حدود یک دهه پیش زمانی روند نوشتن این رمان را آغاز کرد که ایده داستان دختری که در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی  از سمت خانواده‌اش طرد شده بود و تنها در مرداب‌های کالیفرنیای شمالی زندگی می‌کرد و  بعدها به قتل مردی جوان متهم شد، به ذهنش رسید.

با این‌که داستان این رمان ساختگی است اما «اوئنز» می‌گوید برای خلق این اثر از تجربیات خود در زندگی در حیات‌وحش زمانی که از جامعه جدا شده بود، استفاده کرده است.

«‌اوئنز» بیشتر سال‌های زندگی خود را دور از مردم زندگی کرده و  تا جایی که امکانش برایش فراهم بوده به حیوانات وحشی نزدیک شده است.  این نویسنده که در ایالت «‌جورجیا»‌ بزرگ شده بیشتر اوقات فراغت خود را در جنگل‌ها گذرانده است. او  در رشته «جانورشناسی» در دانشگاه جورجیا تحصیل کرد و سپس دکترای خود را در رشته «رفتارشناسی حیوانات» ‌از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرد.

او و همسرش در سال ۱۹۷۴ مطالعه حیات‌وحش آفریقا را آغاز کردند. آن‌ها یک کمپ تحقیقاتی در بیابان کالاهاری واقع در «بوتسوانا»‌ تاسیس کردند و به بررسی رفتار شیرها و کفتارها،‌ الگوهای مهاجرتی و رفتارهای اجتماعی پرداختند.

کمی بعد «‌اوئنز» و همسرش به دلیل فعالیت‌های‌شان در «زامیبا» از قبیل فراهم‌کردن امکانات مراقبت‌های بهداشتی و تحصیلی در روستاها به چهره‌های شناخته‌شده‌ای تبدیل شدند.

«فریاد کالاهاری»‌، «چشم فیل»‌ و «راز ساوانا»‌ شرح‌حال‌هایی هستند که پیش‌تر توسط «اوئنز» روانه بازار شده بودند.

انتهای پیام