پاسخ های داروغه زاده به ابهامات درباره آیین‌نامه جشنواره، ساخت سیمرغ و سرمایه های وارد شده به سینما

به گزارش ایلنا، برنامه سینمایی "سینماگرام" شب گذشته چهارم بهمن‌ماه با حضور ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر روی آنتن زنده تلویزیون رفت.

سیدامیر جاوید مجری در ابتدای برنامه به واحد نبودن پروتکل جشنواره انتقاد کرد و از داروغه زاده پرسید شورای سیاستگذاری جشنواره چه زمانی قرار است به یک پروتکل واحد برسد و سیاست های مشخص و مدونی در جشنواره تدوین کند، که دبیر جشنواره در پاسخ به او گفت: سیاست های جشنواره فیلم فجر تابع سیاست های سازمان سینمایی و معاونت سینمایی بوده و خواهد بود چون این جشنواره را سازمان سینمایی برگزار می کند. هرچقدر که ثبات در حوزه مدیریتی کلان وزارت ارشاد و سازمان سینمایی بیشتر باشد این ثبات در سیاست های جشنواره و آیین نامه ها بیشتر خواهد بود.

او گفت: در طول این سال ها هر رییس سازمان سینمایی یا وزیری که آمده با نگاه و رویکردش تغییراتی را ایجاد کرده است. بخشی از تغییرات به ماهیت پویای سینما و نیازهای سینما برمی گردد. مثلا ما یک زمانی در جشنواره بخش فیلم کوتاه یا مستند به این شکل مستقل نداشتیم یا بخش مستند و بخش بین الملل در جشنواره فجر ادغام بودند ولی هرکدام از این بخش ها که قدرت پیدا کردند مستقل شدند بنابراین برخی تغییرات اجتناب ناپذیر است. یا مثلا منتقدان الان پیشنهاد می دهند که پروانه ساخت سینمایی ملاک فیلم اول نباشد این ناشی از تغییر در تکنولوژی است بنابراین برخی از تغییرات اجتناب ناپذیر است. اما در کل اصل حرف شما درست است که باید هرچقدر می توانیم ثبات در آیین نامه و سیاستگذاری داشته باشیم.

داروغه زاده درباره کارکرد جشنواره فیلم فجر اظهار داشت: جشنواره فیلم فجر بخشی از نگاه حمایتی سازمان سینمایی به سینمای ایران است. در همه بخش ها و برای معرفی هرچه بهتر سینمای ایران، تبلیغ سینمای ایران و تشویق ارکان سینمای ایران و بهتر دیده شدن کارگردانان عومل فنی و بازیگران...سازمان سینمایی نگاه حمایتی دارد.

مجری از او پرسید پس جشنواره یک شوی تبلیغاتی است؟، که دبیر جشنواره خطاب به مجری گفت: یک بخشی از جشنواره شوی تبلیغاتی است یعنی ما بتوانیم سینماگران را تشویق کنیم و سیاستگذاری فرهنگی را سمت و سو بدهیم. هر سال هم بسته به سیاست سازمان سینمایی این سمت و سوی فرهنگی را جهت می دهد و همیشه جهت داده است.

مجری پرسید،«یعنی جنس کمدی ها و جنس آثاری که با آن مواجه هستیم حاصل جشنواره فیلم فجر است؟» داروغه زاده در پاسخ به این سوال اظهار داشت: در سینمای آمریکا سالی نزدیک به ۱۰۰۰ فیلم ساخته می شود چند فیلم آن شاخص است؟ کمتر از ۱۰ درصد. یعنی این نیست که توقع داشته باشید که تمام سینما همسو با سیاست های فرهنگی باشد. یا همسو با نظرات منتقدان باشد.

دبیر جشنواره فیلم فجر گفت: یک سری آثار هستند که صرفا برای مخاطب ساخته می شوند و همه جاهای دنیا هم به همین شکل است اما یکسری آثار هستند که در همه جاهای دنیا آثار لوکوموتیو و پیش رو سینما ها هستند که در ایران در جشنوار فجر یا دیگر جشنواره نمایش داده می شوند. فیلم های موثر درصد خیلی کمی هستند و درصد بالایی از فیلم ها جنبه سرگرمی دارند. این نشانه عدم کارکرد جشنواره فجر نیست. اگر ۱۰ فیلم اول پرفروش امسال را مرور کنید در جشنواره فجر ۹۶ مورد تقدیر قرار گرفتند.

داروغه زاده گفت: جشنواره یکی از مراحل کمک به سینمای ایران است نه محل زایش. جشنواره فجر ویترین سینمای ایران است. سیاست هایی که در طول سال های گذشته در سینمای ایران تدوین اجرا و پیاد شده در جشنواره خود را نشان می دهند.

داروغه زاده در بخش دیگر این برنامه با بیان اینکه این فرض که فیلم های سینمایی محصول مدیر سینمایی یا رویکردهای او هستند فرض درستی نیست، اظهار داشت: اینکه ما به چه فیلمی مجوز بدهیم یا ندهیم بخشی از آن در خروجی تولید موثر است. بخش قابل توجهی محصول فکر و اندیشه سینماگری است که در بستر اجتماع و اطراف خودش و آموزشی که دیده فیلم  می سازد.

دبیر سی و هفتمین دوره جشنواره فجر گفت: ما در حوزه نظارت و ارزشیابی فقط می توانیم به شکل خیلی کمرنگی محدودیت هایی را طبق قانون ایجاد کنیم یا فیلم هایی که همسو با سیاست گذاری های فرهنگی هستند را تشویق کنیم. ما نمی توانیم مغز فیلمساز را عوض کنیم یا هنر فیلمساز را تحت تاثیر قرار دهیم که آن فیلمی که می خواهیم را بسازد. ما باید تلاش کنیم که آن سمت و سو حفظ شود.

مجری در این بخش خطاب به داروغه زاده گفت« یعنی شما اعتراف می کنید که سازمان سینمایی چندان تاثیری در تولیدات سینمایی ندارد؟» که دبیر جشنواره به جاویدی گفت: یکی بخشی از محصولات سینمایی تحت تاثیر مدیران است بخش قابل توجهی به سازنده، خالق و کارگردان اثر برمیگردد. ما درباره خلق یک اثر فرهنگی حرف می زنیم مثلا معاونت نظارت بر کتاب چقدر در انتشار کتاب ها تاثیر دارد؟ نویسنده که برای نوشتن و فکر کردن اجازه نمی گیرد. در بخش فیلم هم از نویسنده فیلمنامه سواد و برداشت خودش را می نویسد، کارگردان می خواهد فیلم خودش را بسازد. دولت می تواند از فیلم هایی که مدنظرش است حمایت کرد از آن فیلم هایی که مطابق با قانون نیست محدودیت هایی ایجاد کند.

داروغه زاده در پاسخ به سوالی درباره انتقادات این روزها به حضور محمد آفریده در جمع داوران، گفت: خوب بود که انتقاداتی که از آقای افریده در این برنامه شد در حضور خود ایشان مطرح می شد. اما درباره اینکه گفتید ایشان چه نقشی در ورود برخی کارگردانان به سینمای ایران داشتند من خاطرم هست آقای بهرام توکلی یکی از این افراد است که سال گذشته فیلم درخشان تنگه ابوقریب را ساخت. راجع بقیه مسائلی که مطرح کردید خودشان باید پاسخگو باشند.

او درباره تاثیر مدیران در ورود برخی افراد به بدنه سینما هم اظهار داشت: این یک ارزیابی درستی نیست.ما در جایگاه نظارت و ارزشیابی ساختار مشخصی داریم. ما قاعده و قانونی داریم و طبق آن شوراها فقط اختیار دارند که فیلمنامه ها را بخوانند، اشخاص باید مدارج حرفه ای کارگردانی و تهیه کنندگی را طی کرده باشند. فیلمنامه ها توسط شورای پروانه ساخت مطالعه می شود، محدودیت های قانونی و ممیزی در نظر گرفته می شود و حداقل قانون برای کف فیلم هایی که می توانند مجوز ساخت بگیرند اعمال می شود. اما برای اینکه این فیلم ها به حداکثر معیارهای قانونی را کسب کنند موسسه بنیاد فارابی تاسیس شده که در آنجا از بین فیلمنامه هایی که مجوز گرفتند و حداقل قانون را رعایت کردند برای اینکه به سمت آن آرمان ها و ایده آل های مدنظر سازمان سینمایی و دولت ببرند حمایت مالی می کنند.

مجری در ادامه برنامه سینماگرام از دبیر جشنواره فیلم فجر درباره شعار شفاف سازی پرسید و اینکه آیا فهرست اسامی سرمایه گذاران و میزان سرمایه های فیلم هایی که امسال در جشنواره هستند را منتشر کنید، که داروغه زاده گفت: حتما بعد از جشنواره اینکار را خواهیم کرد. حتما منتشر خواهیم کرد. این سیاست سرپرست سازمان سینمایی درباره شفاف سازی یک سیاست موقت نیست و براساس قانون است و خیلی اجرای آن به تاخیر افتاده است. سازمان سینمایی فقط درباره خبرنگاران شفافیت نداشته است بلکه راجع به موسسات خودش و کمک هایی که به فیلمسازان کرده است را شفاف سازی کرده است. لذا طبیعی است که سرمایه گذاران و سرمایه هایی که برای فیلم های جشنواره امسال شده است شفاف سازی شود.

داروغه زاده درباره پول هایی که وارد سینما می شود اظهار داشت: یکی از سیاست های سازمان سینمایی این است که سرمایه گذاری بخش خصوصی در سینما را تشویق و تقویت کند. در دو سه سال اخیر در سالن سازی بخش خصوصی مشارکت داشته که طی یک سال اخیر به بهره برداری می رسند. دولت هیچوقت نمی توانست این سرمایه گذاری را بکند. حضور بخش خصوصی به سینما کمک خواهد کرد.  در بخش تولید هم میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی خیلی بیشتر از بخش دولتی شده است.

او گفت: سلامت سرمایه برایمان مهم است ولی سازوکار سلامت سرمایه در وزارت ارشاد تعریف نمی شود.

مجری از داروغه زاده پرسید آیا از دستگاه نظارتی خواستی برای این موضوع کمک خواستید؟ که دبیر جشنواره فیلم فجر پاسخ داد: دستگاه های نظارتی ما باید بخواهد که فلان مفسد اقتصادی را معرفی کنند؟ فرض بر صحت است مگر خلافش ثابت شود ما مسئول بررسی تخلف مالی سرمایه گذاران نیستیم.

جاوید به اظهارات دادستان درباره سرمایه گذاران یکی از فیلم های جشنواره اشاره کرد که داروغه زاده در پاسخ به این اظهارات گفت: دادستان محترم کشور اگر حکم بکنند و نامه بزنند که فیلم مورد نظر توسط سرمایه گذار مورد نظر به شکل غیرقانونی تولید شده حتما طبق حکم دادستان عمل می کنیم ولی غیر از این نمی توانیم عمل کنیم چون ما دادگاه نیستیم.

مجری برنامه سینماگرام از دبیر سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر درباره حاشیه های ساخت سیمرغ جشنواره فجر در امارات هم سوال کرد. داروغه زاده اظهار داشت: بحث ساخت سیمرغ ها در خارج از کشور مربوط به سی و هفت دوره است اما نمی دانم چرا امسال پررنگ شد. برای خود ما سخت و دردناک است که باید سیمرغ جشنواره فجر را خارج از کشور بسازیم. هرسال هم با تولیدکنندگان داخلی گفت و گو می کنیم و هر موقع بتوانند انجام دهند حتما اینکار را انجام می دهیم. هفته پیش هم رییس اتحادیه صنف شیشه و اینه مصاحبه کردند و گفتند برایمان مقدور نیست که برای این تعداد کمی که در یک سال مورد نیاز است آن دستگاه های گران را برای تولید سیمرغ ها را وارد کنیم. البته این را هم می دانید که استقلال و خودکفایی کشور به این نیست که همه چیز را در داخل کشور تولید کند.

داروغه زاده گفت: مگر اینکه بخواهیم سیمرغ را بعد از سی و هفت دوره عوض کنیم. مجری گفت بهتر از این نیست که ساخت آن را دست امارات بدهیم؟ که داروغه زاده پاسخ داد: بحث امارات نیست. همه شرکت های جهان آنجا شعبه دارند و کارخانه ای که شعبه آن در امارات است این سیمرغ ها را تولید می کند. سوال من این است که همه دوربین های رسانه ملی در داخل ایران تولید می شود؟

مجری گفت اگر فراخوان می دادیم و اینکار شدنی بود اینکار را می کردیم که دبیر جشنواره در پاسخ به این اظهارات جاوید گفت: ما هم فراخوان دادیم . برای ساختن سیمرغ فراخوان عمومی نمی دهند بلکه بین شرکت ها و تولیدکنندگانی که می توانند تندیس بسازند هرسال فراخوان می دهیم و با آنها گفت و گو می کنیم. همین الان جلوی دوربین هم این فراخوان را می دهیم اما ما نمی توانیم بعد از سی و هفت دوره سیمرغ بلورین را تغییر دهیم. دنیا محل دادوستد است دادوستد هم نشانه وابستگی نیست.خیلی چیزهایی که ما مصرف می کنیم از خارج از کشور می آید خیلی از چیزها را هم ما به خارج صادر می کنیم.

مجری در بخش پایانی برنامه پرسید «چرا جشنواره همیشه تلاش می کند خنثی باشد و هوای همه را داشته باشد؟» که داروغه زاده اظهار داشت: اگر جشنواره خنثی بودانقدر مورد نقد قرار نمی گرفت و پرچالش نمی شد. سال گذشته کارگردانی که جایزه گرفته بود هم نقد داشت. این هم بخاطر اهمیت جشنواره و سیمرغ است و بخاطر اختلاف نظر داوران است و این چیزها به شکل طبیعی وجود دارد.

داروغه زاده همچنین با اشاره به همزمانی سی و هفتمین دوره جشنواره فجر با جشن چهل سالگی انقلاب تاکید کرد: سینمای ایران در ۴۰ سال گذشته یکی از بهتری دستاوردهای انقلاب بوده است. امسال بهترین جشنواره را در چهل سالگی انقلاب به لحاظ مضمون و ساختار و تنوع خواهیم داشت. اتفاقا یکی از افتخارآمیزترین دستاوردهای انقلاب سینما بوده است.

مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر نیز که در این برنامه حضور پیدا کرده بود با اشاره به اینکه یکی از دغدغه های سال گذشته جشنواره پارکینگ پردیس ملت بود، اظهار داشت: آماده سازی پارکینگ آغاز شده و امسال همزمان با شروع جشنواره فیلم فجر ۳۷ به بهره برداری خواهد رسید.

مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر با اعلام این خبر که بلیت فروشی تکی فیلم ها در گیشه به صورت اینترنتی انجام خواهد شد، اظهار داشت: هر فیلم براساس سهمیه ای که داشته باشد علاقمندان می توانند به گیشه ها مراجعه کنند و بلیت فیلم مورد نظرشان را تهیه کنند.

نجفی با بیان اینکه ۱۴ سینما در تهران میزان جشنواره فیلم فجر ۳۷ خواهند بود، گفت: امسال دو مجموعه پردیس ایران مال در غرب تهران و سینما آستارا که بازسازی شده اند همزمان با جشنواره رسما افتتاح می شوند. در مجموع در همه نقاط تهران سینماهای جشنواره قابل دسترسی خواهد بود.

او ادامه داد: در استان ها هم برنامه نمایش فیلم ها از ۱۲ بهمن آغاز خواهد شد و تقریبا در همه استان ها جشنواره برگزار خواهد شد.

مدیر روابط عمومی جشنواره در بخش دیگر برنامه سینماگران اظهار داشت: امسال تا ۲۰ دی ماه فرصت ثبت نام برای اهالی رسانه بود که اسامی متقاضیان در دو مرحله اعلام شد و ۲۰ دی هم برای افرادی که جا ماده بودند اختصاص پیدا کرد و طبق ۱۰ بندی که در شیوه نامه اعلام کرده بودیم بررسی ها تمام شده است.

بنا به گفته نجفی نشست خبری دبیر جشنواره ۸ بهمن ماه در پردیس ملت برگزار خواهد بود و کارت های اهالی رسانه در همان روز به نمایندگان آنها تحویل داده خواهد شد.

همچنین او اظهار داشت: لیست اسامی افرادی که متقاضی شرکت در جشنواره بودند اعلام شده است که تعداد آنها ۲۲۲۸ نفر بوده است و لیست افرادی که تایید شدند و علت عدم تایید نشدگان نیز منتشر خواهد شد.

نجفی با اشاره به اینکه کسانی که متقاضی حضور در پردیس چارسو بودند کارتشان برای آنجا صادر خواهد شد، گفت: نشست های بعد از فیلم ها به صورت پرسش و پاسخ خواهد بود. قرار است ۵ مجری آشنا به سینما و اجرا، جلسات را اداره کنند و سوالات به صورت کتبی خواهد بود. با توجه به سطح سوالاتی که در ۲ سال اخیر در جشنواره شاهد بودیم و فضایی که بوجود می آمد و با توجه به اینکه جشنواره فیلم فجر مهمترین رویداد سینمایی است و سطح سوالات باید در حد جشنواره باشد تصمیم بر این شد تا سوالات به صورت کتبی باشد.

بنا به گفته مدیر روابط عمومی جشنواره فجر، برای همه فیلم ها نشست پرسش و پاسخ برگزار خواهد شد و در مجموع ۳۹ نشست در جشنواره فیلم فجر امسال برگزار خواهد شد.

نجفی در ادامه این گفت و گو تاکید کرد: جشنواره باید فضای تبلیغی را برای فیلم هایی که حضور دارند فراهم کند.

او درباره جزئیات مراسم افتتاحیه و اختتامیه هم گفت: افتتاحیه ۹ بهمن در پردیس تئاتر تهران و اختتامیه ۲۲ بهمن در برح میلاد برگزار خواهد شد. پردیس تئاتر تهران سال هاست افتتاح شده اما بهره برداری نشده بود امسال تصمیم بر این شد که شروع جشنواره که همزمان با شروع جشن های انقلاب است در جنوب شهر در پردیس تئاتر تهران باشد.