" آیین آواز "میزبان بهار برای موسیقی اصیل ایرانی

به گزارش خبرنگار سرویس موسیقی خبرگزاری برنا، سی و دومین نشست تخصصی آموزشی "آیین آواز" به مانند جلسات فروردین ماه سال‌های گذشته قرار بود با اجرای بهاریه و قطعاتی شاد متناسب با حال و هوای ابتدای سال همراه باشد. از قضا از مدت‌ها قبل برگزارکنندگان "آیین آواز" در کانون موسیقی ارسباران با ملاآقایی برای اجرای موسیقی لری صحبت کرده بودند اما رخداد غم‌انگیز سیل در این خطه از کشورمان و البته در نقاطی دیگر، باعث شد تا این خواننده و هنرمندان همراهش یعنی «گروه موسیقی ملی صبا» حال و هوای قطعات اجرایی را به مناسبت وقوع این رخداد و فرو رفتن بخشی از هم‌وطنان به ماتم از دست دادن عزیزانشان، تغییر دهند.

به این ترتیب اجرای محمد ملاآقایی در دو بخش شکل خواهد گرفت: بخش محلی شامل قطعات محلی لری و بخش سنتی شامل اجرای آوازی در افشاری. هنرمندان همراه این خواننده عبارتند از مختار فلاحی (نوازنده سازهای کمانچه و ویولون و سرپرست گروه)، امیر بیات (نی)، آرین امیری (سنتور) و فرهاد الماسی (تمبک).

در نشست این ماه، سجاد شوشتری خوانندۀ جوان نیز به عنوان یکی از شاگردان برتر کلاس استادش محمد ملاآقایی آواز خواهد خواند. این برنامه در «افشاری» اجرا می‌شود و محسن ایروان‌فر با ساز نی، کامران آریان‌فر (تار) و مجتبی جعفری (تمبک) هنرمندان گروه همراه خواننده خواهند بود. سجاد شوشتری از نوجوانی به آواز ایرانی علاقه‌مند شد  تا اینکه از سال 1380 آموزش آواز را نزد استادان محمد ملاآقایی و مظفر شفیعی آغاز کرد. از سال 1390 نیز به فراگیری مکتب آوازی اصفهان نزد علی مؤمنیان روی آورد.

اجرای چند کنسرت از سال‌های 1384 تا امروز به همراه انتشار آلبوم هنوز عاشقم در سال 1396 از جمله فعالیت‌های شوشتری در فضای موسیقی ملی بوده است. وی همچنین به عنوان نفر دوم اولین دوره شب آواز ایرانی برگزیده شد.

در سی و دومین نشست "آیین آواز" همچنین از محمدباقر جعفری آوازخوان 85 ساله (از شاگردان اسماعیل مهرتاش، استاد مبرز موسیقی آوازی) تجلیل می‌شود. این آوازخوان قدیمی همچنین قطعه آوازی را در دستگاه سه‌گاه خواهد خواند و در پایان اجرایش نیز تصنیف قدیمی و مشهور زهره ساخته‌ استاد زنده‌یاد مجید وفادار و از یادگارهای زنده‌یاد داریوش رفیعی را بازخوانی می‌کند.

ایرج طیبی با ساز ویولون، حمید نادریان (سنتور) و منصور باقری (تمبک) هنرمندان همراه جعفری خواهند بود.

محمدباقر جعفری متولد 1312 فراهان اراک در خانواده‌ای هنردوست و آشنا با هنر ردیف آوازی را در کنار فامیل نزدیکش حاتم عسکری فراهانی گذراند. از سال 1328 با بسیاری از هنرمندان رادیو آشنایی نزدیک پیدا کرد و از سال 1336 در بخش موسیقی ایرانی رادیو نیروی هوایی به سرپرستی عبدالله جهان‌پناه به آوازخوانی مشغول شد. از سال 1338 نیز در برنامه کارگران به سرپرستی مجید وفادار که با نظارت مستقیم مشیرهمایون شهردار اداره می‌شد شرکت کرد. جعفری از سال 1340 در اداره کل هنرهای زیبای کشور استخدام شد و با وجود پخش صدایش از رادیو همچنان به فراگیری آواز با حفظ انگیزه و روحیۀ آموختن در وجودش ادامه داد. محمود کریمی و اسماعیل مهرتاش استادان این سال‌های او بودند. او با نواختن ساز تمبک نیز آشنایی دارد.

همچنین عنوان مبحث فنی تخصصی نشست این ماه بررسی «غلط‌های مصطلح آوازی» است و جاوید عباسی فلاح، مسعود اعرابی و علی شیرازی که هر سه خواننده و مدرس آوازند، کارشناسان حاضر در این مباحثه خواهند بود.

غلط‌های مصطلح آوازی به برخی تلفظ‌های نه چندان درست مانند «فراق» و «فراغ» یا چون (به معنی زیرا) و چون (در معنای چگونه) اطلاق می‌شود که در بین بسیاری از خوانندگان قدیم و جدید مرسوم بوده است و اینگونه خوانندگانِ آواز و تصنیف، گاهی تفاوت‌های تلفظی و معناییِ این واژگانِ متشابه در حروف را در نظر نمی‌گیرند و مرتکب اشتباه می‌شوند. همچنین برخی آهنگ‌های گفتاری غلط نیز رواج داشته و هنوز رواج دارند که هرچه زودتر می‌بایست مدرسان، پژوهندگان، خوانندگان و اهل فن در صدد تصحیح اینگونه غلط‌ها برآیند. شاید اشکال اساسی مرتبط با پایدار بودن و رواجِ (تا اطلاع ثانویِ) این غلط‌ها، همانا «مصطلح» بودن آن‌ها باشد و اینکه سینه به سینه به هنرجویان نسل جدید انتقال داده می‌شوند و فرصت تکرار و «بازتکرار» و در واقع «تداوم حیات» پیدا می‌کنند. اینگونه غلط‌ها در دسته‌بندیِ «غلط‌های مصطلح جزئی» قرار می‌گیرند.

همچنین است برخی «غلط‌های مصطلح کلّی» که شامل برخی نگاه‌های ناقص و نابسنده به کلیت هنر آواز است. یا نگاهی که برخی مدرسان و صاحبنظران به ردیف دارند و تنها و تنها آموزش ردیف به هنرجو را برای خواننده شدن او کافی می‌دانند که تا کنون سخت به کلیت هنر آواز، آسیب وارد کرده است. یا نگاه نادرست برخی به مقولۀ تقلید که آن نیز بایستی تصحیح شود...

این‌ آسیب‌ها همگی قرار است در سی و دومین نشست آیین آواز بررسی شود و تا حد مقدور و ممکن برای مقابله با آن‌ها راهکار و چاره، اندیشیده و پیشنهاد شود.

نشست تخصصی آموزشی "آیین آواز" نزدیک به سه سال است توسط کانون موسیقی ارسباران با هدف پاسداشت آواز ایرانی و احیای این هنر و همچنین تجلیل از بزرگان موسیقی آوازی ایران در کنار معرفی استعدادها و چهره‌های ناشناخته یا کمتر شناخته شدۀ این هنر راه‌اندازی شده و در این مدت اقبال علاقه‌مندان را برانگیخته است.

فرهنگسرای ارسباران در ضلع شمال غربی پل سیدخندان واقع شده و ورود به سلسله نشست‌های آیین آواز رایگان و آزاد خواهد بود.