آیا بازیگران برای ستاره‌شدن مجبورند در سینما سرمایه‌گذاری کنند؟

برخلاف دوران گذشته که بازیگری حرفه خوش‌نامی نبود و هنرپیشگان برای ورود به این حیطه باید موانع زیادی را ‏پشت‌سر می‌گذاشتند؛ در سال‌های اخیر بازیگری تبدیل شده به یکی از جذاب‌ترین مشاغل. حرفه‌ای که می‌تواند شهرت و ثروت و ‏موقعیت اجتماعی را یک‌جا به ارمغان آورد. همین نیز موجب شده که بسیاری راضی باشند امتیازات مختلفی بدهند به‌شرطی‌که ‏راه طولانی ورودشان به این عرصه کوتاه‌تر و سهل‌تر شود. یکی از بهترین راه‌های کوتاه کردن این مسیر پول است.

رویاهایت چند؟

از زمانی‌که رسانه‌های اجتماعی انحصار رسانه‌ای را از بین برده‌اند، در گوشه‌وکنار فضای مجازی ادعاها و شایعات زیادی درباره ‏راه‌های مختلف ورود بازیگران به سینما منتشر شده. راه‌هایی که به ادعای شایعه‌پردازان در سه شاه‌مسیر پول و پارتی و زیبایی ‏خلاصه می‌شوند. در این بین، با بالارفتن هزینه‌های تولید فیلم نقش پول در مناسبات خاص ورود به سینما بالا و بالاتر رفته و ‏بیراه نیست اگر بگوییم درحال حاضر یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای کسانی‌که رویای بازیگری و شهرت دارند، پرداخت هزینه ‏پیگیری رویاشان است!‏

یافتن سرمایه‌گذار

با این‌که کسی در این نکته که می‌توان با پرداخت مبلغی- کم یا زیاد- بازیگر شد، شکی ندارد، اما این قضیه از حد شایعات و ‏پچ‌پچه‌های درگوشی فراتر نمی‌رفت تا این‌که ماجرای بازیگر فیلم خفگی پیش آمد. بازیگری به‌نام پاشا که ظاهرا قرار بود نقش ‏اصلی فیلم فریدون جیرانی را بازی کند، اما در روزهای اول فیلمبرداری نوید محمدزاده جایگزینش شد. آن روزها امیررضا پاشا ‏گفت که «سال‌ها پیش قرار بود در فیلم پارک‌وی آقای جیرانی باشم. اما این اتفاق رخ نداد و من‌هم از سینما دلزده و خسته شدم و از ‏ایران رفتم. سه‌سال پیش دوباره فریدون جیرانی را دیدم و او هم گفت که همیشه دوست داشته با من کار کند. بعد هم فیلمنامه خفگی ‏را آورد و گفت که پاشا بازیگر اصلی است.» فارغ از این‌که ماجرای حذف چه بود آن روزها مسأله پول دادن پاشا برای گرفتن نقش بارها به‌صراحت در رسانه‌ها مطرح شد. با ‏این‌که خود امیررضا پاشا منکر این قضیه بود و می‌گفت که «قرار بود ما دونفری دنبال سرمایه‌گذار بگردیم و این‌گونه نبود که من ‏سرمایه بیاورم تا نقش اول را کسب کنم.»

پول بده مشهور شو!‏

بعد از آن ماجرای عجیب، این ماجرا دیگر از حالت تابو بودن درآمد و خیلی‌ها ازجمله رسانه‌ها با آزادی و صراحت بیشتری ‏درباره سرمایه‌گذاری برخی از بازیگران تازه‌وارد در برخی از پروژه‌ها سخن گفتند. ماجرایی که به گزارش‌هایی شبیه رپرتاژ هم ‏انجامید: «دیدن چهره‌تان روی سردر سینما‌ها آرزوی شماست؟ باور کنید این یک رویای محال و دور از دسترس نیست. فقط کمی ‏پول می‌خواهد و رابطه.»

باور می‌کنید این چند خط در یکی از سایت‌های سینمایی درج شده بود؟ این سایت که البته خیلی زود بعد از چند روز این ‏آگهی‌‌مانند را حذف کرد، به‌تلویح گفته بود که «اگر به این شهرت بازیگری علاقه‌مندید، کافی ا‌ست پول داشته باشید.» ادعایی که با ‏توجه به اوضاع سینمای ایران دور از حقیقت به‌نظر نمی‌رسد و حداقل نگارنده این سطور که دستی بر آتش فیلمسازی دارد بارها و ‏بارها شاهد خرید و فروش نقش در سینما بوده است.

بازیگران سرمایه‌گذار

درباره بازیگران زیادی شایع شده که با سرمایه‌گذاری وارد سینما شده‌اند. شواهد و قرائن هم بر این شایعات گواهی می‌دهند. مثلا ‏این روزها فیلمی روی پرده است که در کنار جواد عزتی، بازیگری ناشناس هم دیده می‌شود و جالب این‌که همه‌جا در تبلیغات و ‏بیلبوردهای فیلم هم این بازیگر ناشناس در کنار سوپراستار فیلم حضور دارد. حالا اگر حتی سازندگان فیلم بیایند و سرمایه‌گذاری ‏این تازه‌آمده را در فیلمشان تکذیب کنند، باز هم یک ذهن منطقی و سالم می‌تواند این رشد ناگهانی را حاصل روندی سالم بداند؟ گذشته از این‌که این ادعاها و شایعات تاچه حد حقیقت دارند، درمورد بازیگرانی چون آناهیتا درگاهی، الهه حصاری، شهره قمر، ‏الهه استیری و حتی بازیگران شناخته‌شده‌ای چون پوریا پورسرخ، بهرام رادان، محمدرضا فروتن، شاهرخ استخری و... این ‏شایعات گاه باورنکردنی در مقاطعی مطرح شده. شایعاتی که بسیاری از آنها را اصلا نمی‌توان جدی گرفت.  حسن شکوهی، تهیه‌کننده باسابقه از اوضاع سینما نالان است:   «نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده که روند پیدایش بازیگران پولی در سینما ‏اتفاق افتاده و بازیگران نوظهور با دادن پول در هر نقشی بازی می‌کنند و سینما را در دست گرفته‌اند.» مثل کورش زارعی که او ‏نیز گلایه دارد: «این روزها کسانی که بازیگر نیستند و تخصص ندارند یا بر اثر خریدن نقش یا ارتباطات دوستی و آشنایی وارد این ‏حوزه می‌شوند، پس از مدتی خودشان متوجه می‌شوند که این‌کاره نیستند و به تدریج از این عرصه خارج می‌شوند.» ‏

‏ حذف نابلدها

فرشته صدرعرفایی، بازیگر فیلم شبی که ماه کامل شد می‌گوید:   «جلوی ورود افراد جدید به سینما نباید مانع ایجاد کرد. البته ممکن ‏است کسانی با کمک پول وارد سینما شده باشند که اینان هم زود حذف خواهند شد. مگر این‌که اینان آن‌قدر سرمایه بگذارند و فیلم ‏بازی ‌کنند که بالاخره بازیگر شوند.» صحبت‌های محمدحسین فرح‌بخش که جزو معدود تهیه‌کنندگان واقعا خصوصی ایران است، درباره این موضوع می‌تواند معتبر باشد. ‏او به «شهروند» می‌گوید: «این‌گونه نیست که کسی پولی بدهد و بازی کند و به جایگاهی برسد. برای ماندگار شدن در سینما بازیگر ‏باید چیزی داشته باشد که مردم او را دوست داشته باشند. سوپراستارهایی که در سینمای ما جایگاهی دارند، اغلب پشت‌شان ‏کارنامه‌ای بوده که آنها را موفق کرده. مثلا امین حیایی هرجور هم آمده باشد، می‌دانیم که تئاتر بازی می‌کرده. بهرام رادان هم ‏می‌دانیم که قبل از ورود به سینما دوره‌های بازیگری دیده. یا مهناز افشار که همه می‌دانند در کار تدوین فیلم‌ بوده. حتی گلزار هم ‏چون نوازنده بوده به‌هرحال در حال‌وهوای هنر بود.»

ستاره چیست؟!‏

آرش معیریان هم به‌واسطه فیلم‌هایی که ساخته در این زمینه می‌تواند صاحبنظر باشد. او اما نه درباره موضوع خاص گزارش ما، ‏بلکه درباره مفهوم ستاره سینما حرف می‌زند: «در سینمای کلاسیک یک بازیگر برای ستاره شدن باید مهارت‌های کافی را می‌داشت. ‏وقتی چهره‌ای کشف می‌شد کمپانی روی او سرمایه‌گذاری می‌کرد و تعلیم می‌داد. در آن سینما زیبایی هم مترومعیاری داشت. پس ‏ستاره هم باید استانداردهای بازیگری را رعایت می‌کرد و هم از نظر ظاهر و فیزیک و فتوژنیک بودن حداقل‌هایی می‌داشت. ‏امروز اما این معیارها مخدوش شده‌اند. مشکل سینمای امروز این است و نه ورود بازیگران جدید.»

تکذیب یک بازیگر

الهه استیری یکی از بازیگران تازه‌آمده‌ای است که درباره سرمایه‌گذاری او نیز حرف‌وحدیث‌هایی وجود داشت. او که در ‏سایه‌روشن فرزاد موتمن درخشید، به‌نظر می‌آمد که درحال تثبیت در سینماست، اما به‌یک‌باره ناپدید شد. استیری می‌گوید که چون ‏می‌خواسته مراقب تمرین‌های فرزندش باشد که در سطح قهرمانی ورزش می‌کند، از سینما دور افتاده است. استیری درباره شایعات ‏موجود درمورد پول دادن برای گرفتن نقش هم می‌گوید:   «تهیه‌کننده آن فیلم آقای ساداتیان بود. ما با ایشان بیست‌سال است آشنایی ‏خانوادگی داریم و این حرف‌ها به ایشان نمی‌چسبد. اما همین حرف‌ها در زمان تولید فیلم باعث شد رابطه ما با هم به مشکل بخورد. ‏در هر حال باید یک‌بار دیگر تأکید کنم که من برای تولید آن فیلم حتی یک ریال هم نداده‌ام و البته ریالی هم دستمزد نگرفته‌ام.»

یعنی شایعات موجود درباره دیگر بازیگران نوآمده هم شایعه بوده‌اند! ‏

دریا فرج‌پور