تعداد نمایش فیلم‌ها در جشنواره‌ی فجر / چالش یا فرصت؟

، بر اساس جدولی که از نمایش آثار حاضر در سی‌و هفتمین جشنواره فیلم فجر منتشر شده است، هر فیلم سینمایی روزی دو تا سه بار در سینماهای تهران به نمایش درمی‌آید و در جمع با احتساب یک بار نمایشش در سینمای رسانه‌ها، ۲۴ بار روی پرده سینما می‌رود که البته برخی فیلمهای سینمایی هم به دلیل استقبال زیاد مخاطبان و صف‌های طویلی که مقابل سینماها ایجاد می‌شود به سانس فوق العاده کشیده خواهند شد و در واقع به تعداد دفعات نمایش آنها افزوده می‌شود.

یکی از موضوعاتی که تهیه کنندگان سینمای ایران و صاحبان آثار در سالهای گذشته برگزاری جشنواره فیلم فجر به آن انتقاد داشتند، تعداد دفعات نمایش یک اثر در ایام جشنواره درسینماهای مردمی بود. برخی از این سینماگران معتقد هستند که اکران یک فیلم سینمایی با تعداد دفعات زیاد باعث می‌شود در زمان اکران عمومی اثر ضربه ببیند و از تعداد مخاطبان گیشه آن کم شود، زیرا جمعیت زیادی در ایام جشنواره توانسته‌اند آن را روی پرده ببینند.

در این میان عوامل سازنده فیلم‌هایی با مضمون کمدی بیشتر بر این نکته تاکید داشتند زیرا با هر بار نمایش یک اثر کمدی مضمون داستان و سوژه فیلم لو میرود و به همین ترتیب در زمان اکران عمومی به دلیل آنکه دیگر موضوعش بکر باقی نمانده گیشه اش کم مخاطب می شود که البته این اتفاق می تواند برای هر اثر، با هر ژانری صادق باشد.

در عین حال می توان از زاویه دیگری هم به این موضوع نگاه کرد، هر بار نمایش آثار سینمایی در ایام جشنواره فجر میتواند جنبه تبلیغاتی هم برای آن فیلمها داشته باشد. این تبلیغات هم از طرف رسانه‌هایی که به بازتاب اتفاقات جشنواره میپردازند و هم از طرف خود مردم صورت می‌گیرد و همین امر می‌تواند گام مثبتی باشد برای جذب مخاطب بیشتر برای اکران عمومی فیلم.

اما میزان اعتراضات در این دوره کمتر شده است، درواقع در ادوار گذشته جشنواره فجر صاحبان آثار فقط از عایدی فروش بلیت در سانس‌های فوق العاده سهم داشتند و درآمد اصلی بلیت فروشی میان سینماداران و دبیرخانه جشنواره تقسیم می‌شد.

با پیشنهاد ابراهیم داروغه‌زاده دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر و موافقیت حسین انتظامی سرپرست سازمان سینمایی در این دوره جشنواره مقرر شد ۵۰ درصد از مبلغ فروش بلیت‌ها در سینماهای مردمی که پیش از این به جشنواره تعلق می‌گرفت بعد از پایان جشنواره و پس از کسورات قانونی به صاحبان آثار پرداخت شود و ۵۰درصد دیگر نیز سهم سالن‌های سینما خواهد بود که به روال گذشته پرداخت خواهد شد.

در نهایت ناگفته نماند که تمام این توضیحات برای نمایش فیلم در شهر تهران است و شامل اکران هایی که در شهرستان‌ها صورت می گیرد، نمی شود که البته نمایش یک فیلم در ایام جشنواره در سینماهای شهرستان منوط به اجازه و درخواست صاحب اثر است و در ادوار گذشته به این شکل بوده که در صورتی که فیلمساز بخواهد فیلمش را در شهرستانها به نمایش دربیاورد، سهمی از اکران آن به صاحب اثر بازگردانده می‌شود.

در ادامه ایسنا برای بررسی و مشخص شدن دیدگاه صاحبان آثار سینمای در این زمینه، گفت‌وگوهایی با برخی از تهیه کنندگانی که آثاری را در جشنواره فجر امسال دارند، انجام داده است.

اتفاق خوبی که امسال رخ می‌دهد

محمد حسین قاسمی تهیه کننده فیلم سینمایی «شبی که ماه کامل شد» در مورد شرایط اکران های اثرش در جشنواره فیلم فجر به ایسنا گفت: دادن سهم پنجاه درصدی از فروش فیلم ها در جشنواره امسال به صاحبان اثر اتفاق خوبی است که امسال رخ داده است و حداقل نکته مثبت این اقدام این است که اگر تعداد نمایش فیلم در ایام جشنواره به نسبت زیاد است، سهمی از این تعداد اکران به فیلمساز اختصاص داده می‌شود.

او ادامه داد: تعداد نمایش‌های یک اثر در ۱۰ روز جشنواره زیاد است و به نظرم باید مقداری کنترل شده‌تر این اتفاق بیافتد هرچند که متقاضیان تماشای فیلم در ایام جشنواره فجر زیاد باشد چون قرار است این فیلم‌ها بعد از جشنواره اکران عمومی هم داشته باشند، امکان این وجود دارد که این تعداد نمایش به گیشه فیلم در زمان اکران عمومی‌اش صدمه وارد کند.

قاسمی افزود: البته در این میان شرایط برای فیلم‌های کمدی سخت تر خواهد بود و میزان تاثیرگذاری برای آن‌ها در اکران عمومی شان بیشتر است زیرا می‌توان گفت وقتی فیلم کمدی به اکران می‌رسد موضوع آن مشخص می‌شود و به این ترتیب ممکن است از مخاطبان آن کم شود اما برای فیلم‌های اجتماعی تاثیر منفی کمتری خواهد داشت. با این وجود روی دیگر سکه آنجاست که اگر برای فیلم در جشنواره اتفاقات خوبی رخ دهد و مخاطبان جشنواره را جذب کند، شاید بتواند توسط همین مخاطبین، تبلیغ خوبی هم برای فیلم رخ دهد.

این تهیه کننده درباره اکران آثار حاضر در جشنواره در شهرستان ها هم گفت: اکران در شهرستانها اختیاری است و فیلمساز می‌تواند اثرش را در آنجا به نمایش درنیاورد با این وجود در سالهای گذشته جشنواره از اکران فیلم در شهرستانها سهمی هم به فیلمساز داده می‌داد.

هم نکات مثبت دارد، هم منفی!

مسعود ردایی تهیه کننده فیلم سینمایی «سال دوم دانشکده من» هم گفت: این تعداد نمایش فیلم در ایام جشنواره دو جنبه دارد، هم می‌تواند مثبت باشد و هم منفی. نکته مثبت آن اینجاست که می تواند جنبه تبلیغی برای اثر داشته باشد و در زمان اکران باعث شود مخاطب بیشتری به آن جذب شوند اما از سوی دیگر، به جای اینکه فیلمی که در جشنواره‌ای شرکت می کند نهایتا دو تا سه بار نمایش داشته باشد، به دفعات زیادی روی پرده می رود و همین امر ضربه قابل توجهی را در زمان اکران فیلم به گیشه اثر وارد می‌کند و به دیدگاه مخاطب جهت می‌دهد.

به نفع فیلمسازان مستقل شد

علی قائم مقامی تهیه کننده فیلم سینمایی «تیغ و ترمه» که در این دوره جشنواره حضور دارد با اشاره به اینکه " پولی که قرار است به صورت ۵۰ درصدی از فروش بلیت فیلمها در ایام جشنواره به صاحبان اثر پرداخت شود تا حدودی می‌توان خسارت زمان اکران عمومی اثر را جبران کرد" گفت: این اقدام یکی از اتفاقات مثبت سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر است. در واقع به نوعی می‌توان گفت فیلم اکران شده و از آن سهمی به تهیه‌کننده تعلق گرفته است. این اتفاق برای تهیه کننده‌های مستقلی که نه به فارابی، نه موسسه اوج و نه حوزه هنری و جاهای دیگری وصل نیستند و با جیب خودشان کار می‌کند، اتفاق خوبی است و حضور در جشنواره برایشان عایدی‌ای به همراه دارد.

او ادامه داد: تعداد دفعات نمایش فیلم‌ها در ایام جشنواره متعادل است و نسبت به دوره‌های قبلی تغییر چندانی نکرده بلکه به نظر می‌رسد شاید به صورت خیلی جزئی کمتر هم شده است. با این حال با تخصیص ۵۰ درصد از فروش بلیت جشنواره به صاحبان آثار که با موافقت رئیس سازمان سینمایی انجام شد، اختلافی که همیشه بر سر سانس های فوق العاده ایجاد می شد، هم می‌تواند بر طرف شود و صاحبان اثر درآمد مختصری از اکرانشان داشته باشند.

اگر تعداد دفعات اکران فیلم زیاد باشد ....

جلیل شعبانی از دیگر تهیه کنندگانی است که با فیلم «قسم» در این دوره جشنواره حضور دارد، درباره تعداد دفعات نمایش فیلم ها در ایام جشنواره فجر اظهار کرد: اگر تعداد دفعات اکران فیلم زیاد باشد اما پولش به صاحبان اثر برگردد اتفاق خوبی است. در واقع می توان گفت تعدادی از مخاطبان یک اثر، در ایام جشنواره بلیت تهیه کرده و فیلمی را دیده اند و تعدادی دیگر هم در زمان اکران عمومی. به این ترتیب سرمایه گذار یا تهیه کننده هم سهمش را از تمام اکران‌ها اثر گرفته است.

او با تاکید بر اینکه "تعداد کمی از فیلم‌ها هستند که می توانند در زمان اکران عمومی به فروش های بالا دست پیدا کنند، گفت: در دوره‌های گذشته با نمایش یک فیلم در ایام جشنواره به تعبیری صاحبان اثر متضرر می‌شدند، من سال گذشته فیلم «سوتفاهم» را در جشنواره داشتم و وقتی که فیلم را می‌خواستیم برای اکران عمومی آماده کنیم از هرکه می‌پرسیدم فیلم را در جشنواره دیده بود. تعدادی زیادی از فیلمسازان در زمان اکران فیلمشان فقط در صدد این هستند که پولی که برای ساخت اثر هزینه کرده‌اند را به دست بیاورند و نهایتا به صورت جزئی هم سودی داشته باشند. بنابراین اینکه تصمیم گرفته شد ۵۰ درصد از فروش فیلم ها در ایام جشنواره به سرمایه‌گذار برگردد بسیار خوب است.

نمایش فیلم در ایام جشنواره فجر به ظرفیت جذب مخاطب در زمان اکران عمومی کمک می‌کند

آزیتا موگویی تهیه کننده فیلم سینمایی «ایده اصلی» هم مطرح کرد: من هم شنیده بودم که تهیه کنندگان در دوره‌های قبل از تعداد بالای نمایش فیلمها در جشنواره اعتراض دارند اما باید تاثیر آن را از پخش کنندگان سینمایی پرسید با این حال هر دیده شدنی به اکران کمک می‌کند حالا اگر این دیده شدن در بزرگترین رخداد فرهنگی کشور مثل جشنواره فیلم فجر باشد، قاعدتا باید به ظرفیتهای جذب مخاطب کمک کند و بعید می دانم تاثیر منفی محسوسی داشته باشد.

وی همچنین گفت: در این دوره همه فیلمها بیش از ۲۰ نمایش خواهند داشت و این خوب است که در تمام نقاط شهر و در تمام روزها و ساعات مخاطبانی داشته باشیم. اختصاص سهم به تهیه کنندگان هم اقدام قابل توجهی است و می‌تواند برای صاحبان آثار اتفاق خوشایندی باشد.

انتهای پیام