تلویزیون تاریخ دان دیگری جز معتضد نمی شناسد؟

ایزد مهرآفرین در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تولید برنامه «تاریخ و سینما» گفت: ایده این برنامه زمانی به ذهنم رسید که برنامه‌های سینمایی زیادی در تلویزیون در حال پخش بود که بیشتر به بحث‌های ساختاری و فنی فیلم‌ها می‌پرداختند. به همین خاطر جای خالی برنامه‌ای را احساس کردم که به محتوای فیلم‌ها، اصالتشان و هدف ساختشان بپردازد.

او ادامه داد: موج ساخت فیلم‌های ضدایرانی چند سالی است که در هالیوود و غرب شدت گرفته است. به نظرم این فیلم‌ها باید از لحاظ تاریخی بررسی شوند تا بدانیم آیا اصالت تاریخی این فیلم‌ها درست است یا نه، ایراد تاریخی آن‌ها کجاست و چرا تولید می‌شوند. در واقع همه فیلم‌های مورد بررسی این برنامه مانند «آرگو»، «۳۰۰»، «ابن سینا» و ... مبنای تاریخی دارند. سینمای غرب با ساخت این فیلم‌ها می‌خواهد بگوید ایران در گذشته هم چیز خاصی نبوده است و تنها توحش و کشته شدن ایرانی‌ها را در هالیوود نمایش می‌دهند. هیچ فیلمی نداریم که شکوه و عظمت ایران را در یک مقطع تاریخی نشان دهد. بنابراین تصمیم گرفتیم حداقل برنامه‌ای ساخته شود که این فیلم‌ها را معرفی کند.

تهیه‌کننده و کارگردان «تاریخ و سینما» در پاسخ به این پرسش که آیا نگاه جهت‌گیرانه در روایت‌های تاریخی این برنامه وجود دارد، اظهار کرد: واقعیت این است که نگاه جهت‌گیرانه در برنامه نداریم. خسرو معتضد می‌گوید من عنادی با سینمای آمریکا ندارم و بحث ساختاری هم در این برنامه بیان نمی‌شود. از منظر تاریخ، برخی موارد ذکر شده در فیلم‌های مورد بررسی، اشتباه است. برای مثال در فیلم «شاهزاده پارسی» دوره‌ای که نشان می‌دهد برای سلجوقیان است اما لباس‌هایشان متعلق به دوره دیگری است. همچنین فیلمی درباره مولانا تولید شده که پوشش لباس‌هایشان مربوط به آن دوره نیست. در فیلم «ابن سینا» هم کتاب چاپی نشان داده می‌شود در حالی‌ که ما صنعت چاپ در آن دوره نداشتیم. همچنین کسی که نقش ابن سینا را بازی می‌کند یک پیرمرد ۷۰ یا ۸۰ ساله است، در حالی‌که ابن سینا در سن ۴۷ یا ۴۸ سالگی فوت کرد.

مهرآفرین تصریح کرد: ممکن است برخی فیلم‌ها از منظر ساختاری محکم باشند اما برای مثال فیلمی که اسکار گرفته پر از اشتباه تاریخی است، این مساله نشان می‌دهد عوامل سازنده، یا تاریخ نخوانده‌اند یا به شکلی که می‌خواهند، تاریخ را روایت می‌کنند. فیلم «۳۰۰» هم پر از اشتباهات تاریخی است یا در فیلم «اسکندر» جنگ اسکندر را در زمان داریوش بزرگ نشان می‌دهد؛ این در حالی است که این جنگ در زمان داریوش سوم رخ داده است.بحث ما فقط تاریخی است و نگاه ایدئولوژیک به سینمای غرب نداریم.

تهیه‌کننده و کارگردان برنامه «تاریخ و سینما» بیان کرد: خسرو معتضد در برخی بخش‌های برنامه از فیلم‌ها هم تعریف می‌کند و می‌گوید طبق تاریخ روایت شده است.

او در پاسخ به اینکه آیا به غیر از خسرو معتضد تاریخ‌دان دیگری برای حضور در تلویزیون نداریم؟ تصریح کرد: تاریخ‌دان داریم اما متاسفانه هیچکدام مجری تلویزیون نیستند که بلد باشند برنامه‌ای را اجرا کنند یا فن بیان و اطلاعات خوب داشته باشند.

مهرآفرین در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا درباره انتقادهایی که به خسرو معتضد وارد می‌شود، اظهار کرد: عمدتا به دلیل موضع‌گیری معتضد به دوره پهلوی، به او انتقاد شده است. معتضد ۴ یا ۵ سال از تلویزیون دور بود، به دلیل اینکه برای مثال وقتی از خوبی و بدی دوره‌ای یا شخصی صحبت می‌کرد، تلویزیون فقط بخش بدگویی را پخش می‌کرد. این در حالی است که تاریخ نسبی است و مطلقا هیچ چیز در تاریخ خوب نیست. هر فرد بزرگی در تاریخ نقاط قوت و ضعف دارد. به نظرم نقدهایی که به معتضد می‌شود، مستند نیست؛ یعنی ایرادهایی که می‌گیرند را با سند بیان نمی‌کنند.

تهیه‌کننده و کارگردان برنامه «تاریخ و سینما» درباره تحقیقاتی که پیرامون این برنامه انجام شده است، گفت: این برنامه اتاق فکر شش نفره دارد که متشکل از نویسنده، تهیه‌کننده، کارگردان، ناظر کیفی و خسرو معتضد و افراد دیگر است. ما در این اتاق فکر اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنیم اما بخش عمده تحقیقات را خسرو معتضد انجام می‌دهد و برخی مدارک و سند در اختیار دارد؛ البته ما فقط به او اکتفا نمی‌کنیم.

مهرآفرین در پایان با بیان اینکه برنامه «تاریخ و سینما» سه فاز دارد، اظهار کرد: فیلم‌های ضد ایرانی فاز اول است که ۱۵ قسمت را ساخته و ۱۵ قسمت در درست تولید داریم. فیلم‌های ضد اسلام فاز دوم است که غرب علیه اسلام ساخته و فیلم‌های تاریخی که غرب و سینمای جهان ساخته‌اند در بخش فاز سوم قرار دارد. تا زمانی که این فیلم‌ها ساخته می‌شوند و برنامه مخاطب دارد، پخش «تاریخ وسینما» ادامه پیدا می‌کند.