فرصت تامین مالی بنگاه‌ها از کانال بازار سرمایه

، اقتصاد ایران در طول دهه های گذشته همواره بانک محور بوده و این نظام بانکی بوده که مقصد قریب به اتفاق بنگاه ها برای تامین مالی بوده است. در واقع نگاه بنگاه ها و واحدهای تولیدی کشور برای دریافت منابع مالی، تسهیلات سرمایه در گردش و هرگونه حمایت مالی بانک بوده است.

این مسئله سبب شده تا منابع بانک ها عموما و در تمامی دوره ها برای اختصاص به بخش تولید و صنعت کشور ناکافی باشد و اغلب نیز توزیع تسهیلات عادلانه ای صورت نگیرد. معمولا برخی بخش ها از تسهیلات بیشتری به نسبت سایر بخش ها برخوردار هستند و نوع نگاه بانک ها به تسهیلات دهی به برخی طرح ها به نسبت طرح های پیشنهادی در بخش هایی که توجه کمتری به آنها می شود، نوعی چالش دائمی در دریافت تسهیلات بانکی را به همراه داشته است.

فرصت تاریخی تامین مالی بنگاه‌ها از کانال بورس

با این وجود در سال های اخیر از طریق ایجاد زیرساخت های مناسب در بخش بازار سرمایه و حضور چشمگیر مردم در این بازار و فراهم شدن امکان تجمیع سرمایه های خُرد، یک فرصت تاریخی را در تامین مالی بنگاه ها و بخش تولید کشور از طریق بورس فراهم کرده است.

شاید بتوان انتظار داشت در آینده نزدیک و سال های پیش رو، به مرور نقش محوری و بالای ۹۰ درصدی بانک ها در تامین مالی تولید کاسته شده و بخش قابل توجهی از تامین مالی به سمت بازار سرمایه حرکت کند. این فرصت قابل توجه و ظرفیت عظیمی برای کشور خواهد بود که بتواند یک بال جدیدی را برای تامین مالی تولید و صنایع کشور فراهم کند.

قطعا افزایش تامین مالی از طریق بازار سرمایه و تقویت این بازار مهم کشور می تواند علاوه بر متعادل سازی نقش بانک ها در تامین مالی بخش تولید، ظرفیت های جدیدی را در این بخش فعال نماید. طبق آخرین آمارهای موجود بالغ بر ۵۸ میلیون کد سهامداری با احتساب سهامداران عدالت در کشور ارائه شده که نمی توان و نباید به سادگی از کنار چنین ظرفیت عظیمی در تامین منابع برای گردش چرخ های تولید و صنایع کشور عبور کرد و آن را نادیده گرفت و یا در مورد آن سهل انگاری کرد.

نقش بورس در خانه دار شدن مردم

طی دوره های اخیر، حرکت بازار سرمایه در حمایت از خانه دار شدن متقاضیان تسهیلات مسکن بسیار قابل توجه و موثر بوده است و بازار سرمایه توانسته است در این خصوص به بسیاری از نیازهای مردم پاسخ بدهد. در عین حال، بسیاری از سرمایه گذاران نیز در این بازار فعالیت مناسبی را انجام داده اند.

اگر تامین مالی برای حمایت از خانه دار شدن مردم تنها در بانک ها می ماند و یا یک بانک دولتی در این زمینه فعالیت می کرد، امکان تامین تسهیلات مسکن برای بسیاری از افراد فراهم نمی شد. چنین حرکاتی را می توان از طریق بازار سرمایه در تامین مالی های دیگر در بخش تولید و صنعت و بنگاه ها نیز تقویت کرد و انتظار داشت بازار سرمایه بتواند در کنار بانک ها و یا حتی جلوتر از نظام بانکی، در ایجاد زمینه اشتغال زایی و سرمایه گذاری های موثر و هدفمند در کشور گام بردارد.

حمایت دولت سیزدهم از توسعه بورس

در نیمه نخست سال جاری ارزش معاملات در بازار سرمایه ایران از ۲۰ میلیون میلیارد ریال عبور کرده و این میزان معاملات در ۱۱۸ روز کاری نیمه اول سال جاری به خوبی رشد این بازار در سال های اخیر و فراهم بودن زمینه تامین مالی پروژه های کشور را نشان می دهد.

دولت سیزدهم برنامه اصلی خود در بازار سرمایه را ثبات بخشی و تقویت این بازار چند ده میلیون نفری اعلام کرده و در صورت تحقق این امر و حمایت های موثر دولت از بورس می توان انتظار داشت در آینده نه چندان دور علاوه بر گرایش بیشتر مردم به فعالیت در بازار سرمایه، نقش این بازار مهم در تامین مالی کشور کلیدی تر و تعیین کننده تر شود.

//////////

علی احمدقاسمی